Είναι µεγάλη τιµή να είσαι καλεσµένος σε γεύµα ή δείπνο στο Blair House της Ουάσιγκτον, τον επίσηµο ξενώνα της Αµερικής. Οχι σπάνια, εκείνος που υποδέχεται τους καλεσµένους είναι ο ίδιος ο αντιπρόεδρος, και πάντοτε είναι κάποιος υψηλόβαθµος αξιωµατούχος του Λευκού Οίκου, ο οποίος µεταφέρει και τους χαιρετισµούς του προέδρου. Σε αυτό το Blair House, λοιπόν, βρέθηκα καλεσµένος κι εγώ! Γεγονός που καταγράφηκε σαν ανέκδοτο στους σχετικούς κύκλους της Ουάσιγκτον. Το πώς και το γιατί θα σας διηγηθώ ευθύς αµέσως.
Είµαστε µια ωραία ατµόσφαιρα
Οταν ο πρόεδρος παραθέτει γεύµα σε κάποιον ξένο οµόλογό του σε βασιλέα ή πρωθυπουργό, ο Λευκός Οίκος συνηθίζει να καλεί και τρεις-τέσσερις ξένους διπλωµάτες χαµηλού βαθµού διαπιστευµένους στην Ουάσιγκτον. Δεν κάθονται στο προεδρικό τραπέζι, πολλές φορές µάλιστα ούτε στην ίδια τραπεζαρία, αλλά σε πλαϊνή αίθουσα. Ο ρόλος τους είναι να δηµιουργούν ατµόσφαιρα για τα πρόσωπα που συνοδεύουν τον υψηλό προσκεκληµένο και να δίνουν το στίγµα της Ουάσιγκτον από τη σκοπιά του ξένου, µε άλλα λόγια αντικειµενικά. Με αυτόν τον ρόλο µού έτυχε να προσκληθώ κι εγώ όταν υπηρετούσα στην πρεσβεία µας εκεί.
Καλεσµένος στον Λευκό Οίκο εκείνο το µεσηµέρι ήταν ο πρόεδρος µιας δυτικοαφρικανικής χώρας. Είχε φτάσει µε µια ακολουθία δέκα ανθρώπων του, όλοι αγγλόφωνοι, όλοι µε σκούρο γκρι κοστούµι, λευκό κολλαριστό πουκάµισο και µονόχρωµη γραβάτα. Ο πρόλογος στο γεύµα ήταν τα καθιερωµένα «drink στα όρθια» όπου σχηµατίστηκαν αµέσως πηγαδάκια στα περισσότερα από τα οποία έπαιρναν µέρος οι Αφρικανοί. Είχα πιάσει κουβέντα µε τον ολλανδό πρέσβη, ο οποίος µου έλεγε ότι είχε περάσει ένα καλοκαίρι στη Σάµο, στη συζήτηση µπήκε ένας τυνήσιος διπλωµάτης, ήρθε κατόπιν ένας της ακολουθίας του υψηλού προσκεκληµένου και στο τέλος, αφού το πηγαδάκι µας διαλύθηκε, µείναµε να κουβεντιάζουµε οι δυο µας, ο Αφρικανός κι εγώ. Τριγυρίζαµε στη µεγάλη αίθουσα δεξιά από την τραπεζαρία των επισήµων και στον µακρύ κάθετο διάδροµο όπου κρέµονται κορνίζες µε πρόσωπα πρώην προέδρων, ηρώων της Ανεξαρτησίας, ιστορικά κτίρια. Με ρωτούσε ποιος ήταν ποιος και τι έδειχναν οι εικόνες κι εγώ έδινα απαντήσεις (ελπίζω σωστές).
Ούτε εγώ ούτε εκείνος επρόκειτο να καθήσουµε στο προεδρικό τραπέζι. Για µας και για καµιά εικοσαριά άλλους ήταν στρωµένο το τραπέζι στην πλαϊνή αίθουσα, αλλά το µενού ήταν το ίδιο. Είχαµε όλοι µια κάρτα µε το όνοµά µας και έναν αριθµό, ώστε µόλις δινόταν το σύνθηµα να πάµε να καθήσουµε στις θέσεις µας. Φυσικά, πρώτα πήραν τις θέσεις τους ο πρόεδρος, ο δυτικοαφρικανός ηγεµόνας και οι σύµβουλοι, οι πρέσβεις και οι λεγόµενοι VIP (Very Important Person=πολύ σηµαντικό πρόσωπο). Εµείς τους ακολουθούσαµε γιατί έπρεπε να περάσουµε από την τραπεζαρία των επισήµων για να πάµε στη δική µας.
