Μπορεί οι περισσότεροι εμπορικοί κλάδοι, ιδιαίτερα εκείνοι που αφορούν ένδυση, υπόδηση, αξεσουάρ, είδη πολυτελείας κ.λπ., να έχουν καταρρεύσει και πολλά καταστήματα να βάζουν λουκέτο, όμως την ίδια στιγμή στη θέση τους ανοίγουν νέα, που ανήκουν σε κλάδους οι οποίοι ως τώρα δεν τολμούσαν να πλησιάσουν τα ακριβά καταστήματα στα εμπορικότερα σημεία της πρωτεύουσας και άλλων μεγάλων πόλεων. Την τελευταία τριετία, μέσα στην κρίση, οι εμπορικοί δρόμοι κατακλύζονται από αλυσίδες με αρτοσκευάσματα και σφολιατοειδή, σουβλατζίδικα, καταστήματα με παγωμένο γιαούρτι, καπ κέικς, ενεχυροδανειστήρια και εσχάτως επιχειρήσεις περιποίησης νυχιών, μια δραστηριότητα που αυτονομείται από τα κομμωτήρια, τα οποία περνούν δύσκολες εποχές.
Η εικόνα στο Κολωνάκι, στην Κηφισιά και σε άλλες εμπορικές περιοχές της Αθήνας και των μεγάλων πόλεων είναι ενδεικτική της δυναμικής των κλάδων και των δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται στην κρίση, είτε διότι καλύπτουν κάποιες βασικές ανάγκες, όπως είναι οι φούρνοι και τα σουβλατζίδικα, είτε κάποιες προσιτές πολυτέλειες που έγιναν μόδα, όπως τα παγωμένα γιαούρτια και η περιποίηση νυχιών.
Μια βόλτα σε εμπορικούς δρόμους του Κολωνακίου, όπως η Τσακάλωφ, είναι αρκετή για να διαπιστώσει κανείς τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην αγορά τα τελευταία χρόνια, αφού οι ακριβές και πολυτελείς βιτρίνες των χρόνων της υπερβολής με ρούχα και παπούτσια έχουν αντικατασταθεί από αρτοσκευάσματα, παγωμένα γιαούρτια (frozen yogurt), καπ κέικς και σουβλάκια. Για παράδειγμα, στην πλατεία Κολωνακίου, εκεί όπου για χρόνια βρισκόταν το κατάστημα υποδημάτων «Καζάκος» βρίσκεται πλέον κατάστημα της αλυσίδας φούρνων «Απολλώνιον» και στη θέση του καταστήματος ρούχων Gavello, παράρτημα της αλυσίδας «Χωριάτικο».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Κηφισιάς κ. Μάρκο Πανέττα, «το 15% των καταστημάτων είναι κλειστά στην περιοχή της Κηφισιάς, ενώ πολλά από τα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης που είχαν βάλει λουκέτο έχουν μετατραπεί σε εστιατόρια».
Το ψωμί είναι ένας κλάδος που παραδοσιακά αντέχει σε περιόδους κρίσης, αφού θεωρείται βασικό προϊόν κατανάλωσης. Οπότε αλυσίδες φούρνων, όπως οι «Απολλώνιο», «Βενέτης», «Χωριάτικο» κ.λπ., βρίσκουν ευκαιρίες σε ξενοίκιαστα καταστήματα και αναπτύσσουν την παρουσία τους. Παράλληλα, επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σε άλλους κλάδους και είδαν τον τζίρο τους να μηδενίζεται έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους και άνοιξαν φούρνους και γενικά καταστήματα εστίασης με πρόχειρο φαγητό, ακολουθώντας τις τάσεις της κατανάλωσης. Οπως όμως επισημαίνουν παραδοσιακοί επιχειρηματίες των κλάδων αυτών, «υπάρχει στοιχείο υπερβολής». Οι ίδιοι εκτιμούν ότι «θα επιβιώσουν λίγοι».
Και φυσικά η συγκέντρωση πολλών επιχειρήσεων στους συγκεκριμένους κλάδους σημαίνει έντονο ανταγωνισμό, ο οποίος είναι προς όφελος των καταναλωτών. Αυτό είναι εμφανές στον χώρο του ψωμιού, όπου οι προσφορές έχουν οδηγήσει τις τιμές του χωριάτικου ψωμιού από 0,70 ευρώ πριν από περίπου ενάμιση χρόνο σε 0,49 ευρώ. Ανάλογες είναι οι μειώσεις και στην τιμή του καφέ από αλυσίδες φούρνων, αλλά και στα σνακ και στο σουβλάκι.
