Ο Ρομπέν των Δεδομένων

Επειδή «η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται», με το φεύγα του Γενάρη ρίχνεις μια ματιά στις ειδήσεις του που ίσως προδιαγράφουν τον χαρακτήρα της νέας χρονιάς. Στέκεσαι περίσκεπτος στην αποκάλυψη του technologyreview.com (του MIT) ότι ο παγκοσμίου φήμης αμερικανός ερευνητής της Τεχνητής Νοημοσύνης Ρέι Κουρτσβάιλ (Ray Kurzwel) απεργάζεται τώρα ένα «υπερέξυπνο ρομπότ» για λογαριασμό της Google. Θα αναλύει –λέει –τις τεράστιες ποσότητες πληροφοριών που διακινούνται μέσω της κυρίαρχης μηχανής αναζήτησής της προκειμένου να καταστεί ένας ικανότατος «προσωπικός βοηθός». Πώς θα «μορφωθεί» ο βοηθός αυτός; Κρυφακούγοντας κάθε τηλεφωνική συνομιλία και κρυφοκοιτάζοντας κάθε e-mail μας. Οπότε κάποτε, και ίσως σύντομα, θα είναι σε θέση να μας προσφέρει ενδιαφέρουσα και σημαντική πληροφόρηση προτού καν αντιληφθούμε ότι θα την επιθυμούσαμε…

Αλλά τότε διαβάζεις στο Russia Today μια συνέντευξη όπου κάποιος δηλώνει απερίφραστα τον αντίποδα: «Ξέρετε», λέει, «η αμερικανική κυβέρνηση επενδύει πολλά χρήματα σε «κατασκοπευτικά νέφη»: τεράστια κέντρα δεδομένων με εκατοντάδες χιλιάδες σκληρούς δίσκους για αποθήκευση δεδομένων. Και αυτό που αποθηκεύουν είναι βασικά οποιαδήποτε επικοινωνία διασχίζει τα δίκτυα των ΗΠΑ. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν κατασκοπεύουν πια άτομα κατόπιν εντάλματος, αλλά όλους, μόνιμα, κάθε ώρα… Αποφάσισα λοιπόν να δημιουργήσω μια λύση που θα κρυπτογραφεί όλο και μεγαλύτερο τμήμα του Διαδικτύου… Ο στόχος μου είναι να έχουμε κρυπτογραφήσει το μισό Διαδίκτυο μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Ετσι θα αποκαταστήσουμε μια ισορροπία ανάμεσα στο άτομο και το κράτος. Διότι αυτή τη στιγμή ζούμε πολύ κοντά στο όραμα του Τζορτζ Οργουελ και δεν νομίζω πως αυτός είναι ο σωστός τρόπος να ζούμε».

Ποιος είναι αυτός που τα λέει αυτά; Και ποιος νομίζει ότι είναι ώστε να καταφέρει κάτι το τόσο μεγαλεπήβολο; Το όνομά του –Kim Dotcom –ακούγεται σαν ψευδώνυμο «ψηφιακού τρομοκράτη». Είναι;

Το τελευταίο που θα περίμενε κανείς στο έμπα του 21ου αιώνα ήταν να ξαναζήσουμε την εποχή του «φορομπήχτη Πρίγκιπα Ιωάννη», του «κακού σερίφη του Νότιγχαμ» και του «προστάτη των παρανόμων, Ρομπέν των Δασών». Ομως κάτι τέτοιο προαλείφονται τα εγκαίνια του MEGA, του πρώτου «νέφους εγγυημένης ιδιωτικότητας», δηλαδή ενός «ψηφιακού Δάσους του Σέργουντ», που έκανε στις 19 Ιανουαρίου ο Κιμ Ντοτκόμ. Πρόκειται για μια δωρεάν υπηρεσία παροχής χώρου αποθήκευσης πληροφοριών, με το πρωτοφανές χαρακτηριστικό πως ό,τι καταχωρείται εκεί κρυπτογραφείται. Ακόμη και αν η αστυνομία ή κάποια μυστική υπηρεσία κατασχέσει με ένταλμα εισαγγελέα τους σκληρούς δίσκους του MEGA, δεν θα μπορέσει –υποτίθεται –να διαβάσει τίποτε. «Ασυλο», επομένως, του κάθε πικραμένου πολίτη, ή και κάθε προσεκτικού πειρατή δεδομένων. Αλλά μια τέτοια υποδομή προϋποθέτει μεγάλα κεφάλαια. Ποιος είναι λοιπόν ο Κιμ Ντοτκόμ;

