Ο Ούγκο Τσάβες εξελέγη για άλλα έξι χρόνια στην εξουσία. Αλλά τί μπορεί να κάνει ο «Κομαντάντε» για να ανακάμψει η οικονομία της Βενεζουέλας; Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι καταρρέουσες υποδομές, το υπερτιμημένο νόμισμα και η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής δείχνουν ότι η στρατηγική του έχει πρόβλημα.
Χάρη στα κοινωνικά προγράμματά του, οι πιο φτωχοί επωφελήθηκαν σαφώς από τον πετρελαϊκό πλούτο της χώρας, περισσότερο από ό,τι υπό τις «σάπιες ελίτ», όπως τις χαρακτηρίζει ο Τσάβες, που ήταν στην εξουσία πριν από εκείνον. Αλλά ο Τσάβες πρέπει τώρα να δημιουργήσει τις συνθήκες που θα επιτρέψουν στην οικονομία της Βενεζουέλας να απελευθερωθεί από την απόλυτη εξάρτηση από το πετρέλαιο.
Από τότε που εξελέγη πρόεδρος για πρώτη φορά, το 1999, η ανισότητα στα εισοδήματα μειώθηκε σταδιακά, όπως σε όλη την Λατινική Αμερική.
«Η Βενεζουέλα είναι η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία στη Λατινική Αμερική, αλλά στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, έχει την μικρότερη κατά κεφαλήν αύξηση του ΑΕΠ», λέει στο BBC ο Αρτούρο Φράνκο, του Κέντρου για την Διεθνή Ανάπτυξη στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
Περισσότερο από το 90% των εσόδων της χώρας από το εξωτερικό προέρχονται από το πετρέλαιο. Και το 50% των εσόδων του δημοσίου προέρχονται από την πετρελαϊκή βιομηχανία, κυρίως από τον κρατικό γίγαντα PDVSA.
Ο Τσάβες ελέγχει με σιδηρά πυγμή την PDVSA από το 2003, όταν απέλυσε το 40% της εργατικής δύναμης, μετά από γενική απεργία με αίτημα την παραίτησή του.
Επειτα είναι τα ακριβά στεγαστικά προγράμματα. Στην προεκλογική εκστρατεία, ο Τσάβες είπε ότι προτεραιότητα είναι η στέγαση των φτωχών. Εχει σχέδιο για την κατασκευή τριών εκατομμυρίων σπιτιών μέχρι το 2018. Στο πρώτο τρίμηνο του 2012, ο κατασκευαστικός τομέας αναπτύχθηκε κατά 29,9%, θηριώδες ποσοστό σε σχέση με τους ίδιους τρεις μήνες του 2011.
Αυτή η έκρηξη οδήγησε σε μεγάλες αυξήσεις στις δημόσιες δαπάνες, και σε μεγάλες προσδοκίες όσων περιμένουν να αποκτήσουν στέγη με το πρόγραμμα. Καθώς πολλές δημόσιες επιχειρήσεις είναι προβληματικές, και οι αρχές θέλουν να διατηρήσουν υπό κρατικό έλεγχο τις μεγάλες βιομηχανίες, η Βενεζουέλα εξαρτάται όλο και περισσότερο από τις εισαγωγές. Η υποτίμηση του μπολίβαρ θεωρείται αναπόφευκτη, του χρόνου.
Πώς χρηματοδοτείται λοιπόν η οικονομία; Οχι, βέβαια, από ιδιώτες ξένους επενδυτές, που μένουν μακριά, φοβούμενοι εθνικοποιήσεις από τον Τσάβες.
Ούτε βοηθάει ο υψηλός πληθωρισμός, στο 20% τον χρόνο. Η αύξηση του πληθωρισμού και των κρατικών δαπανών, σε συνδυασμό με τους ελέγχους στο νόμισμα και το κεφάλαιο – έχουν δημιουργήσει μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα.
Οσο για το εξωτερικό χρέος, είναι κυρίως δάνεια από την Κίνα. Η κρατική China Development Bank έχει δανείσει 42,5 δισ. δολάρια στη Βενεζουέλα, τα τελευταία πέντε χρόνια.
Από τα 640.000 βαρέλια πετρελαίου που εξάγει κάθε μέρα η Βενεζουέλα στην Κίνα, τα 200.000 πηγαίνουν για την εξυπηρέτηση του χρέους στο Πεκίνο.