Ο πρόεδρος της Ουρουγουάης, Χοσέ Μουχίκα, έχει χαρακτηριστεί ως ο πιο φτωχός ηγέτης στον κόσμο, αρνούμενος πεισματικά να ζει στην χλιδή με παχυλούς μισθούς, πολυτελή αυτοκίνητα και προσωπικούς φρουρούς να τον προστατεύουν.
Ο πολιτικός, που έχει κερδίσει τον σεβασμό από την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών της χώρας του, αποκαλείται συχνά «El Presidente pobre mas» («ο πιο φτωχός πρόεδρος»). Ο μηνιαίος μισθός του Μουχίκα ανέρχεται στα 9.700 ευρώ, αλλά δωρίζει το 90% του μισθού του σε φιλανθρωπικούς σκοπούς και κρατά για τον εαυτό του μόνο 970 ευρώ. «Τι να το κάνω όλο αυτό το ποσό; Οι περισσότεροι κάτοικοι της Ουρουγουάης ζουν με πολύ λιγότερα», δήλωσε ο πρώην αντάρτης του κινήματος Τουπαμάρος και πασιφιστής σήμερα, ο οποίος δεν διαθέτει τραπεζικό λογαριασμό, δεν έχει χρέη και πρόσφατα δήλωσε σε συνέντευξή του ότι το μοναδικό αντικείμενο που έχει στην ιδιοκτησία του είναι το, αξίας 1400 ευρώ, αυτοκίνητό του: ένα μπλε φολκσβάγκεν «σκαραβαίος», αγορασμένο το 1987 που έχει πάρει τη θέση της… παραδοσιακής προεδρικής λιμουζίνας.
«Με αποκαλούν «φτωχό», αλλά εγώ δεν νιώθω έτσι. Φτωχός είναι όποιος αγωνίζεται να διατηρήσει ένα πολυτελές επίπεδο ζωής, επιθυμώντας διαρκώς ολοένα και περισσότερα υλικά αγαθά» είναι μια χαρακτηριστική φράση που συμπυκνώνει την προσωπική φιλοσοφία του 77χρονου πολιτικού, ο οποίος έχει επιλέξει να μη φρουρείται από αστυνομικούς, ενώ σχεδόν καθημερινά μοιράζει ενημερωτικά φυλλάδια στον δρόμο για να προωθήσει τις κυβερνητικές του πρωτοβουλίες, όπως το 2011 όταν μοίρασε μπροσούρες που καταδίκαζαν τη βία κατά των γυναικών.
Στις ομιλίες του δεν εμφανίζεται ποτέ ντυμένος με ακριβά κοστούμια, αλλά φορά πάντα παλιές μπλούζες και ζακέτες, ενώ στον ελεύθερο του χρόνο του αρέσει να απολαμβάνει τη συντροφιά του σκύλου του, της Μανουέλα.
Ζει σε ένα αγρόκτημα που ανήκει στην γυναίκα του, Λουσία Τοπολάνσκι, η οποία είναι μέλος της Γερουσίας και, όπως ο σύζυγός της, έτσι και εκείνη δωρίζει μέρος του μισθού της σε κοινωφελή ιδρύματα.
«Ζω σε ένα αγρόκτημα στο Μοντεβιδέο με τη γυναίκα μου και τον αγαπημένο μου σκύλο. Εχω ό,τι χρειάζομαι. Δεν θέλω κάτι παραπάνω από αυτό. Η συντροφιά των αγαπημένων μου προσώπων δεν αγοράζεται με χρήματα! Με αυτά μπορεί να γίνει κάτι καλύτερο για κάποιους άλλους ανθρώπους στη χώρα μου», λέει ο Μουχίκα, που εκλέχθηκε το 2009 κι είναι πρόεδρος της Ουρουγουάης από την 1 Μαρτίου του 2010.
Για τον ίδιο, το μεγαλύτερο διεθνές πρόβλημα είναι η συνέπειες της υπερκατανάλωσης στο περιβάλλον. «Διαθέτει αυτός ο πλανήτης αρκετούς πόρους ώστε επτά ή οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι να έχουν ανάλογο επίπεδο κατανάλωσης και δημιουργίας απορριμμάτων με εκείνο των πλούσιων κοινωνιών; Αυτό το επίπεδο υπερκατανάλωσης είναι που καταστρέφει τον πλανήτη» τονίζει.
Ο «πιο φτωχός πρόεδρος» έχει περάσει 14 χρόνια στη φυλακή την περίοδο της δικτατορίας στη χώρα, ενώ τον έχουν πυροβολήσει έξι φορές. Δεν μετανιώνει για τις επιλογές του: «έζησα φτωχά και ταπεινά, με λίγα, το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου. Μπορώ να ζήσω άνετα κι ωραία με όσα έχω τώρα».
O Μουχίκα, σε μια προσπάθεια να καταπολεμήσει το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Ουρουγουάης, έχει νομιμοποιήσει τη χρήση ινδικής κάνναβης για προσωπική χρήση, μέτρο που για την ώρα δείχνει να αποδίδει καρπούς. «Η χρήση κάνναβης δεν είναι το πιο ανησυχητικό πρόβλημα. Το αληθινό πρόβλημα είναι η παράνομη διακίνηση των ναρκωτικών, ο τεράστιος τζίρος και η εγκληματικότητα που την συνοδεύουν», επισημαίνει.
