Γιοι και κόρες
Δύσκολη υπόθεση το αφηγηματικό θέατρο. Και όμως, ο Γιάννης Καλαβριανός κατάφερε να φτιάξει μια παράσταση συγκινητική, που δεν χάνει ούτε στιγμή το ενδιαφέρον της, και μάλιστα χωρίς να πατήσει πάνω σε κείμενο δοκιμασμένο, σε ένα έργο έτοιμο, σε κάποιο μυθιστόρημα ίσως. Προτίμησε τις αυθεντικές μαρτυρίες ηλικιωμένων τις οποίες συνύφανε ο ίδιος. «Γιοι και κόρες» (Bios): τι παθαίνουμε χάρη στον έρωτα (και εξαιτίας του, βεβαίως), πώς χάνεται ο άνθρωπος, τα πάθη, οι αγάπες του στη δίνη της Ιστορίας. Οι ηθοποιοί είναι όλοι τους καλοί, θα ήταν ωστόσο παράλειψη να μην ξεχωρίσουμε τη Μαρία Κοσκινά, και όχι μόνο επειδή έχουμε κινδυνεύσει και εμείς να φαλιρίσουμε ξοδεύοντας όλα τα χρήματά μας σε κούρσες ταξί και τηλεφωνήματα για μια καψούρα, όπως η ηρωίδα που υποδύεται. Αν λείπει κάτι από την παράσταση, αυτό είναι ίσως το θάρρος να ταραχτούν κάποιες ευαίσθητες ισορροπίες (πολιτικής και σεξουαλικής φύσεως) – αν και αυτή είναι μια σκέψη που αναδύεται αργά, και μόνο αφότου οι εικόνες όσων μάς αφηγήθηκαν οι ηθοποιοί έχουν καταδυθεί μέσα μας.Bios, Πειραιώς 84, Γκάζι, τηλ.: 210 3425 335.
«Ευρυδίκη – Ενα μιούζικαλ στον Αδη»
Κατάδυση αναφέραμε, οπότε συνειρμικά μεταφερόμαστε στην «Ευρυδίκη – Ενα μιούζικαλ στον Αδη» (Θέατρο Πορεία). Γιατί καμιά φορά είναι καλύτερο να μην αποφεύγεις τα κλισέ. Ερως και θάνατος, αυτό το πολυφορεμένο και ταλαιπωρημένο, ενίοτε, δίπολο αναγεννήθηκε με το έργο της Αμερικανίδας Σάρα Ρουλ «Ευρυδίκη», αλλά και με την αρωγή της σκηνοθεσίας του Δημήτρη Τάρλοου, ο οποίος μάς χάρισε, επιτέλους (!), μια παράσταση πραγματικού θεάτρου. Με εντυπωσιακό σκηνικό – είναι σχεδόν συγκινητικό να βλέπεις να εξυπηρετεί ουσιαστικά και με δημιουργική πνοή τη δράση – με τα καταπληκτικά κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου, αλλά και μια θαρραλέα ερμηνεία από την Κόρα Καρβούνη, σίγουρα μία από τις σπουδαιότερες γυναικείες παρουσίες στο σανίδι για τη σεζόν που διανύουμε. Αλλά και με αλησμόνητη μουσική επένδυση, όπως «Το βαλς του Ορφέα», το υπέροχο τραγούδι που έγραψε η Κατερίνα Πολέμη.
Θέατρο Πορεία, Τρικόρφων 3-5 & 3ης Σεπτεμβρίου 69, Πλ. Βικτωρίας, τηλ.: 210 8210 991.
