Την αισιοδοξία του ότι η Ελλάδα θα ανακάμψει αλλά το… 2014 και κατόπιν νέου κουρέματος του χρέους της, εξέφρασε ο γάλλος οικονομολόγος και συγγραφέας Ζακ Ατταλί μιλώντας το βράδυ της Τετάρτης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο του Megaron Plus. Θέμα της εκδήλωσης, που συντόνισε ο δημοσιογράφος Ζαν-Μαρί Κολομπανί, ήταν βέβαια η παγκόσμια οικονομική κρίση και οι επιμέρους εκδοχές της: αμερικανική, ευρωπαϊκή, ελληνική.
Ο πρώην σύμβουλος του Φρανσουά Μιτεράν (και νυν του Φρανσουά Ολάντ) δεν θέλησε να χαϊδέψει τα αυτιά του πολυπληθούς ακροατηρίου του.
«Η Ελλάδα δεν έχει σταματήσει να βυθίζεται στην πισίνα. Δεν έχει φθάσει ακόμη στον πάτο. Αυτό θα συμβεί το 2014, μετά τις γερμανικές εκλογές και αφού ρυθμιστεί εκ νέου το χρέος της, το οποίο βρίσκεται ακόμη σε επίπεδα μη βιώσιμα», είπε ο Ατταλί προς το τέλος της ομιλίας του, όταν αναφέρθηκε στην ελληνική εκδοχή της κρίσης.
Χωρίς το αβάστακτο άχθος του χρέους και αφού θα έχουν προχωρήσει οι μεταρρυθμίσεις, η ανάπτυξη θα επιστρέψει στην Ελλάδα, εκτίμησε ο γάλλος οικονομολόγος. Και υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι θα έχουν επιστρέψει τα κεφάλαια που φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό, ότι θα επιστρέψουν οι επενδύσεις και επίσης η ελληνική νεολαία που αναζητεί σήμερα την τύχη της στο εξωτερικό.
Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός
Αίσθηση προκάλεσε η διαπίστωση του διάσημου δημοσιογράφου Ζαν-Μαρί Κολομπανί (ήταν επί σειρά ετών στέλεχος της Monde) ότι ο μειωμένος προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που εγκρίθηκε πρόσφατα στις Βρυξέλλες, συνιστά την πρώτη ήττα του γάλλου προέδρου Ολάντ σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
«Η Ελλάδα, πάντως, δεν βγήκε χαμένη από την όλη διαδικασία», πρόσθεσε ο Ζακ Αταλί και παρατήρησε τη σύγκρουση που υπάρχει σήμερα μεταξύ των οργάνων της Ευρώπης των 28 πλέον (με την ένταξη της Κροατίας), όπως είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, και μεταξύ των οργάνων της ζώνης του ευρώ, που είναι ουσιαστικά το Eurogroup.
«Είναι σαφές ότι η ευρωζώνη είναι η μοναδική ζώνη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι απλώς μια ζώνη στην οποία ισχύουν κοινοί νομικοί κανόνες σε ορισμένα ζητήματα», σημείωσε ο Ατταλί.
Φεντεραλιστής και φιλοευρωπαίος μέχρι το μεδούλι, ο Ατταλί τάσσεται εξάλλου υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγων και υπέρ της πολιτικής ολοκλήρωσης των κρατών-μελών της ευρωζώνης, που θα λύσει άπαξ δια παντός τα σημερινά προβλήματα.
Στροφή της Γερμανίας
προς την Ευρώπη
Κομβικό σημείο των εξελίξεων στην ευρωζώνη (και εφόσον δεν απέκλεισε τον κίνδυνο ενός «ατυχήματος», πιθανότατα πολιτικού) είναι η διεξαγωγή των γερμανικών εκλογών κατά το γάλλο συγγραφέα. Εως τότε ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι με την πολιτική του προσπαθεί να δώσει πίστωση χρόνου στην γερμανίδα καγκελάριο, η οποία όμως «παίζει» και την αξιοπιστία της στο παιχνίδι αυτό της αναμονής μέχρι την επανεκλογή της.