Επεκτείνονται με «μαγιά» το ψωμί οι αλυσίδες φούρνων
«Προσαρμοζόμαστε στα νέα δεδομένα» λένε επιχειρηματίες του κλάδου που ανεβαίνει σταθερά
Επεκτατική πολιτική στην κρίση ακολουθούν οι αλυσίδες φούρνων, οι οποίες εκµεταλλευόµενες τη στροφή των καταναλωτών σε φθηνότερες διατροφικές επιλογές αλλά και την πτώση των ενοικίων καταστηµάτων σε κεντρικά εµπορικά σηµεία διευρύνουν το δίκτυό τους ανοίγοντας καταστήµατα είτε αυτόνοµα είτε σε συνεργασία µε επιχειρηµατίες µε τη µέθοδο franchise. «Προσαρµοζόµαστε στα δεδοµένα της κρίσης» αναφέρει ο κ. Βασίλης Ευαγγέλου, διευθύνων σύµβουλος της αλυσίδας «Απολλώνιον», που ανήκει στον όµιλο Καραµολέγκος. Μέσα στην κρίση, την τριετία 2010-12, η αλυσίδα ισχυροποίησε την θέση της στην αγορά µε τη δηµιουργία επτά νέων καταστηµάτων και παρουσίασε οργανική ανάπτυξη 14%, ενώ σχεδιάζει το άνοιγµα νέων καταστηµάτων µε τη µέθοδο franchise.
«Προσαρμοζόμαστε στα νέα δεδομένα» λένε επιχειρηματίες του κλάδου που ανεβαίνει σταθερά
Επεκτατική πολιτική στην κρίση ακολουθούν οι αλυσίδες φούρνων, οι οποίες εκµεταλλευόµενες τη στροφή των καταναλωτών σε φθηνότερες διατροφικές επιλογές αλλά και την πτώση των ενοικίων καταστηµάτων σε κεντρικά εµπορικά σηµεία διευρύνουν το δίκτυό τους ανοίγοντας καταστήµατα είτε αυτόνοµα είτε σε συνεργασία µε επιχειρηµατίες µε τη µέθοδο franchise. «Προσαρµοζόµαστε στα δεδοµένα της κρίσης» αναφέρει ο κ. Βασίλης Ευαγγέλου, διευθύνων σύµβουλος της αλυσίδας «Απολλώνιον», που ανήκει στον όµιλο Καραµολέγκος. Μέσα στην κρίση, την τριετία 2010-12, η αλυσίδα ισχυροποίησε την θέση της στην αγορά µε τη δηµιουργία επτά νέων καταστηµάτων και παρουσίασε οργανική ανάπτυξη 14%, ενώ σχεδιάζει το άνοιγµα νέων καταστηµάτων µε τη µέθοδο franchise.
Οπως εξηγεί ο κ. Ευαγγέλου, «το ψωμί, ως βασικό είδος διατροφής, έχει εξ ορισμού ανελαστική ζήτηση και ως εκ τούτου παρουσιάζει μια σταθερή κατανάλωση. Με δεδομένο ότι οι καταναλωτές έχουν μειώσει τις δαπάνες τους για γρήγορο και εκτός σπιτιού φαγητό καλύπτουμε και άλλες ανάγκες πέρα από το ψωμί, προσφέροντας προϊόντα όπως αρτοσκευάσματα, σάντουιτς, γλυκά κ.λπ., με γνώμονα μια πολύ υψηλή σχέση ποιότητας – τιμής».
Ανταποκρινόμενη στις νέες συνήθειες των καταναλωτών, η αλυσίδα φούρνων «Βενέτης» πέρασε από το ψωμί στο φαγητό και από τον κλασικό φούρνο στο εστιατόριο. «Η εταιρεία εφαρμόζει ένα νέο concept που ονομάζεται «Βενέτη Food Hall» και το οποίο αφορά πολυχώρους στο ίδιο κατάστημα οι οποίοι προσφέρουν ολοκληρωμένες διατροφικές προτάσεις για όλη την ημέρα, όπως πλήρες πρωινό, καφέ, επώνυμο γλυκό, αλλά και σπιτικό φαγητό» αναφέρει ο κ. Παναγιώτης Μονεμβασιώτης, διευθύνων σύμβουλος της Βενέτης.
Η διοίκηση της εταιρείας υποστηρίζει ότι «η κρίση γεννά ευκαιρίες» και σε αυτό το πλαίσιο σκοπεύει να αποκτήσει και άλλα καταστήματα, την ώρα που ανταγωνιστές στον χώρο της εστίασης κλείνουν, συρρικνώνονται ή «παγώνουν» τα σχέδια ανάπτυξης. Το 2012 οι πωλήσεις της ανήλθαν στα 40 εκατ. ευρώ από 36 εκατ. ευρώ το 2011 και τα καθαρά κέρδη στο 1,2 εκατ. ευρώ, από 805.000 ευρώ.