«Η μικρή γοργόνα»
Από την Πατησίων στη Μεσογείων, όπου ο Θωμάς Μοσχόπουλος κερδίζει το ένα από τα δύο στοιχήματα που έβαλε εφέτος με τον εαυτό του και την τέχνη του (υπάρχει και τρίτο αν υπολογίσουμε και το «Νησί των θησαυρών» στο Μέγαρο Μουσικής). Στη ζώνη ασφαλείας του, τις παιδικές παραστάσεις δηλαδή, το κερδίζει με μεγάλη άνεση. «Η μικρή γοργόνα» του Μάικ Κένι, στο θέατρο Πόρτα, έχει χιούμορ, έχει ρομαντισμό, έχει συναίσθημα, έχει διάδραση, έχει ακόμη και στοιχεία stand-up comedy, οπότε η πιτσιρικαρία χαζεύει με το στόμα ανοιχτό όσο οι μεγάλοι έρχονται για λίγο σε επαφή με το παιδί που θα έχουν για πάντα μέσα τους και σκουπίζουν στα κρυφά ένα δάκρυ για την περιπέτεια της γοργονίτσας που κυνήγησε το ανέφικτο, αλλά είχε unhappy end προτού έρθει ο Ντίσνεϊ και της το χρυσώσει σε σημείο λιγώματος.
Πόρτα, Μεσογείων 59, Αμπελόκηποι,
τηλ.: 210 7711 333.
«Μistero Buffo»
Το λιτό «Μistero Buffo» (Θέατρο Θησείον), από την άλλη, το σατιρικό σπονδυλωτό έργο του Ντάριο Φο που αναβιώνει το μεσαιωνικό δράμα, όπως μας εξηγούν και οι έξι ηθοποιοί που το αναπαριστούν επί σκηνής (Μάσχα, Καλαϊτζίδου, Τοκάκης, Ξάφης, Χρυσοστόμου, Μπερικόπουλος) είναι μια μεγάλη νίκη τόσο για τον σκηνοθέτη της όσο και για τη νεοσύστατη ομάδα του, Επτάρχεια. Η αλήθεια είναι ότι τα σκετς των «αγοριών» είναι πιο αβανταδόρικα, επειδή είναι αυτά που προκαλούν το γέλιο, όμως και η Αννα Καλαϊτζίδου, ως «θάνατος» που ερωτοτροπεί με έναν «τρελό» τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου, είναι απολαυστική. Ξεχωρίσαμε τον Θάνο Τοκάκη στην πολλαπλή αναπαράσταση των χαρακτήρων που απαρτίζουν το πλήθος που περιμένει την ανάσταση του Λαζάρου. Ιδίως όταν ενσαρκώνει τον βαρύμαγκα Νεοέλληνα που κρατάει το τσιγαράκι με τον αντίχειρα και τον δείκτη, μισοκλείνει τα μάτια σε κάθε τζούρα και φωνάζει με σεκλέτι: «Ιησούου! Ιησούου!». Το αβίαστο γέλιο κάνει καλό και σε περιόδους κρίσης, και ας μη σχολιάζει με άμεσο τρόπο ό,τι ζούμε.
Θησείον, Ενα Θέατρο για τις Τέχνες,
Τουρναβίτου 7, Ψυρρή, τηλ.: 210 3255 444.
«Η Αγία Ιωάννα των σφαγείων»
Ο Νίκος Μαστοράκης έχει προφανώς αντίθετη άποψη. «Η Αγία Ιωάννα των σφαγείων» (Θέατρο Ακροπόλ) είναι ίσως το λιγότερο γνωστό (και σπάνια παιγμένο στην Ελλάδα) έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Ενα κείμενο που το 1929 ήταν σίγουρα πολύ μπροστά από την εποχή του, στη δική μας ακούγεται παρωχημένο. Οι ειδήσεις των 8.00 έχουν μεταφερθεί μέσα στο θέατρο (και κυριολεκτικά, καθώς μια οθόνη μεταδίδει ανά τακτά χρονικά διαστήματα τις εξελίξεις της υπόθεσης), οι πλούσιοι είναι κακοί, οι φτωχοί παραστρατημένοι, οι εκπρόσωποι της θρησκείας θλιβερές καρικατούρες. Ισως το «επικό» στοιχείο που θέλησε να υπερτονίσει ο Μαστοράκης να ευθύνεται για ένα αποτέλεσμα πομπώδες και απλοϊκό μέσα στον διδακτισμό του.
