Τα προβλήματα στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης και ιδιαίτερα στην απονομή σύνταξης είναι στην κορυφή της λίστας των αναφορών πολιτών προς τον Συνήγορο του Πολίτη.
Ενημερώνοντας την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής για την Ετήσια Εκθεση του 2012, η Συνήγορος του Πολίτη Καλλιόπη Σπανού τόνισε στους βουλευτές ότι οι επιπτώσεις της κρίσης, όπως αυτές αποτυπώνονται στις αναφορές των πολιτών, αφορούν κυρίως:
- Θέματα κοινωνικής ασφάλισης (προβλήματα κακοδιοίκησης των ασφαλιστικών ταμείων και απονομής σύνταξης).
- Θέματα φορολογίας και γενικά οι οικονομικές σχέσεις του πολίτη με το κράτος.
- Προβλήματα που σχετίζονται με το οικιστικό περιβάλλον.
- Υπηρεσίες κοινής ωφέλειας.
- Θέματα εισόδου και παραμονής μεταναστών.
Οι παραπάνω πέντε κατηγορίες αναφορών αντιστοιχούν στο 65% του συνόλου των αναφορών πολιτών προς τον Συνήγορο του Πολίτη, ενώ ειδικά τα προβλήματα στα ασφαλιστικά ταμεία αποτελούν το 27% των αναφορών. Το 15% των αναφορών είναι για θέματα αρμοδιότητας του υπουργείου Οικονομικών και ως προς τους ανεξάρτητους φορείς, το 5,7% των αναφορών είναι για τη ΔΕΗ.
Επίσης, σύμφωνα με τις αναφορές που υποβάλλονται στην Ανεξάρτητη Αρχή, οι επιπτώσεις της κρίσης αφορούν θέματα προστασίας ατομικών δικαιωμάτων αλλά και θέματα μισαλλοδοξίας και κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ, αυξημένος είναι και ο κίνδυνος απολύσεων, ιδίως γυναικών, και μάλιστα σε ευαίσθητες περιόδους, όπως είναι η επιστροφή στην εργασία ύστερα από εγκυμοσύνη, και καταχρηστικών πρακτικών ή διακρίσεων στον χώρο εργασίας.
Ομως, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει κινηθεί σε αρκετές περιπτώσεις και αυτεπάγγελτα, κυρίως για προβλήματα στα καταστήματα κράτησης τα οποία το τελευταίο διάστημα παρουσιάζουν υποτροπή αλλά και για θέματα μισαλλοδοξίας, σχολικής βίας και ισότητας.
Ειδικά για τη βία στα σχολεία, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε στην Επιτροπή, «τα σχολεία, όπως άλλωστε και η κοινωνία, είναι ανάστατα. Η βία στις μεγαλύτερες ηλικίες προέρχεται από παιδιά αδύναμων οικογενειών που δεν μπορούν να σταθούν στα πόδια τους».
Το 2012 η Ανεξάρτητη Αρχή εξυπηρέτησε 9.000 πολίτες που είχαν αυτοπρόσωπη παρουσία και άλλους 35.000 πολίτες οι οποίοι απευθύνθηκαν σε αυτήν τηλεφωνικά. Από τον Δεκέμβριο του 2012 δόθηκε η δυνατότητα ηλεκτρονικών αναφορών, με αποτέλεσμα σήμερα η ηλεκτρονική υποβολή να είναι ο πρώτος τρόπος με τον οποίο πολίτες απευθύνονται στον Συνήγορο του Πολίτη. Για τον λόγο αυτό, ήδη, μέσα στο πρώτο δίμηνο υπεβλήθησαν ηλεκτρονικά 670 αναφορές.
