Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ετοιμάζονται να ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή μίας συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου που θα μπορούσε να μεταβάλει τις παγκόσμιες ισορροπίες. Η αναφορά του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στην έναρξη συνομιλιών κατά την ομιλία του στο Κογκρέσο για την «Κατάσταση του Έθνους» (State of the Union), ενδεχόμενο στο οποίο είχε αναφερθεί «Το Βήμα» σε δημοσίευμά του ήδη από τις 9 Δεκεμβρίου 2012, έριξε τον κύβο για τη δημιουργία αυτού που πολλοί έχουν ονομάσει «οικονομικό ΝΑΤΟ»..
Ακολούθησε, προς επιβεβαίωση της αποφασιστικότητας των δύο πλευρών να κινηθούν με ταχύτητα, η κοινή δήλωση του προέδρου Ομπάμα, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο για την υπογραφή μίας Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις.
«Η διατλαντική οικονομική σχέση είναι ήδη η σπουδαιότερη στον κόσμο, αντιστοιχώντας στο ήμισυ της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής και σε περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια εμπορικών συναλλαγών σε προϊόντα και υπηρεσίες. Υποστηρίζει επίσης εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Δεσμευόμαστε να ενδυναμώσουμε αυτή τη σχέση προς όφελος της ευημερίας μας» ανέφεραν οι τρεις άνδρες.
Μεγάλο το οικονομικό όφελος
Κρίσιμη για τα επόμενα βήματα θα είναι η προσεχής δημοσιοποίηση της τελικής έκθεσης της Ομάδας Εργασίας Υψηλού Επιπέδου, η οποία συστάθηκε, χωρίς να δοθεί μεγάλη δημοσιότητα, κατά τη διάρκεια της Συνόδου ΗΠΑ – ΕΕ τον Νοέμβριο του 2011. Συμπρόεδροι της Ομάδας Εργασίας είναι ο ευρωπαίος επίτροπος για θέματα εμπορίου, ο Ολλανδός Κάρελ ντε Χουχτ και ο Ρον Κερκ, εκπρόσωπος των ΗΠΑ για θέματα εμπορίου.
Οι δύο πλευρές τάσσονται υπέρ μιας συμφωνίας ευρέος φάσματος, που να καλύπτει τόσο την κατάργηση εμπορικών δασμών όσο και την εναρμόνιση κανονισμών που εμποδίζουν το εμπόριο σε προϊόντα, αγαθά και υπηρεσίες. Μπορεί οι δασμοί στα προϊόντα να είναι και σήμερα χαμηλοί, κατά μέσο όρο 5%, αλλά η περαιτέρω μείωσή τους θα φέρει μεγαλύτερα οφέλη. Υπολογίζεται ότι αν μηδενιστούν θα φέρουν κέρδη 120 δισ. δολάρια μέσα σε μία πενταετία, ενώ το όφελος για το ΑΕΠ των ΗΠΑ και της ΕΕ θα ανέλθει σε 180 δισ. δολάρια, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του αμερικανικού Βιομηχανικού Επιμελητηρίου.
Μόνο κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2012, το ευρωατλαντικό εμπόριο αγαθών έφθασε στα 485 δισ. δολάρια. Οι άμεσες αμερικανικές επενδύσεις στην ΕΕ ήταν 1,9 τρισ. δολάρια το 2010 και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές στις ΗΠΑ 1,5 τρισ. δολάρια. Το ευρωατλαντικό εμπόριο προσφέρει περίπου 15 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Η Κομισιόν εκτιμά ότι μία συμφωνία θα αυξήσει την οικονομική παραγωγή της ΕΕ κατά 65 δις. ευρώ ετησίως.
Για την υπογραφή μιας τέτοιας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ θα πρέπει να γεφυρωθούν οι διαφορές σε τομείς όπως τα γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα, η αεροναυπηγική βιομηχανία (π.χ., με τη σύγκρουση ενώπιον του ΠΟΕ για παράνομες ενισχύσεις), η συμμετοχή σε δημόσιες προμήθειες, η πρόσβαση στην αγορά υπηρεσιών που αποτελούν το 70% των οικονομιών των δύο πλευρών και η προστασία των προσωπικών δεδομένων στο Internet. Ήδη πάντως, γίνονται κινήσεις για γεφύρωση των χασμάτων, όπως η πρόσφατη πρωτοβουλία της ΕΕ να άρει την απαγόρευση εισαγωγών διαφόρων τύπων αμερικανικού κρέατος.