Το έργο μιλάει για τον βασιλιά του κρέατος του Σικάγου και πώς αυτός καθοδηγείται από τους «ισχυρούς» της Νέας Υόρκης για να ρυθμίσει την αγορά (ένα σχόλιο για το πώς η καπιταλιστική κοινωνία δημιουργεί τις κρίσεις της) και όποτε η προαναφερθείσα οθόνη δεν δείχνει ειδήσεις δείχνει κρέατα να κόβονται ή κιμάδες να αλέθονται, σε μια καθόλου διακριτική παραβολή της οικονομικής κατάστασης και της «σφαγής» που έχει προκαλέσει. Υπερβολική κυριολεξία σε ένα αποτέλεσμα που δεν το σώζουν οι εξαιρετικοί ηθοποιοί (ο Χειλάκης είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής), αλλά που το κοινό ομολογουμένως χάρηκε ιδιαίτερα, ιδίως όταν η Αγία – πλέον – Ιωάννα, τσακισμένη, αρθρώνει το μάθημα που (δεν) της έμαθε εγκαίρως η ζωή: «βία στη βία». Μια παρέα πενηντάρηδων, της γενιάς του Πολυτεχνείου (έμοιαζαν κομψοί και καλοβαλμένοι), ενθουσιάστηκε από την προτροπή…
Ακροπόλ, Ιπποκράτους 9-11, Κέντρο,
τηλ.: 210 3643 700.
«Καύση»
Στην άλλη άκρη της πόλης, στο Γκάζι, και σε μια καινούργια σκηνή, στο θέατρο Olvio, ο Στράτος Τζίτζης ακολούθησε μια άλλη οδό, έχοντας ωστόσο τον ίδιο στόχο, να μιλήσει δηλαδή απροκάλυπτα για το τέλμα που βιώνουμε. Η «Καύση» είναι ένα έργο που έγραψε ο ίδιος και μιλάει για την Ελλάδα της κρίσης και των αέναων αδιεξόδων της. Το κείμενο έχει αδυναμίες και, προς Θεού, δεν συγκρίνουμε τον Τζίτζη με τον Μπρεχτ (!), αλλά παρ’ όλα αυτά είναι ζωντανό και άμεσο, αποφεύγει τον διδακτισμό και δεν κουνάει το δάχτυλο προς καμία κατεύθυνση. Στάθηκε δε ιδιαίτερα τυχερός που στην πρώτη του θεατρική δουλειά ο κινηματογραφικός σκηνοθέτης συνεργάστηκε με τους έμπειρους και ταλαντούχους ηθοποιούς Γωγώ Μπρέμπου και Νίκο Γεωργάκη.
Olvio, Φαλαισίας 7, Γκάζι, τηλ.: 210 3414 118.
«Desh»
Μια παράσταση («Desh») με λίγα λόγια, πολύ χορό και τόνους συναισθήματος – όσο περίπου ζυγίζει ένας ελέφαντας όπως αυτός που παρέλασε ψηφιακά μπροστά στα μάτια μας. Ενας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους χορογράφους, ο Ακραμ Καν, μετέφερε στη σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών την αγωνιώδη αναζήτησή του για την εθνική του ταυτότητα, αλλά και για την εύρεση σημείων επαφής με την κουλτούρα του μπαγκλαντεσιανού πατέρα του όντας ένας νέος που μεγάλωσε δυτικότροπα σε αυτή που θεωρεί πατρίδα του, τη Βρετανία. Εικόνες, μνήμες και αναμνήσεις που αφηγήθηκε χωρίς να χρειαστεί να «φωνάξει» χρησιμοποιώντας μόνο το σώμα του, την τεχνολογία και τα σκηνικά της ομάδας του και μας άφησε όρθιους να χειροκροτούμε αυτό το one man show που δεν εκβίασε ούτε στιγμή το συναίσθημά μας, γι’ αυτό άλλωστε και το κέρδισε τόσο αβασάνιστα.
Οι παραστάσεις έχουν ολοκληρωθεί.