«Το θετικό με τις γερμανικές εκλογές είναι ότι όποια κυβέρνηση συνασπισμού δημιουργηθεί μετεκλογικά θα είναι πιο φιλοευρωπαϊκή από τη σημερινή. Ολα τα πιθανά κόμματα για τη συμμετοχή στη μελλοντική κυβέρνηση είναι φιλοευρωπαϊκά», διαπίστωσε ο Αταλί προεξοφλώντας προφανώς τη μη συμμετοχή των Ελευθέρων Δημοκρατών σ’ αυτήν.
«Αναπόφευκτος ο πόλεμος
των νομισμάτων»
Αναφερόμενος στις εξελίξεις σε συναλλαγματικό επίπεδο, ο Αταλί παρατήρησε ότι βρισκόμαστε στην απαρχή ενός «πολέμου των νομισμάστων», τον οποίο μάλιστα χαρακτήρισε «αναπόφευκτο».
Σε παρατήρηση του «Βήματος» για την εντύπωση μιας κακοφωνίας ή ενός Πύργου της Βαβέλ, που δίνει η ευρωζώνη σε ό,τι αφορά την πολιτική της έναντι του ευρώ, με τη Γερμανία και 2-3 βόρειες χώρες να υποστηρίζουν το ισχυρό ευρώ και τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, να τάσσονται υπέρ της εξασθένησής του, ο Αταλί είπε ότι είναι προς τα συμφέροντα και του γερμανικού επιχειρηματικού κόσμου η υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ και ότι η επιμονή της γερμανικής κυβέρνησης στο ισχυρό ευρώ είναι πολιτική.
«Οσοι υποστηρίζουν το ισχυρό ευρώ πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι τα μπαλόνια σκάνε ανεβαίνοντας ψηλά στον αέρα και όχι υποχωρώντας προς το έδαφος», παρατήρησε χαριτολογώντας ο γάλλος οικονομολόγος.
«Οι ΗΠΑ στα πρόθυρα
της χρεοκοπίας»
Αφού προέβλεψε ότι η γεωγραφική περιοχή με τη μεγαλύτερη αναπτυξιακή ώθηση τον 21ο αιώνα θα είναι η Αφρική (και όχι η Ασία!..), ο Ατταλί είπε ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να ανταποδώσουν τη χάρη που τους έκαναν οι Αγγλοσάξονες και να αρχίσουν να προειδοποιούν αυτοί για τον κίνδυνο χρεοκοπίας των ΗΠΑ και της Βρετανίας!
Αναφερόμενος σε άρθρο του, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο γαλλικό περιοδικό «L’Express», ο Ατταλί σημείωσε ότι τα οικονομικά μεγέθη των ΗΠΑ βρίσκονται σε σαφώς χειρότερη κατάσταση από αυτή που βρίσκονται τα οικονομικά μεγέθη της ευρωζώνης.
«Ακούσαμε πολλές ειρωνείες για την ευρωζώνη και το ευρώ, πολλές αμφισβητήσεις για τις πρωτοβουλίες της Ευρώπης, πολλές προειδοποιήσεις ότι τα πάντα θα καταστραφούν. Χάρη στις προειδοποιήσεις τους τα τελευταία τρία χρόνια δημιουργήσαμε τις προϋποθέσεις για να σωθούμε. Γι’ αυτό καλό θα είναι να τους προειδοποιήσουμε κι εμείς τώρα ότι οδεύουν προς τον όλεθρο», είπε χαρακτηριστικά ο Ατταλί.
Σε παλαιότερο κείμενό του, άλλωστε, έχει προβλέψει την κατάρρευση της «Αμερικανικής Αυτοκρατορίας» περί το έτος 2035. Την άποψη αυτή επανέλαβε και στο αθηναϊκό ακροατήριό του (χωρίς να αναφέρει πάντως χρονολογική πρόβλεψη). Αρκέστηκε να παρατηρήσει ότι «ιστορικά όλες οι Αυτοκρατορίες άρχισαν να καταστρέφονται την στιγμή που είχαν την πεποίθηση ότι είναι άτρωτες και αιώνιες».