Καθώς η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση εξαπλώνεται από το νότο στο βορρά, τα θεμέλια του παραδοσιακού οικονομικού και πολιτικού κατεστημένου τρίζουν επικίνδυνα και οι κοινωνικές ελίτ αναζητούν απεγνωσμένα τρόπους για να περιορίσουν την συνεχώς αυξανόμενη δημοτικότητα των εξτρεμιστικών δεξιών κομμάτων.
Λάδι στη φωτιά που έχουν ανάψει τα εθνικιστικά κινήματα στυλ Χρυσής Αυγής, ρίχνουν και τα τελευταία στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat για την ανεργία: πλησιάζει το 30% στην Ελλάδα, 26% στην Ισπανία και 12% στην ευρωζώνη. Διαπίστωση: τα προβλήματα της Ευρώπης και κατ’ επέκταση της χώρας μας έχουν πλέον υπερβεί τη σφαίρα της οικονομίας και της αναχρηματοδότησης του χρέους και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και έχουν περάσει στον κόσμο της πολιτικής. Το φάντασμα της Χρυσής Αυγής πλανάται πλέον σ’ ολόκληρη την Ευρώπη.
Κύριο χαρακτηριστικό του φαινομένου των κατά του κατεστημένου εξτρεμιστικών κομμάτων, είναι ότι αμφισβητούν βίαια τον τρόπο που οι παραδοσιακές κατεστημένες ελίτ διαχειρίστηκαν την οικονομική κρίση. Σκάνδαλα διαφθοράς, κατηγορίες για κακοδιαχείριση και ο φόβος για ένα χειρότερο μέλλον έχουν αποδυναμώσει στο έπακρον τις παραδοσιακές οικονομικές και κοινωνικές ελίτ της Ευρώπης. Την ίδια στιγμή πολλά εκατομμύρια ευρωπαίων είτε έχουν χάσει τη δουλειά τους είτε βρίσκονται σε κίνδυνο να απολυθούν. Η πολιτική ρητορική που ισχυρίζεται ότι την κύρια ευθύνη για τη σημερινή κατάρρευση της κοινωνίας έχουν η ευρωπαϊκή ενοποίηση, το κοινό νόμισμα ή ακόμη και οι ξένοι, βρίσκει ολοένα και περισσότερο εύφορο έδαφος.
Στη Γαλλία το ποσοστό ρεκόρ 17,9% του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου στις περσινές γενικές εκλογές, οδήγησε το, Ολάντ να υιοθετήσει πολιτικές κατά των Ρομά παρά την έντονη κριτική από την ευρωπαϊκή επιτροπή, κορυφαίους αριστερούς και πράσινα κομματικά στελέχη της γαλλικής κυβέρνησης. Αξιοσημείωτο είναι ότι το Παρίσι είναι μία από τις κορυφαίες φωνές που εμποδίζουν την ένταξη της Ρουμανίας και Βουλγαρίας στη συμφωνία του Σένγκεν.
Στη Βρετανία, η άνοδος του κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, ανάγκασε τον Κάμερον να ανακοινώσει ότι θα διεξαχθεί δημοψήφισμα για την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τις γενικές εκλογές του 2015. Επίσης, βόρειες χώρες όπως η Φινλανδία, Ολλανδία, Σουηδία και Δανία που ακολουθούν τη βρετανική πολιτική σκακιέρα, χαρακτηρίζονται από σημαντική άνοδο των ευρωσκεπτικιστών και αντιευρωπαϊκών κομμάτων. Στην Αυστρία και στις πρόσφατες εκλογές, οι ευρωσκεπτικιστές και το αντιμεταναστευτικό κόμμα πήραν το 21,4% των ψήφων.
Καθίσταται, πλέον, πασιφανές ότι ανεξάρτητα από ιδεολογία, η ευρωπαϊκή κρίση υπονομεύει σοβαρά την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών.
Στην ατζέντα της ευρωζώνης και της ένωσης θα είναι το δίλημμα: ενίσχυση της συγκέντρωσης της εξουσίας στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η οικονομική διαχείριση, η τραπεζική ένωση, το ευρωομόλογο, ή επιστροφή της εξουσίας στις εθνικές κυβερνήσεις. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να δούμε και στη Γερμανία δημοψήφισμα για τη θέση της χώρας στην Ευρώπη.