Φυσιογνωμικά είναι ένας πολύ ευδιάκριτος τύπος: Δύο μέτρα ύψος και 130 κιλά βάρος, με γαλάζια μάτια και ξανθά μαλλιά –καταπώς προδιέγραφε το γερμανο-φινλανδικό γενεαλογικό του δένδρο. Γεννήθηκε ως Kim Schmitz, πριν από ακριβώς 39 χρόνια, στο Κίελο της Γερμανίας. Προτού καν αποκτήσει το Απολυτήριο Λυκείου (το μοναδικό του πτυχίο), έγινε γνωστός ως ο χάκερ Kimble που κατόρθωσε να σπάσει τους κωδικούς προστασίας των ιστοτόπων της NASA, του Πενταγώνου και της Citibank. Εβγαλε τα πρώτα του χρήματα σπάζοντας τους κωδικούς πάμπολλων ψηφιακών τηλεφωνικών κέντρων εταιρειών των ΗΠΑ και πουλώντας τους για 200 δολάρια τον ένα. Στα εικοστά του γενέθλια (1994) η γερμανική αστυνομία τον συνέλαβε για εμπορία κλεμμένων τηλεκαρτών. Καταδικάστηκε για 11 υπολογιστικές απάτες, 10 ψηφιακές κατασκοπείες και διάφορες άλλες απατεωνιές, αλλά λόγω του ότι τις διέπραξε ανήλικος η ποινή του ήταν δύο χρόνια με αναστολή.

Με τα χέρια ελεύθερα και τις τσέπες γεμάτες, ο Κιμ έστησε μια επενδυτική εταιρεία –την Kimvestor –και αγόρασε το 2001 την πλειοψηφία των μετοχών της διαδικτυακής εταιρείας LetsBuyIt.com αντί 375.000 δολαρίων. Ανακοίνωσε ότι θα επένδυε 50 εκατομμύρια δολάρια στο ξαναχτίσιμο της εταιρείας και οι μετοχές της στο χρηματιστήριο ανέβηκαν τρελά. Ο Κιμ ξεπούλησε ανενδοίαστα τις μετοχές του και εισέπραξε 1,5 εκατομμύριο δολάρια! Κάποιοι είπαν ότι «ο μικρός δεν ήξερε πως ήταν παράνομο», αλλά το σίγουρο είναι ότι ως το 2002 η γερμανική νομοθεσία απαιτούσε να αποδειχθεί η εγκληματική πρόθεση σε μια τέτοια πράξη, οπότε… ο Κιμ ξαναγλίτωσε τη φυλακή. Πήρε όμως την απόφαση πως δεν τον χώραγε η χώρα του και μετακόμισε στην Ταϊλάνδη. Ομως η Γερμανία ζήτησε την έκδοσή του και τον καταδίκασε για υπεξαίρεση σε 20 μήνες, με αναστολή πάλι.

Τη φορά αυτή κατέφυγε στο Χονγκ Κονγκ, όπου πέρασε πέντε χρόνια έντονης δραστηριότητας, με ίδρυση ολόκληρου δικτύου επιχειρήσεων, περιλαμβανομένης μιας «χρηματιστηριακών επενδύσεων μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης». Η καλύτερή του όμως επένδυση ήταν το «ψηφιακό νέφος δεδομένων», ονόματι Megaupload, που έστησε το 2005. Ηταν δωρεάν για όλους, αλλά με συνδρομή για όποιον ήθελε υψηλές ταχύτητες και απεριόριστο χώρο. Σύντομα, το Megaupload έφθασε να έχει το 4% της κίνησης του όλου Διαδικτύου, με 180 εκατομμύρια συνδρομητές!

Νιώθοντας πλέον πως είχε αλλάξει οριστικά ζωή, ο Κιμ άλλαξε και το επώνυμό του σε Dotcom (από την κατάληξη «.com» των διαδικτυακών επιχειρήσεων), ως φόρο τιμής στο πεδίο που τον έκανε πάμπλουτο. Από το 2008 άρχισε να επισκέπτεται τη Νέα Ζηλανδία και το 2009 νοίκιασε την ακριβότερη έπαυλη της χώρας και έκανε αίτηση μόνιμης κατοίκησης εκεί. Την έλαβε το 2010, ακριβώς δύο μήνες προτού… καταδικαστεί και στο Χονγκ Κονγκ για την εκεί δράση της χρηματιστηριακής του εταιρείας.

