Δοκιμή με εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα που διεξάγεται στην Ελβετία πέτυχε κάτι το οποίο προκάλεσε έκπληξη ακόμη και στους ίδιους τους ερευνητές: επανέφερε σε έναν βαθμό την αίσθηση σε παράλυτους ασθενείς, σε σημεία του σώματος τα οποία ήταν εντελώς «αναίσθητα» εξ αιτίας τραυματισμού του νωτιαίου μυελού.

Η θεραπεία, η οποία αναπτύσσεται από την αμερικανική εταιρεία StemCells, δοκιμάστηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Μπάλγκριστ της Ζυρίχης στην Ελβετία. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η μόνη δοκιμή με εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα για τη θεραπεία τραυματισμών της σπονδυλικής στήλης που διεξάγεται παγκοσμίως μετά τη διακοπή μιας αντίστοιχης δοκιμής από την επίσης αμερικανική Geron πριν από σχεδόν έναν χρόνο.

Δύο στους τρεις ασθενείς

Στο πλαίσιο της δοκιμαστικής θεραπείας 20 εκατομμύρια νευρικά εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα εγχύθηκαν σε τρεις ασθενείς με παράλυση, απ’ ευθείας στις τραυματισμένες περιοχές του νωτιαίου μυελού. Η έγχυση των κυττάρων, τα οποία προέρχονταν από δωρεές εμβρυϊκού εγκεφαλικού ιστού, πραγματοποιήθηκε σε διάστημα τεσσάρων ως οκτώ μηνών μετά τον τραυματισμό του κάθε ασθενούς. Παράλληλα χορηγήθηκαν στους εθελοντές ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ώστε να περιοριστεί το ενδεχόμενο απόρριψης των βλαστικών κυττάρων.

Πριν από τη θεραπεία και οι τρεις ασθενείς δεν είχαν καμία αίσθηση από τις θηλές του στήθους και κάτω. Εξι μήνες μετά οι δυο από αυτούς απέκτησαν αίσθηση της αφής και της θερμότητας κάτω από τον αφαλό. Ο τρίτος ασθενής δεν παρουσίασε καμία αλλαγή.

Η ανάκτηση της αισθητικής λειτουργίας των δυο ασθενών στο συγκεκριμένο σημείο και μάλιστα σε σημαντικό βαθμό, εξέπληξε τους ειδικούς που διεξήγαγαν τη δοκιμή. «Το γεγονός ότι είδαμε αντιδράσεις στο ελαφρύ άγγιγμα, τη θερμότητα και την ηλεκτρική διέγερση τόσο χαμηλά ήταν εντελώς απρόσμενο» δήλωσε ο Στίβεν Χαν της StemCells. «Η ευαισθησία τους βρίσκεται τώρα πραγματικά κοντά στο φυσιολογικό επίπεδο σε αυτές τις περιοχές».

Προς πλήρη αποκατάσταση;

Αν και η δοκιμή και η μελέτη των δεδομένων της βρίσκονται ακόμη σε πολύ αρχικό στάδιο, η έκβασή της προκαλεί αισιοδοξία στους επιστήμονες. «Αυτές οι αισθητικές μεταβολές υποδηλώνουν ότι τα κύτταρα ίσως επιδρούν θετικά στην αποκατάσταση» δήλωσε ο Αρμιν Κουρτ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Μπέλγκριστ της Ζυρίχης, κύριος ερευνητής της δοκιμής ο οποίος παρουσίασε τα αποτελέσματα στο ετήσιο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Νωτιαίου Μυελού που διεξάγεται στο Λονδίνο.

«Τα αισθητηριακά κέρδη που ανιχνεύθηκαν αρχικά στους τρεις μήνες μετά τη μεταμόσχευση συνεχίζονται και έχουν εξελιχθεί έξι μήνες μετά» πρόσθεσε από την πλευρά του ο κ. Χαν. «Οπωσδήποτε πρέπει να συλλέξουμε πολύ περισσότερα δεδομένα για να αποδείξουμε την αποτελεσματικότητα, τα μέχρι τώρα αποτελέσματά μας όμως προσφέρουν έναν πολύ ισχυρό λόγο ώστε να συνεχίσουμε την κλινική ανάπτυξη των βλαστικών κυττάρων μας για τραυματισμούς της σπονδυλικής στήλης».

Οι τρεις ασθενείς στους οποίους έγιναν οι μεταμοσχεύσεις είναι οι πρώτοι από 12 συνολικά εθελοντές στους οποίους θα χορηγηθεί η δοκιμαστική θεραπεία. Τα τρία πρώτα περιστατικά ήταν τα πιο «βαριά», στους επόμενους 9 εθελοντές η παράλυση είναι λιγότερο εκτεταμένη.

Τα αποτελέσματα έγιναν δεκτά με ικανοποίηση από άλλους ειδικούς που δεν συμμετείχαν στη μελέτη. Οι περισσότεροι τόνισαν την ανάγκη να μην εγκαταλειφθούν οι δοκιμές του είδους. Κάποιοι ωστόσο επεσήμαναν ότι, ακόμη και αν στο μέλλον αποβούν αποτελεσματικές, οι θεραπείες με βλαστικά κύτταρα από μόνες τους δεν θα είναι σε θέση να προσφέρουν πλήρη αποκατάσταση αλλά μάλλον θα πρέπει να συνδυαστούν και με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις.