H εκπληκτική εκτέλεση του «Autumn leaves» στο πρόσφατο άλμπουμ του Μαρκ Λάνεγκαν «Imitations» έρχεται να μας υπενθυμίσει με τον καλύτερο τρόπο ανάλογες εκτελέσεις όχι μόνο αυτού του αριστουργήματος αλλά και δεκάδων άλλων γαλλικών τραγουδιών που γνώρισαν επιτυχία, ίδια και πολλές φορές μεγαλύτερη, μεταφρασμένα στα αγγλικά. Τραγούδια σπουδαίων δημιουργών που ερμήνευσαν εξίσου σπουδαίοι τραγουδιστές και στη συνέχεια αγαπήθηκαν εκ νέου στην αγγλική γλώσσα καθώς ελάχιστοι από τους κορυφαίους βρετανούς ή αμερικανούς τραγουδιστές μπόρεσαν να αντισταθούν στη γοητεία τους εντάσσοντάς τα στο ρεπερτόριό τους. Ορισμένοι μάλιστα όπως ο Σκοτ Γουόκερ ή ο Μαρκ Αλμοντ συνέδεσαν και την καριέρα τους με αυτά τα τραγούδια αφιερώνοντάς τους όχι μόνο μία ή περισσότερες διασκευές σε κάποια από τα άλμπουμ τους αλλά ολόκληρα άλμπουμ με αυτές, όπως ήταν το «Scott Walker Sings Jacques Brel» και το «Jacques» του δεύτερου, όπου αμφότεροι διασκευάζουν τραγούδια του Ζακ Μπρελ.
Το «Autumn leaves» ανήκει σίγουρα στα πιο πολυηχογραφημένα και πολυδιασκευασμένα τραγούδια του γαλλικού ρεπερτορίου. Γραμμένο από τον συνθέτη Ζοζέφ Κοσμά σε στίχους του Ζακ Πρεβέρ –αρχικά με τον ουγγρικό τίτλο «Hull levelek» -, έγινε τεράστια επιτυχία όταν το παρουσίασε ο Υβ Μοντάν το 1946 στην ταινία «Οι πόρτες της νύχτας» ως «Les feuilles mortes». Στα αγγλικά τραγουδήθηκε για πρώτη φορά από την Τζο Στάφορντ («Οσα δεν παίρνει ο άνεμος») όταν το διασκεύασε ο Τζόνι Μέρσερ το 1947. Εκτοτε η πορεία του ήταν μόνο ανοδική και ενδιαφέρουσα. Η Εντίτ Πιαφ το τραγούδησε και στις δύο γλώσσες. Στην ομώνυμη ταινία του 1956, όπου πρωταγωνιστεί η Τζόαν Κρόφορντ, ήταν το τραγούδι των τίτλων από τον Νατ Κινγκ Κόουλ. Ενδιαφέρουσες ήταν και οι ερμηνείες των Coasters, του Αντι Γουίλιαμς και του Τζέρι Λι Λούις μεταξύ άλλων.
Αν θα θέλαμε να αναφερθούμε σε ένα και μόνο γαλλικό τραγούδι που γνώρισε καθολική αποδοχή μέσα στα χρόνια, αυτό δεν είναι άλλο από το περίφημο «Ne me quitte pas» ή στην αγγλική «If you go away», το πιο πολυπαιγμένο τραγούδι στο ραδιόφωνο. Σύνθεση του Ζακ Μπρελ, αγαπήθηκε και στις δύο γλώσσες εξίσου. Η Νίνα Σιμόν το τόλμησε στα γαλλικά, αψηφώντας την προφορά, και μεγαλούργησε. Η Ντάστι Σπρίνγκφιλντ, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, ο Τομ Τζόουνς, η Μπρέντα Λι, ο Φρανκ Σινάτρα, ο Νιλ Ντάιαμοντ, ο Χούλιο Ινγκλέσιας, η Ερθα Κιτ, η Μπάρμπρα Στράισαντ, η Σίρλεϊ Χορν και η Σίντι Λόπερ είναι μερικοί από τους πολλούς που έχουν ερμηνεύσει αυτό το τραγούδι. Ο Μαρκ Αλμοντ όμως και ο Σκοτ Γουόκερ το έκαναν δικό τους μέσα από τη γνωστή διασκευή του Ροντ Καν Κουέν.
