Αν και υπερσυντηρητικός, ο Βενέδικτος ΙΣτ’, ο 265ος ποντίφικας που εξελέγη τον Απρίλιο του 2005, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της σχεδόν οκταετούς θητείας του εκπλήσσοντας τους πιστούς. Ακόμη και η ίδια η εκλογή του είχε αποτελέσει έκπληξη: πολλοί από τους καλύτερους «βατικανολόγους» δεν τον τοποθετούσαν καν στην λίστα με τους πιθανούς διαδόχους του Ιωάννη Παύλου Β’, θεωρώντας τον υπερβολικά συνεσταλμένο, υπερβολικά βιβλιοφάγο και υπερβολικά Γερμανό.
Εκτοτε παραμένει απρόβλεπτος: επιτέθηκε στο Ισλάμ και στη συνέχεια προσευχήθηκε σε τζαμί στην Τουρκία, συναντήθηκε με θύματα των παιδόφιλων κληρικών, ξεναγήθηκε στο Αουσβιτς, πέτυχε συμφιλίωση με την υπερσυντηρητική πτέρυγα Λεφέμπρ της καθολικής εκκλησίας αλλά, με την ίδια πράξη, αποκατέστησε τον αφορισμένο βρετανό επίσκοπο αρνητή του Ολοκαυτώματος Ρίτσαρντ Ουίλιαμς.
Οι φιλελεύθεροι καθολικοί δυσαρεστήθηκαν από την αρχή με την εκλογή του κατά κόσμον Γιόζεφ Ράτσινγκερ, ο οποίος δεν έκανε τίποτε για να τους προσεγγίσει, αλλά ακόμη και για τους συντηρητικούς αποτέλεσε αινιγματική προσωπικότητα.
Η απόφασή του όμως να παραιτηθεί θεωρήθηκε ρηξικέλευθη. Ο διευθυντής της «La Repubblica» Ετζιο Μάουρο την περιέγραψε ως «έκρηξη μοντερνισμού εντός της εκκλησίας» ενώ ο επικεφαλής των ιταλών Χριστιανοδημοκρατών Πιερ Φερντινάντο Καζίνι είπε ότι «απέδειξε πως ο Πάπας είναι πραγματικός επαναστάτης».
Απρόβλεπτος μέχρι την τελευταία στιγμή, ο Βενέδικτος εξέπληξε και με την παραίτησή του – την πρώτη παραίτηση Πάπα από το 1415. Σύμφωνα με τον «Independent», ως κλειστός και συνεσταλμένος άνθρωπος, έλαβε την απόφαση αυτή μόνος του, χωρίς να την συζητήσει με κανένα.
Παρά την έλλειψη προηγούμενων, η βρετανική εφημερίδα θεωρεί βέβαιο ότι επί χρόνια ο Βενέδικτος θεωρούσε την παραίτηση μια θεμιτή επιλογή – ενδεχομένως επειδή ήταν στενός συνεργάτης του Ιωάννη Παύλου και είχε παρακολουθήσει από κοντά πόσο ανήμπορος ήταν στα τελευταία του χρόνια ο προκάτοχός του.
Οσο ο Ιωάννης Παύλος γερνούσε και αρρώσταινε, τόσο περισσότερα καθήκοντα μοίραζε στους συνεργάτες του, όμως ο Βενέδικτος δεν μπορούσε να συμφιλιωθεί με μια τέτοια πνευματική αποστασιοποίηση. Προτίμησε απλώς να παραιτηθεί.
Ο «Independent» θεωρεί ότι ο «συνταξιούχος πάπας» θα αφιερωθεί στη συγγραφή βιβλίων. Οι στενοί του φίλοι γνωρίζουν πόσο του λείπει η παρέα της τεράστιας βιβλιοθήκης του και ο ελεύθερος χρόνος για στοχασμό – είτε σε διαμέρισμα κοντά στον Αγιο Πέτρο είτε, όπως φημολογείται, σε ελβετικό μοναστήρι.