Τα πανεπιστήμιά μας ασφαλώς και δεν είναι πηγή υπερηφάνειας. Είτε πολιτικές νεολαίες τα μετατρέπουν σε χώρο εξάσκησης κομματικών στρατών είτε χαμηλού επιπέδου καθηγητές τα χρησιμοποιούν σαν καταφύγιο για να κρυφτούν από την πραγματική επιστήμη είτε τέλος επιτήδειοι τα χρησιμοποιούν ως μέσο πλουτισμού. Έτσι καταλήξαμε να μην υπάρχει ούτε ένα πανεπιστήμιο μας, μέσα στα πρώτα 300 στις διεθνής αξιολογήσεις.
Κι όμως αυτά τα πανεπιστήμια, έστω με τον άθλιο τρόπο λειτουργίας τους και με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, κατορθώνουν κάθε χρόνο να βγάζουν μερικούς σοβαρούς επιστήμονες (ελάχιστους μέσα στους χιλιάδες που παίρνουν απλώς ένα τυπικό πτυχίο). Αυτό από μόνο του είναι μια παρηγοριά. Θα μπορούσαν όμως να προσφέρουν και κάτι ακόμα. Κάθε χρόνο εκπονούνται χιλιάδες διπλωματικές εργασίες από τεμπέληδες φοιτητές που κατά κύριο λόγο αναζητούν τον πιο εύκολο καθηγητή και το πιο βιβλιογραφικό θέμα ώστε να ξεμπερδέψουν με αυτή την τελευταία αγγαρεία όσο το δυνατό πιο ανώδυνα ή από προκομμένους φοιτητές, που τους αγγαρεύουν κακοί καθηγητές, να κάνουν τις δικές τους επαγγελματικές εργασίες, μετατρέποντάς τους σε άμισθους υπαλλήλους τους με αντάλλαγμα την «προαγωγή» τους σε βοηθούς ή κολαούζους.
Τόσες χιλιάδες μυαλά σπαταλούν μια θαυμάσια ευκαιρία μετατρέποντάς την σε πρακτική άσκηση για το τι σημαίνει διαπλοκή και κουτοπονηριά. Κι όσο κι αν αυτή η πρακτική πιθανότατα τους φανεί πολύ χρήσιμη στην σύγχρονη ελληνική κοινωνία, δεν παύει να είναι κρίμα να χάνονται τόσες πνευματικές εργατοώρες αντί να προσφέρονται δωρεάν στο κοινό καλό.
Πως? Μα κάνοντας αυτό που δεν μπορούν και δεν θέλουν να κάνουν οι αρμόδιοι ανευθυνοϋπεύθυνοι του κρατικού μηχανισμού και των γνωμοδοτικών συνδικαλιστικών συλλόγων. Κάνοντας μελέτες και προτάσεις. Δεν θα ήταν χρήσιμο να μελετήσει μια ομάδα φοιτητών του Πολυτεχνείου ποιές περιττές πινακίδες θα πρέπει να αφαιρεθούν από τους δρόμους? Μια άλλη ομάδα της Νομικής να μελετήσει τα νομοθετικά κενά που πρέπει να καλυφθούν προκειμένου να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σχέδιο. Το Οικονομικό να μελετήσει ποιό θα είναι το κόστος και από που μπορεί να χρηματοδοτηθεί.
Μια επόμενη ομάδα του Πολυτεχνείου να μελετήσει το τι μπορούν να γίνουν οι τόνοι άχρηστων υλικών που θα προκύψουν ώστε να μην καταλήξουν στα σκουπίδια κλπ. Αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα εργασίας που οδηγεί σε ένα πολύ χρήσιμο αποτέλεσμα για το κοινωνικό σύνολο. Τέτοιες ιδέες που μπορεί να έχουν άμεσο αντίκρισμα στην καθημερινότητα του πολίτη υπάρχουν χιλιάδες. Να ξηλωθούν περιττά φανάρια από τους δρόμους, να απλοποιηθεί και να κωδικοποιηθεί η νομοθεσία, να δημιουργηθούν πρωτότυπα έγγραφα για κάθε επαφή του πολίτη με το κράτος, να απλοποιηθούν οι διαδικασίες στο δημόσιο, να ψηφιοποιηθούν τα αρχεία των υπηρεσιών του δημοσίου, να μελετηθεί η ηλεκτρονική διασύνδεση των φορέων του δημοσίου κλπ.
Όλα αυτά όχι σαν αποτέλεσμα μεμονωμένων ΔονΚιχωτικών προσπαθειών από ελάχιστους σοβαρούς καθηγητές, αλλά οργανωμένα, με σχέδιο, με θέσπιση στόχων, με επιβράβευση-στήριξη από την πολιτεία για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Τέτοιες προσπάθειες, μεμονωμένα γίνονται και τώρα. Ας προβληθούν, ας δημοσιοποιηθούν (πολύ εύκολο πλέον μέσω διαδικτύου), ας χρηματοδοτηθούν κι ας αξιοποιηθούν από το κράτος. Έτσι πρέπει να λειτουργεί το πανεπιστήμιο, σαν ένας φορέας που αλληλεπιδρά με την κοινωνία κι όχι σαν μια κλειστή κοινότητα αποκομμένη στα συμπλέγματα και την ανομία της.