«Η δύναμη της θεατρικής τρέλας»
Ο Γιαν Φαμπρ, από την άλλη, δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Και να σκεφτεί κανείς ότι είναι ο ίδιος που είχε ανεβάσει τον πήχη τόσο ψηλά. Γιατί υποτίθεται ότι η Ευρώπη αποθεώνει την περιοδεία του τετράωρου «Η δύναμη της θεατρικής τρέλας», το οποίο πρέπει να ήταν μια γροθιά στο στομάχι για τους θεατρόφιλους που το είδαν όταν πρωτοπαρουσιάστηκε το 1984. Είκοσι χρόνια μετά, σίγουρα δεν προκαλεί την ίδια αίσθηση. Μάλλον δεν θα γίνουμε ποτέ Ευρώπη, επειδή πιστεύουμε ότι το ανέβασμα αυτού του τόσο αυτοαναφορικού θεάματος της Σχολής «αποδόμηση για την αποδόμηση» ήταν πολύ βάσανο για το τίποτα. Για τους ηθοποιούς, αλλά και για εμάς. Τουλάχιστον όσον αφορά τις δυόμισι ώρες που το αντέξαμε. Τρέξιμο μέχρι τελικής πτώσεως, βίαιες σπρωξιές και ορισμένα βατράχια που υποτίθεται ότι πολτοποιήθηκαν. Η σκηνή όπου οι δύο εντυπωσιακά όμοιοι γυμνοί βασιλιάδες χορεύουν ένα βαλς ήταν ωστόσο σκέτο ποίημα, όπως και η αισθητική που διέτρεχε την παράσταση.
Οι παραστάσεις έχουν ολοκληρωθεί.
«Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας»
Είναι δύσκολο, ακόμη και άδικο, να κρίνεις μια παράσταση από την πρεμιέρα της. Υπάρχουν συχνά προβλήματα ρυθμού, τεχνικές δυσκολίες και άλλα εμπόδια. Το «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» (Rex), το κλασικό έργο του Σαίξπηρ ιδωμένο μέσα από το ιδιότυπο σκηνοθετικό πρίσμα του Μιχαήλ Μαρμαρινού, δεν είναι μια αποτυχημένη παράσταση, μολονότι παρουσίαζε όλες αυτές τις αδυναμίες την παρθενική βραδιά που παρουσιάστηκε επίσημα στο κοινό. Διαθέτει ατμόσφαιρα παραμυθιού και ωραίες εικόνες, αλλά έστω και έτσι έχεις την αίσθηση ότι η παράσταση απευθύνεται σε όσους έχουν μελετήσει σε βάθος το αριστούργημα του θεατρικού συγγραφέα. Συμβαίνει, ωστόσο, το εξής: Αν μας ρωτούσαν αν θα θέλαμε να την ξαναδούμε, θα απαντούσαμε σίγουρα «ναι».
Εθνικό Θέατρο Rex – Σκηνή Κοτοπούλη, Πανεπιστημίου 48, τηλ.: 210 3301 881, 210 5288 170-171.
«Οδύσσεια»
Για την «Οδύσσεια», τη μεγάλη εφετινή παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου, έχουν χυθεί τόνοι μελανιού και χολής. Δικαίως, αλλά και αδίκως. Ναι, δεν αναδεικνύει το κορυφαίο αρχαιοελληνικό έπος. Ναι, δεν εκπέμπει πηγαίο συναίσθημα, και ναι, μπορεί και να σε κουράσει με τη διάρκειά της, ειδικά στο πρώτο μέρος. Ναι, στοίχισε πολλά. Ταυτόχρονα, όμως, είναι ένας ύμνος στην ομορφιά της γεωμετρίας και των χρωμάτων, ένα σύνολο μαγικών εικόνων που σε κατακλύζουν με την αψεγάδιαστη τελειότητά τους και διεγείρουν τις αισθήσεις. Η ομορφιά δεν σώζει τον κόσμο, αλλά τον κάνει λίγο καλύτερο για περίπου δυόμισι ώρες σε αυτό το σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα θέαμα το οποίο αναδεικνύει τον επαγγελματισμό του δημιουργού του Ρόμπερτ Γουίλσον. Πολύ χαρήκαμε την υποκριτική μετάλλαξη των περισσοτέρων από τους ηθοποιούς (άξιος πρωταγωνιστής ο Σταύρος Ζαλμάς), με προεξάρχουσα την κυριολεκτικά αγνώριστη (βοήθησε και το μακιγιάζ) Λυδία Κονιόρδου σε δύο κόντρα ρόλους. Αν το μιούζικαλ «Sunset Boulevard» μεταφερθεί σύντομα σε κάποια σκηνή της Αθήνας, βρέθηκε πρωταγωνίστρια.