Ενα από τα τραγούδια που γνωρίζουν μεγάλη παρεξήγηση σε ό,τι αφορά τις ρίζες τους είναι χωρίς αμφιβολία το «Beyond the sea», η μεγάλη επιτυχία του Μπόμπι Ντάριν το 1959. Πρόκειται για το υπέροχο τραγούδι του Σαρλ Τρενέ «La mer», μια ωδή στις αλλαγές στη διάθεση της θάλασσας, το οποίο στην αγγλική έκδοση σε στίχους Τζακ Λόρενς απέκτησε άλλη διάσταση με τη λέξη beyond και μετατράπηκε σε θρήνο για την απώλεια μιας αγάπης. Και αυτό το τραγούδησαν πολλοί σημαντικοί, από τον Ρέι Κάνιφ και τον Τζορτζ Μπένσον ως τον Μπάρι Μάνιλοου, τον Ρόμπι Γουίλιαμς και τον Μάικλ Μπουμπλέ.
Το ίδιο περίπου έχει συμβεί και με το «Mon homme», μια επιτυχία του 1916 στη Γαλλία από τη Mistinguett που έγινε επιτυχία στα αγγλικά τη δεκαετία του ’20 από τη Φάνι Μπράις των Ziegfeld Follies. Η εκδοχή αυτή τροποποιήθηκε αργότερα για να τραγουδηθεί και να γράψει ιστορία από την Μπίλι Χολιντέι, το πασίγνωστο πλέον «My Man». Ακολούθησαν η Πέγκι Λι και η Στράισαντ, η οποία το τραγούδησε και στο «Αστείο κορίτσι». Η Νταϊάνα Ρος το τραγούδησε στην τελευταία της συναυλία με τις Supremes στο Λας Βέγκας το 1970 και φυσικά το ηχογράφησε για την ταινία «Lady sings the blues» όπου υποδύεται την Μπίλι Χόλιντεϊ.
«Comme d’habitude», με τον δικό τους τρόπο
Το «Comme d’habitude» ήταν τεράστια επιτυχία, σε καμία περίπτωση όμως αυτή που γνώρισε ως «My Way» από τον Φρανκ Σινάτρα. Αναφέρεται ως το πιο πολυδιασκευασμένο τραγούδι στην ιστορία της ποπ μουσικής. Μια σύνθεση των Κλοντ Φρανσουά και Ζυλ Τιμπό που πήρε ο Πολ Ανκα και έγραψε νέους στίχους στην αγγλική γλώσσα και μέσα σε μία ημέρα άλλαξε και την τύχη του. Η αφήγηση ενός άνδρα που νιώθει άνετος με τον θάνατο και για τις επιλογές που έκανε σε ολόκληρη τη ζωή του. Ο Πολ Ανκα άκουσε το τραγούδι με τον Φρανσουά το 1967 όταν βρισκόταν στη Νότια Γαλλία και αμέσως πήγε στο Παρίσι για να αγοράσει τα δικαιώματα. Εμπνευσμένος από μια συζήτηση που είχε με τον Σινάτρα στη Φλόριδα, όπου του έλεγε ότι θέλει να τα παρατήσει όλα, κάθησε ένα βράδυ μπροστά στη γραφομηχανή του στη Νέα Υόρκη και σκέφθηκε τους στίχους έχοντας στο μυαλό του τον Φράνκι, τον οποίο έπεισε να ηχογραφήσει έπειτα από πολλές περιπέτειες, στις 30 Δεκεμβρίου του 1968. Η πορεία του στα τσαρτ ήταν αργή στην αρχή, αλλά αμέσως μετά έμεινε εκεί σχεδόν για πάντα, αφού το αγάπησαν όλες οι γενιές που ακολούθησαν. Από τις πιο επιτυχημένες ήταν η εκτέλεση του Ελβις Πρίσλεϊ παρά τις συμβουλές του Πολ Ανκα ότι δεν ταίριαζε στο στυλ του. Αυτή που έγραψε επίσης ιστορία, αναπόφευκτα, ήταν εκείνη του μπασίστα των Sex Pistols, Σιντ Βίσιους, το 1978. Και ποιος να το περίμενε ότι αυτό το τραγούδι θα ακουγόταν ακόμη και στην πανκ εκδοχή τόσο ενδιαφέρον. Ο Βίσιους, που με το ζόρι έπαιζε μπάσο, φυσικά αγνοούσε ή δεν θυμόταν όλους τους στίχους, τους οποίους άλλαξε με δικούς του. Αυτό δεν εμπόδισε αυτή την τόσο προβοκατόρικη διασκευή να φθάσει στο Νο 7 των βρετανικών τσαρτ ή να μπει στους τίτλους τέλους της ταινίας του Σκορσέζε «Goodfellas». Οσο για τις δεκάδες διασκευές του τραγουδιού που ακολούθησαν, διάθεση να έχει κανείς να τις παρακολουθήσει!