Το «φτωχικό» του Ρομπέν των Δικτύων στη Ν. Ζηλανδία

Για τους πολίτες της Νέας Ζηλανδίας ο Κιμ ήταν ένας ξένος που βοήθησε καταλυτικά στο να αυξηθούν οι ταχύτητες της διαδικτυακής τους υποδομής, για τους δημότες της πρωτεύουσας Οκλαντ ήταν ένας ανοιχτοχέρης τύπος που πλήρωνε αγόγγυστα τις φιέστες του δημάρχου και για το κυβερνών κόμμα ένας γερός χρηματοδότης του αρχηγού τους. Ωστόσο στην απέναντι όχθη του Ειρηνικού η αμερικανική βιομηχανία ήχου και θεάματος υπολόγιζε πως το Megaupload τής είχε κοστίσει ήδη 500 εκατομμύρια δολάρια σε πειρατευμένο υλικό μέσω των σκληρών του δίσκων. Και, δεδομένου ότι υπήρχαν αρκετοί όμοιοί του στην πιάτσα, η απώλεια συνεχώς μεγεθυνόταν. Κάτι έπρεπε να κάνουν…

Το «κάτι» έλαβε σάρκα και οστά με τρόπο που θυμίζει το σενάριο του κακού σερίφη του Νότιγχαμ: τον ρόλο του διώκτη εταιρειών όπως η Megaupload, η ExtraBit, η Putlocker, η TurboBit και άλλες όμοιες, ανέλαβε ένας 45χρονος αυστραλός βασιλιάς των πορνοταινιών, ονόματι Robert King. Μέσα από μια ενορχηστρωμένη επίθεση και με μεθόδους που τα θύματά της θεωρούν «βρώμικες», ο King οδήγησε τις περισσότερες από αυτές σε οικονομικό μαρασμό και πτώχευση.

Ωστόσο η Megaupload άντεχε. Οπότε ήρθε η ώρα του «ολοκληρωτικού πολέμου». Με μοχλό πίεσης το λόμπι του Χόλιγουντ, δικαστήριο των ΗΠΑ απήγγειλε κατηγορίες στον Κιμ Ντοτκόμ και το διοικητικό συμβούλιο της Megaupload πριν από έναν χρόνο για δικτυακή πειρατεία, συνωμοσία καταστρατήγησης πνευματικών δικαιωμάτων και ξέπλυμα χρήματος. Δύο εβδομάδες μετά, 76 νεοζηλανδοί αστυνομικοί και δύο ελικόπτερα επέδραμαν στην έπαυλη του Κιμ και τον συνέλαβαν μαζί με τρεις συνεργάτες του, κατάσχοντας την ακίνητη περιουσία του και παγώνοντας τους τραπεζικούς του λογαριασμούς.

Λογικά, ήταν «τελειωμένος». Ομως μια σειρά δικαστικών αποφάσεων έβγαλε παράνομη την επιδρομή και τις κατασχέσεις, αφήνοντας έκθετο και τον πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας για το ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας παρακολουθούσαν τον Κιμ παράνομα και έδωσαν αντίγραφα όλων των σκληρών δίσκων της Megaupload στο FBI. Η όλη δικαστική διαμάχη δεν έχει λυθεί οριστικά, αλλά με τα κεφάλαιά του αδέσμευτα ο Κιμ κατόρθωσε να βγει στην αντεπίθεση: ίδρυσε τον κρυπτογραφημένο διάδοχο του Megaupload, το MEGA, περιχαρακώνοντάς το με την καλύτερη νομική κάλυψη που μπορούσε να βρει διεθνώς.

Τώρα, το MEGA είναι «στον αέρα» (βλ. https://mega.co.nz/), με κρυπτογράφηση AES-128 και RSA-2048, δωρεάν χωρητικότητα δίσκου 50 GB για όλους και 500 GB ως 4 ΤΒ για τους επί πληρωμή συνδρομητές (10 ως 30 δολάρια/μήνα). Το αν θα αντέξει τον πόλεμο μένει να ιδωθεί. Οπως και το αν θα αποδειχθεί «καταφύγιο της ιδιωτικότητας», όπως προδιέγραφε στη συνέντευξή του ο αμφιλεγόμενος ιδρυτής του, ή αν θα γίνει «νησί των πειρατών», «ορμητήριο των εξεγερμένων»… ή ό,τι άλλο.