Εθνικό Θεάτρο – Κεντρική Σκηνή, Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, τηλ.: 210 5288 173.
Προσεχώς
* Τα «Κόκκινα φανάρια» του Αλέκου Γαλανού ανεβαίνουν στο Rex σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου. Μένει να μάθουμε αν η παράσταση θα έχει την ίδια καλλιτεχνική και εμπορική απήχηση με την οποία είχαν υποδεχθεί κοινό και κριτικοί την ανάλαφρη «Bossa Nova» (από τις 17/1).
* Η Κατερίνα Ευαγγελάτου αναμετριέται με τον Μπέρτολτ Μπρεχτ και η Στεφανία Γουλιώτη με τον διπλό ρόλο της Σεν Τε και του Σουί Τα στο ανέβασμα του κλασικού έργου του γερμανού συγγραφέα «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, από τις 23/1 ως τις 10/2).
* «Η μεγάλη και θαυμαστή ιστορία του εμπορίου» του Ζοέλ Πομερά έρχεται στην Αθήνα. Δύο ιστορίες, δύο εποχές, το τέλος των ιδεολογιών και η κυριαρχία του καπιταλισμού. Επίκαιρο, πολιτικό και βαθιά ουμανιστικό θέατρο (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, από τις 28/2 ως τις 31/3).
*Η υπογραφή του Νίκου Καραθάνου στη σκηνοθεσία αρκεί για να εγγυηθεί ότι η διαχρονική «Γκόλφω» του Σπυρίδωνος Περεσιάδη θα τύχει μεταχείρισης που θα διαθέτει την απαραίτητη ευαισθησία και τρέλα (Rex, από τις 2/3).
*«Τηλέμαχος: Should I Stay or Should I Go?» Oι νέοι έλληνες καλλιτέχνες Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης συνεργάζονται με τον διακεκριμένο γερμανό δραματουργό Γενς Χίλτζε για να μιλήσουν για τη μετανάστευση και τον νόστο (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, από τις 27/2 ως τις 10/3).
* Η «Μασκαράτα», η τραγική φάρσα του Μιχαήλ Λέρμοντοφ, θα παρουσιαστεί στην Αθήνα από το ιστορικό ρωσικό θέατρο Vakhtangov σε σκηνοθεσία του οραματιστή Ρίμας Τούμινας (Θέατρο Badminton, 22, 23 και 24/2).
*Το βραβευμένο έργο «Δέρμα στις φλόγες» του Καταλανού Γκιλιέμ Κλούα θα σκηνοθετήσει ο Διαγόρας Χρονόπουλος στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Η πρεμιέρα έχει προγραμματιστεί για τον Μάρτιο. Διανομή: Ισαβέλλα Κογεβίνα, Εφη Λογγίνου, Στάθης Μαντζώρος και Χρήστος Σαπουντζής.
*«Ο Επιθεωρητής» του Γκόγκολ ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη. Γιατί καλό είναι να ανεβαίνουν έργα ρεπερτορίου και ει δυνατόν να γίνονται και επιτυχίες για να τα μαθαίνει το ευρύ κοινό (Ακροπόλ, από τις 6/3).
*«Rodin» από το μπαλέτο Μπορίς Αϊφμαν της Αγίας Πετρούπολης σε χορογραφία Αϊφμαν. Γιατί η «Αννα Καρένινα» είχε αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις δύο χρόνια πριν (Μέγαρο Μουσικής, από την 1η ως τις 3/2).
*Η όπερα «Αλεσάντρο» του Χέντελ σε σκηνοθεσία, χορογραφία και κινησιολογία της κορυφαίας αμερικανίδας χορογράφου Λουσίντα Τσάιλντς. Λίγος μινιμαλισμός στην όπερα είναι πάντα καλοδεχούμενος (Μέγαρο Μουσικής, 17/5 και 19/5).