Επεκτατική πολιτική ακολουθούν οι φούρνοι «Χωριάτικο» που ιδρύθηκαν το 1999 από τον κ. Αγγελο Γιαννακόπουλο. Σήμερα λειτουργούν 24 καταστήματα, εκ των οποίων 10 εταιρικά και 14 συνεταιρικά. Η εταιρεία στοχεύει να αποκτήσει άλλα 6-7 την επόμενη τριετία. Υπάρχουν ακόμη 5-6 φούρνοι «Χωριάτικο», σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, οι οποίοι ανήκουν σε φίλους και συγγενείς του κ. Γιαννακόπουλου αλλά, όπως αναφέρεται, «η συνεργασία μεταξύ τους δεν είναι καλή» και η εταιρεία έχει κινηθεί νομικά προκειμένου «να βρεθεί λύση». Σύμφωνα με τον κ. Κώστα Κύρου, διευθυντή Προσωπικού της εταιρείας, «η κρίση έχει επηρεάσει και τον χώρο της αρτοποιίας. Οχι όμως το ψωμί αυτό καθαυτό, αλλά κάποια άλλα προϊόντα, όπως τα γλυκά».
Μέσα στην κρίση δημιουργήθηκαν οι «Αττικοί Φούρνοι» που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους πριν από μερικούς μήνες με το πρώτο τους κατάστημα στον Πειραιά (Δημοτικό Θέατρο) και ακολούθησαν τα καταστήματα στη Νέα Σμύρνη και στο λιμάνι της Ζέας. Ιδρυτής είναι ο κ. Γιώργος Γιαννακόπουλος, γιος του κ. Αγγελου Γιαννακόπουλου της εταιρείας Χωριάτικο, η οποία όμως λειτουργεί ανεξάρτητα.
Τα σουβλατζίδικα έγιναν τα… βιντεοκλάμπ της εποχής
Κλάδοι που άνθησαν και εξαπλώνονται με ταχείς ρυθμούς – Από τα ενεχυροδανειστήρια και τα καταστήματα αγοράς χρυσού στα παγωμένα γιαούρτια και τα cup cakes
Ενας κλάδος που όχι µόνο αποδεικνύεται ανθεκτικός στην κρίση αλλά ταυτόχρονα µεγαλώνει είναι τα σουβλατζίδικα και γενικότερα το casual φαγητό. «Η στροφή αυτή των καταναλωτών», σύµφωνα µε τον κ. Δηµήτρη Δαµιανίδη, ιδιοκτήτη του οµίλου εστιατορίων και ψητοπωλείων Patafritas, «δικαιολογείται αφού αποτελεί µια οικονοµική επιλογή για τον µέσο Ελληνα στην παρούσα φάση». Σύµφωνα µε τον ίδιο, από την άλλη «η ανεργία και τα ξενοίκιαστα καταστήµατα οδήγησαν πολλούς στο άνοιγµα ψητοπωλείων, χωρίς να έχουν τις υποδοµές και την εµπειρία και πιστεύοντας ότι είναι µια απλή υπόθεση».
Κλάδοι που άνθησαν και εξαπλώνονται με ταχείς ρυθμούς – Από τα ενεχυροδανειστήρια και τα καταστήματα αγοράς χρυσού στα παγωμένα γιαούρτια και τα cup cakes
Ενας κλάδος που όχι µόνο αποδεικνύεται ανθεκτικός στην κρίση αλλά ταυτόχρονα µεγαλώνει είναι τα σουβλατζίδικα και γενικότερα το casual φαγητό. «Η στροφή αυτή των καταναλωτών», σύµφωνα µε τον κ. Δηµήτρη Δαµιανίδη, ιδιοκτήτη του οµίλου εστιατορίων και ψητοπωλείων Patafritas, «δικαιολογείται αφού αποτελεί µια οικονοµική επιλογή για τον µέσο Ελληνα στην παρούσα φάση». Σύµφωνα µε τον ίδιο, από την άλλη «η ανεργία και τα ξενοίκιαστα καταστήµατα οδήγησαν πολλούς στο άνοιγµα ψητοπωλείων, χωρίς να έχουν τις υποδοµές και την εµπειρία και πιστεύοντας ότι είναι µια απλή υπόθεση».
Οπως αναφέρει ο κ. Δαμιανίδης, ο οποίος διαθέτει 18 εστιατόρια-ψητοπωλεία και διάφορα brands στην Ελλάδα που εξυπηρετούν 5,5 εκατομμύρια πελάτες ετησίως και έκαναν τζίρο 19,7 εκατ. ευρώ, πέρυσι, «μόνο στη Γλυφάδα, δίπλα σε κατάστημά μας, άνοιξαν πέρυσι επτά σουβλατζίδικα, εκ των οποίων τα δύο έχουν ήδη κλείσει. Εκτιμώ», προσθέτει ο ίδιος, «ότι αυτή η φρενίτιδα με τον κλάδο της εστίασης θα σταματήσει και πολλοί θα έχουν την τύχη των βιντεοκλάμπ. Θα επιβιώσουν μόνο οι επιχειρηματίες που έχουν στρατηγική».
