Στις συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος ανήκει πλέον το πολύτιμο αρχείο του Λευτέρη Βογιατζή χάρη στη γενναιόδωρη δωρεά της συντρόφου του, Ειρήνης Λεβίδη, με τη σύμφωνα γνώμη της Εταιρείας των Φίλων της Τέχνης του Θεάτρου.
Φωτογραφίες, ηχογραφημένες και μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις, σκηνοθετικά τετράδια και σημειώσεις, ημερολόγια εργασίας, κριτικές παραστάσεων, σκηνικά και κοστούμια, μαγνητοταινίες και cd της μουσικής των παραστάσεων, βιβλία/προγράμματα είναι μόνο μερικά από όσα περιέχει το πολύτιμο αρχείο του Λευτέρη Βογιατζή.
Περιλαμβάνει, επίσης, μεγάλο αριθμό μαγνητοσκοπημένων σημαντικών παραστάσεων του ευρωπαϊκού θεάτρου, περίπου 500 κινηματογραφικές ταινίες, μια βιβλιοθήκη με περισσότερους από 10.000 τίτλους, προσωπικά αντικείμενα και γραπτά.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Εθνικής Βιβλιοθήκης, το αρχείο για την ώρα θα αποθηκευτεί με ασφάλεια και, αφού καταγραφεί, θα παραδοθεί στους ερευνητές και το κοινό, στις νέες εγκαταστάσεις της πρώτης βιβλιοθήκης της χώρας, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος», στο Φαληρικό Δέλτα.
Αναλυτικότερη παρουσίαση του αρχείου θα γίνει κατά την τιμητική εκδήλωση για τον Λευτέρη Βογιατζή, που θα πραγματοποιηθεί στις 12 Οκτωβρίου, στο Θέατρο της οδού Κυκλάδων.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση, η σημαντική αυτή δωρεά έχει ξεχωριστή σημασία για την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και για τον πρόσθετο λόγο ότι εκφράζει την εμπιστοσύνη που αυτή εμπνέει εκ νέου, καθώς και την ελπίδα, ενόψει και του επικείμενου ορισμού του νέου γενικού διευθυντή της, ότι εισέρχεται πια σε νέα φάση της ιστορίας της.
Κόντρα κληρονόμων – Ειρήνης Λεβίδη για το Αρχείο
Λίγες ώρες μετά την επίσημη ανακοίνωση από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) ότι έγινε παραλήπτης του Αρχείου του σκηνοθέτη Λευτέρη Βογιατζή, δωρεά στην ΕΒΕ από την Ειρήνη Λεβίδη, τα ανίψια του ιδρυτή της «Νέας Σκηνής» και επίσημοι κληρονόμοι του αντέδρασαν στην κίνηση αυτή με επιστολή που κοινοποίησε στα Μέσα ο νομικός εκπρόσωπός τους Νικόλαος Ε.-Χ. Σακκάς.
«Τρίτοι, φαίνεται πως επιδιώκουν δόλια να αποκτήσουν ρόλο “defacto” διαχειριστή ή ακόμη και δήθεν κληρονόμου, επικαλούμενοι δημοσίως διάφορες ανυπόστατες (και προσβλητικές για την τιμή του εκλιπόντος) και μη αποδεκτές νομικά ιδιότητες» σημειώνεται στην επιστολή για την Ειρήνη Λεβίδη, η οποία με την ιδιότητα της «συντρόφου» του εκλιπόντος παραχώρησε το Αρχείο του στην ΕΒΕ. Στην ίδια επιστολή γίνεται λόγος και για «εκ του πονηρού και παρανόμως» σύγχυση μεταξύ του Αρχείου της «Νέας Σκηνής» και του προσωπικού Αρχείου του Λευτέρη Βογιατζή. Η υπόθεση φαίνεται πως θα έχει συνέχεια.
Αναλυτικά η επιστολή-δήλωση του δικηγόρου Νικολάου Ε.-Χ. Σακκά, ως νομικού εκπροσώπου των Κληρονόμων του εκλιπόντος κ. Ελευθερίου Βογιατζή, στα δημοσιεύματα περί «δωρεάς αρχείου Λευτέρη Βογιατζή» στην ΕΒΕ έχει ως εξής:
«Με την παρούσα επιστολή ανακοινώνεται ότι ο εκλιπών στις 02-05-2013 κ. Ελευθέριος Βογιατζής του Παναγιώτη και της Μαρίας, που γεννήθηκε στην Αθήνα στις 12-10-1944, κατέλειπε εν ζωή ως αποκλειστικούς και νόμιμους εξ αδιαθέτου κληρονόμους του (άνευ διαθήκης δηλαδή, καθότι δεν συνέταξε ποτέ ούτε έχει ως σήμερα ανευρεθεί κανενός είδους διαθήκη), τα τέκνα του μοναδικού αδελφού του Σταμάτιου Βογιατζή, ήτοι τους κ.κ.Παναγιώτη Λόταρ Βογιατζή και Μαρία ΙζαμπέλαCzak, αμφότεροι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού. Τα δε ανίψια του αυτά, δεν αποποιήθηκαν την κληρονομιά του θείου τουςΕλευθέριου Βογιατζή εντός της νομίμου προθεσμίας και, άρα είναι σήμερα οι μόνοι νόμιμοι δικαιούχοι της κληρονομιάς περιουσίας του εκλιπόντος θείου τους, η οποία και θα περιέλθει στην κατοχή τους αμέσως μετά την ολοκλήρωση των πολυδαίδαλων διαδικασιών αποδοχής της.