Κεκλεισµένων των θυρών
Βρισκόµασταν µόλις ένα βήµα από την πόρτα, όταν ακούστηκαν οι πρώτες νότες του αµερικανικού εµβατηρίου που παιάνιζε η µπάντα του Ναυτικού και οι δύο ένστολοι της φρουράς του Λευκού Οίκου έκλεισαν τη δίφυλλη πόρτα αφήνοντάς µας έξω! Και τώρα; Κάνα δυο ξένοι διπλωµάτες κάτι είπαν στους φρουρούς, άδικος κόπος. Είναι αδύνατο να τους πάρεις λέξη, αφού ούτε το βλέµµα τους επιτρέπεται να στρέψουν, σύµφωνα µε τους κανονισµούς του Λευκού Οίκου. Μια κοπέλα της Εθιµοτυπίας που πέρασε µια στιγµή απόρησε που δεν είχαµε προλάβει να περάσουµε. Εξαφανίστηκε και σε λίγο κατέφθασε ξαναµµένη η υποδιευθύντρια της Εθιµοτυπίας. Ζήτησε συγγνώµη και µας υποσχέθηκε ότι θα δει τι µπορεί να κάνει. Εµείς µάλλον το διασκεδάζαµε καθώς είχαµε γίνει αξιοπερίεργο θέαµα. Είχαν βγει από τα γραφεία τους κάποιοι υπάλληλοι και πείραζαν την υποδιευθύντρια, η οποία µας ανακοίνωσε µε ύφος µικρού µαθητή που πήρε κακούς βαθµούς ότι ήταν «terribly, terribly sorry», αλλά… ξεχάστε το φαγητό. Ετσι ένας ένας κατευθυνθήκαµε προς την έξοδο, ενώ ο ατυχής Αφρικανός θα έµενε να περιµένει τους δικούς του. Την άλλη ηµέρα στις κοσµικές στήλες της «Washington Post» υπήρχαν και λίγες αράδες για «κάποιους αργοπορηµένους» (!) που δεν παρακάθησαν στο γεύµα του Λευκού Οίκου.
Επανόρθωση made in USA
Είχα σχεδόν ξεχάσει το περιστατικό όταν λίγες ηµέρες αργότερα κατέφθασε στην πρεσβεία µας ένας αγγελιαφόρος του Λευκού Οίκου µε φάκελο «αυστηρά προσωπικό» στο όνοµά µου. Η διεύθυνση της Εθιµοτυπίας του Λευκού Οίκου µε καλούσε σε γεύµα στο Blair House. Καµιά λέξη συγγνώµης. Μου την απηύθυνε ο διευθυντής της Εθιµοτυπίας του Λευκού Οίκου, ο οποίος µε υποδέχτηκε στην είσοδο του ξενώνα και µε διαβεβαίωσε ότι δεν έµαθε τίποτε ο πρόεδρος. Στο τραπέζι µάς είπε ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που έµεναν κάποιοι εκτός τραπεζαρίας. Και αν για εµάς τακτοποιήθηκε το ζήτηµα, δεν έγινε το ίδιο για τον Αφρικανό, αφού ο πρόεδρός του έφευγε την εποµένη και έπρεπε να τον ακολουθήσει.
Οσο για το φαγητό, µας σέρβιραν το ίδιο µενού που είχε το προεδρικό τραπέζι. Σαλάτα µαρούλι µε αντίδι, κρουτόν, προσούτο και ξίδι σαµπάνιας. Κύριο πιάτο φιλέ µινιόν µε πουρέ πατάτας, πράσου, καρότου και σπαραγγιού και στο τέλος προφιτερόλ µε ηµίρρευστο παγωτό κρέµα περιχυµένο µε ζεστή σοκολάτα. Οσο για ποτά, στα ορεκτικά συγκαταλέγονταν ένα Chardonnay Les Charmes και στο κυρίως ένα βαρύ Château Bonnet και σαµπάνια Bollinger «της προεδρικής κάβας», όπως µας δήλωσε περήφανα ο διευθυντής της Εθιµοτυπίας. Δεν θυµάµαι πόσα µπουκάλια ήπιαµε µεσηµεριάτικα.