Με ταχείς ρυθμούς εξαπλώνονται επίσης τα καταστήματα με παγωμένα γιαούρτια, τα οποία μπορεί να ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’80 στην Αμερική, αλλά στην Ελλάδα ανακαλύφθηκαν μόλις πριν από δύο χρόνια και πλέον έχει γεμίσει κάθε γειτονιά με τουλάχιστον δύο ή τρεις βιτρίνες που προωθούν αυτά τα νεόφερτα εδέσματα. «Η επιτυχία που είχαν τα Yogen Früz αλλά και η απόγνωση των επιχειρηματιών άλλων κλάδων που είδαν τη ζήτηση στα προϊόντα που πωλούσαν, όπως ρούχα, αξεσουάρ κ.λπ., να συρρικνώνεται, ήταν οι βασικοί λόγοι για να γεμίσει η Αθήνα με καταστήματα παγωμένου γιαουρτιού» αναφέρει ο κ. Σωτήρης Τσόπελος, ιδιοκτήτης της εταιρείας Yogen Früz που διαθέτει 12 καταστήματα σε Αθήνα και νησιά.
Η ρίζα της επωνυμίας βρίσκεται πίσω στο 1986, στο Τορόντο του Καναδά, όπου δύο νεαρά αδέλφια άνοιξαν ένα επαναστατικό κατάστημα λιανικής πώλησης παγωμένου γιαουρτιού και μετά επεκτάθηκαν παγκοσμίως. «Παρά την κρίση», ανέφερε ο κ. Τσόπελος, «οι καταναλωτές δείχνουν προτίμηση σε αυτό το νέο γλύκισμα, με αποτέλεσμα να στοχεύουμε σε περαιτέρω επέκταση. Πιστεύω ότι υπάρχει χώρος για καλούς επαγγελματίες, αλλά αυτοί που λειτουργούν πρόχειρα θα βάλουν λουκέτο και θα κλείσει τουλάχιστον το 1/3 από αυτά που εμφανίζονται σήμερα».
Εκτιμάται ότι ήδη ο αριθμός καταστημάτων παγωμένου γιαουρτιού σε όλη την Ελλάδα ξεπερνά τα 100 και αν η αγορά συνεχίσει να κινείται με τους ίδιους ρυθμούς υπολογίζεται ότι μέσα στο 2013 θα έχουν διπλασιαστεί.
Από κοντά ακολουθούν και τα καταστήματα με cup cakes, που είναι και αυτό μια μόδα από τις Ην. Πολιτείες, η οποία κερδίζει έδαφος στις επιλογές των καταναλωτών για ελαφρύ γλύκισμα.
Πολλοί θέλησαν να «εκμεταλλευθούν» την ανάγκη των Ελλήνων για ρευστό αλλά και την άνοδο της τιμής του χρυσού, ανοίγοντας την τελευταία διετία ενεχυροδανειστήρια και καταστήματα αγοράς χρυσού. Η τάση αυτή όμως φαίνεται να αντιστρέφεται. «Στην αρχή της κρίσης τα ενεχυροδανειστήρια είχαν αύξηση ως και 50% στην πελατεία τους, αλλά σήμερα η κατάσταση άλλαξε και κλείνουν το ένα μετά το άλλο» αναφέρει ο κ. Νίκος Π., ιδιοκτήτης ενεχυροδανειστηρίου στο κέντρο της Αθήνας.
Σύμφωνα με την κυρία Ελευθερία Κ., η οποία διατηρεί ενεχυροδανειστήριο στην οδό Πανεπιστημίου, κοντά στην Ομόνοια, η εξέλιξη αυτή εξηγείται από το γεγονός ότι «έχει χαλάσει το όνομα της πιάτσας». Οπως αναφέρει, «τα τελευταία δύο χρόνια πολλοί απατεώνες άνοιξαν ενεχυροδανειστήρια και, όπως μου ανέφεραν πελάτες μου, εξαφανίστηκαν σε μια νύχτα, μαζί με τα κοσμήματα και τα ενέχυρα». Ο κ. Βασίλης Α., υπεύθυνος σε κατάστημα αγοράς χρυσού στο Περιστέρι που ανήκει σε αλυσίδα, εκτιμά ότι η συγκεκριμένη αγορά «είναι μια φούσκα που σύντομα θα σκάσει».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