Κατόπιν των ανωτέρω, ουδείς δικαιούται να ομιλεί ή προβαίνει σε πράξεις και δηλώσεις περί τις διαχειρίσεως και εκμεταλλεύσεως της κληρονομιαίας περιουσίας του εκλιπόντος που ήδη αποτελεί πνευματική και υλική περιουσία των ανωτέρω δύο κληρονόμων του. Οιοσδήποτε δε προέβη ή προβαίνει σε απαγορευμένες νομικά πράξεις, παραλείψεις, υλικές ενέργειες και δηλώσεις, περί την κληρονομιαία περιουσία του εκλιπόντος ή και συμπράττει σε τέτοιες π.χ. χρήση εκμετάλλευση και εκποίηση πνευματικών δικαιωμάτων και περιουσιακών στοιχείων, δηλώσεις δωρεάς, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια των ανωτέρω δύο κληρονόμων του, θα πρέπει να γνωρίζει ότι θα υποστεί τις συνέπειες του νόμου, που αφορούν και στην προσβολή της τιμής νεκρού και στην αμφισβήτηση και προσβολή των κληρονομικών δικαιωμάτων των δύο ανιψιών του εκλιπόντος.
Όσον δε αφορά το αρχείο της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας «Η νέα ΣΚΗΝΗ», ήτοιτου θεάτρου της Οδού Κυκλάδων, όπου ήταν καλλιτεχνικός διευθυντή ο κ. Λευτέρης Βογιατζής, και το οποίο αποτελείται κυρίως από φωτογραφίες και προγράμματα παραστάσεων, δημοσιεύματα τύπου, κοστούμια κ.λ.π., ουδεμία σχέση έχει και με το προσωπικό του αρχείο. Οιαδήποτε δε συσχέτιση μεταξύ αυτών των δύο αυτοτελών αρχείων γίνεται αποκλειστικά εκ του πονηρού και παρανόμως.
Πάντως, όσον αφορά το προσωπικό αρχείο του εκλιπόντος, οι κληρονόμοι επεξεργάζονται διάφορες προτάσεις και ιδέες για την καλύτερη πολιτιστικά αξιοποίησή του π.χ. στα πλαίσια ιδρύματος-κληροδοτήματος σε χώρο-πολιτιστικό σύμβολο της Ελλάδας, τον οποίο είχε προεπιλέξει ο εκλιπών και τους τον είχε προτείνει στις τελευταίες επικοινωνίες τους, και αφορά όχι μόνο τα καλλιτεχνικά προσωπικά αρχεία του ιδίου αλλά και του αδερφού του (ενν. πατέρα των κληρονόμων του), ήτοι τις ογκωδέστατες μουσικές βιβλιοθήκες, ταvideoκαι βιβλία τους κ.λ.π..
Τέλος, η εκφορά δημοσίως απόψεων για την δήθεν καλύτερη αξιοποίηση του έργου του εκλιπόντος και του προσωπικού του αρχείου, υποβαθμίζει την αξία του και προσβάλει τελικώς την τιμή του, καθόσον την καθιστά αντικείμενο δημοσίου διαλόγου χωρίς να είναι όμως τέτοια η φύση του εν λόγω θέματος. Πολύ δε περισσότερο που οι «καλοθελητές», μάλλον σκοπίμως και, πιθανότατα για αλλότριο σκοπό και ιδιωτικά κίνητρα, αποφεύγουν να επικοινωνήσουν απ’ ευθείας με τους ήδη γνωστούς σε αυτούς κληρονόμους του εκλιπόντος και να εκφράσουν σε αυτούς τις πολύτιμες απόψεις τους για τα ζητήματα που εγείρουν δημοσίως. Μάλιστα τέτοιοι τρίτοι, φαίνεται πως επιδιώκουν δόλια να αποκτήσουν ρόλο “defacto” διαχειριστή ή ακόμη και δήθεν κληρονόμου, επικαλούμενοι δημοσίως διάφορες ανυπόστατες (και προσβλητικές για την τιμή του εκλιπόντος) και μη αποδεκτές νομικά ιδιότητες π.χ. η κα Ειρήνη Καλλιόπη Γαρμπή (πρώην Λεβίδη) που σκοπίμως και αναληθώς εν γνώσει της αφενός ομιλεί δημοσίως και ιδιωτικώς περί παντός θέματος που αφορά το εκλιπόντα, ισχυριζόμενη ότι ήταν δήθεν σύντροφος του εκλιπόντος αντί του ορθού, ότι δηλαδή ήταν μόνο μισθοδοτούμενη συνεργάτιδα και στενή φίλη του και μέλος της εταιρίας «Η νέα ΣΚΗΝΗ», όπως και άλλα πρόσωπα που δεν αυτοπροβάλλονται αν και είχαν όμοιες ιδιότητες με αυτήν.
Συνιστώ λοιπόν σε όλους αυτοσυγκράτηση, υπομονή και να ενεργούν μόνο για ζητήματα των έργων και της κληρονομιάς του εκλιπόντος αρμοδίως (απευθυνόμενοι δηλαδή μόνο στους κληρονόμους μέσω εμού και κατόπιν αδείας τους) και σύμφωνα με το νόμο και το υψηλό επίπεδο πολιτισμού που μας δίδαξε ο Λευτέρης Βογιατζής με τον βίο και τα έργα του».