Το «Comme d’habitude» ήταν τεράστια επιτυχία, σε καμία περίπτωση όμως αυτή που γνώρισε ως «My Way» από τον Φρανκ Σινάτρα. Αναφέρεται ως το πιο πολυδιασκευασμένο τραγούδι στην ιστορία της ποπ μουσικής. Μια σύνθεση των Κλοντ Φρανσουά και Ζυλ Τιμπό που πήρε ο Πολ Ανκα και έγραψε νέους στίχους στην αγγλική γλώσσα και μέσα σε μία ημέρα άλλαξε και την τύχη του. Η αφήγηση ενός άνδρα που νιώθει άνετος με τον θάνατο και για τις επιλογές που έκανε σε ολόκληρη τη ζωή του. Ο Πολ Ανκα άκουσε το τραγούδι με τον Φρανσουά το 1967 όταν βρισκόταν στη Νότια Γαλλία και αμέσως πήγε στο Παρίσι για να αγοράσει τα δικαιώματα. Εμπνευσμένος από μια συζήτηση που είχε με τον Σινάτρα στη Φλόριδα, όπου του έλεγε ότι θέλει να τα παρατήσει όλα, κάθησε ένα βράδυ μπροστά στη γραφομηχανή του στη Νέα Υόρκη και σκέφθηκε τους στίχους έχοντας στο μυαλό του τον Φράνκι, τον οποίο έπεισε να ηχογραφήσει έπειτα από πολλές περιπέτειες, στις 30 Δεκεμβρίου του 1968. Η πορεία του στα τσαρτ ήταν αργή στην αρχή, αλλά αμέσως μετά έμεινε εκεί σχεδόν για πάντα, αφού το αγάπησαν όλες οι γενιές που ακολούθησαν. Από τις πιο επιτυχημένες ήταν η εκτέλεση του Ελβις Πρίσλεϊ παρά τις συμβουλές του Πολ Ανκα ότι δεν ταίριαζε στο στυλ του. Αυτή που έγραψε επίσης ιστορία, αναπόφευκτα, ήταν εκείνη του μπασίστα των Sex Pistols, Σιντ Βίσιους, το 1978. Και ποιος να το περίμενε ότι αυτό το τραγούδι θα ακουγόταν ακόμη και στην πανκ εκδοχή τόσο ενδιαφέρον. Ο Βίσιους, που με το ζόρι έπαιζε μπάσο, φυσικά αγνοούσε ή δεν θυμόταν όλους τους στίχους, τους οποίους άλλαξε με δικούς του. Αυτό δεν εμπόδισε αυτή την τόσο προβοκατόρικη διασκευή να φθάσει στο Νο 7 των βρετανικών τσαρτ ή να μπει στους τίτλους τέλους της ταινίας του Σκορσέζε «Goodfellas». Οσο για τις δεκάδες διασκευές του τραγουδιού που ακολούθησαν, διάθεση να έχει κανείς να τις παρακολουθήσει!
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
