Μια νέα τεχνική για τη θεραπεία βλαβών του κερατοειδούς με βλαστικά κύτταρα μέσω ενός «φακού επαφής» αναπτύχθηκε από βρετανούς επιστήμονες. Η μέθοδος παρακάμπτει σημαντικά προβλήματα των θεραπειών με βλαστικά που δοκιμάζονται σήμερα και υπόσχεται φυσική αποκατάσταση ενός προβλήματος που οδηγεί σε τύφλωση εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη. Κλινικές δοκιμές αναμένεται να αρχίσουν σύντομα στην Ινδία.

Βιοδιαλυτή μεμβράνη

Η νέα μέθοδος, η οποία αναπτύχθηκε από μηχανικούς του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ, συνίσταται στον σχεδιασμό ενός τεχνητού δίσκου σαν μεμβράνη, ο οποίος φέρει το μόσχευμα των βλαστικών κυττάρων και εφαρμόζεται στο μάτι σαν φακός επαφής. Ο δίσκος είναι φτιαγμένος από βιοδιαλυτά υλικά, με τρόπο ώστε να μιμείται τη δομή του ματιού, και επιτρέπει στα βλαστικά κύτταρα να «μεταφερθούν» σταδιακά στην επιφάνεια του κερατοειδούς – του εξωτερικού διάφανου χιτώνα του οφθαλμού.

Η βασική καινοτομία του είναι ότι διαθέτει κοιλότητες – εσοχές παρόμοιες με αυτές που διαθέτει στις άκρες του ο κερατοειδής. Τα βλαστικά κύτταρα, τα οποία λαμβάνονται από το υγιές μάτι του ασθενούς, τοποθετούνται σε αυτές τις εσοχές ώστε να προστατεύονται και να διατηρούνται περισσότερο, επιτρέποντας μια φυσική, όπως λένε οι ερευνητές, αποκατάσταση των βλαβών.


Η Ιλιδα Ορτέγα, κύρια συγγραφέας της μελέτης, με τον φακό που ανέπτυξαν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ

«Ο δίσκος έχει έναν εξωτερικό δακτύλιο ο οποίος διαθέτει κοιλότητες μέσα στις οποίες μπορούν να τοποθετηθούν βλαστικά κύτταρα που λαμβάνονται από το υγιές μάτι του ασθενούς» εξήγησε η δρ Ιλιδα Ορτέγα, κύρια συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Acta Biomaterialia». «Το υλικό στο κέντρο του δίσκου είναι λεπτότερο από ό,τι στον δακτύλιο οπότε διαλύεται πιο γρήγορα, επιτρέποντας στα βλαστικά κύτταρα να πολλαπλασιαστούν κατά μήκος της επιφάνειας του ματιού για να αποκαταστήσουν τον κερατοειδή».

Πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλες μεθόδους

Οι μέθοδοι θεραπείας της τύφλωσης εξαιτίας βλάβης του κερατοειδούς που εφαρμόζονται σήμερα συνίστανται είτε σε μεταμόσχευση του κερατοειδούς χιτώνα είτε σε μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων με τη χρήση αμνιακής μεμβράνης από ανθρώπινο δότη ως προσωρινού «μεταφορέα» των βλαστικών.

Σε ορισμένους ασθενείς ωστόσο η θεραπεία μπορεί να αποτύχει ύστερα από μερικά χρόνια επειδή το μάτι αποβάλλει τα βλαστικά κύτταρα, τα οποία είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της αποκατάστασης του κερατοειδούς. Ως αποτέλεσμα στον χιτώνα αναπτύσσεται λευκός ουλώδης ιστός ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε μερική ή και σε ολική τύφλωση.

Οι εσοχές που δημιούργησαν οι ερευνητές του Σέφιλντ στον βιοδιαλυτό δίσκο τους έχουν ως στόχο να «ενισχύσουν» τη δράση των βλαστικών κυττάρων συγκεντρώνοντάς τα σε ομάδες και λειτουργώντας σαν μια δεξαμενή που τροφοδοτεί συνεχώς το μάτι με υγιή κύτταρα. Το γεγονός ότι ο δίσκος είναι φτιαγμένος από βιοδιαλυτά υλικά που χρησιμοποιούνται ήδη στα οφθαλμολογικά ράμματα εξασφαλίζει ότι είναι αβλαβής και επιταχύνει σημαντικά τις διαδικασίες. Οι κλινικές δοκιμές αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα στο Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο L.V. Prasad, το οποίο συνεργάζεται στη μελέτη στο πλαίσιο κοινού προγράμματος.