O άνθρωπος που έστησε το PSI

«Αν η Ελλάδα είχε ακολουθήσει το παράδειγμα και τη διαδικασία που ίσχυσε στην Αργεντινή, μια χρεοκοπία στις 20 Μαρτίου θα ήταν πιθανότατα αναπόφευκτη, αφού θα μετρούσε ακόμη έναν τεράστιο σωρό με χαρτιά, τρεις φορές μεγαλύτερο σε μέγεθος από αυτόν της Αργεντινής» υπογραμμίζει στη συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής» ο Αμερικανός κ. Robert Apfel, πρόεδρος της Bondholder Communications Group.

Καθώς ο χρόνος ήταν ελάχιστος, ο «Mr. PSI» έπεισε την Ανγκελα Μέρκελ και τον Νικολά Σαρκοζί για τον τρόπο και τη διαδικασία της μεγαλύτερης ανταλλαγής χρέους στον κόσμο.

Οι επίσημοι δανειστές δεν είχαν άλλη επιλογή από το να αποδεχθούν την πρότασή του να γίνει το PSI σε ένα σύστημα υψηλής τεχνολογίας, ώστε να μπορούν να επικοινωνήσουν οι κάτοχοι ομολόγων παγκοσμίως. Ο ίδιος εκτιμά τώρα ότι η Ελλάδα έχει ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας για να τα καταφέρει, ενώ προβλέπει ότι ύστερα από δύο δύσκολα χρόνια θα διαφανεί και η ανάκαμψη της οικονομίας.

«Η ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων μέσω του PSI ήταν η μεγαλύτερη πρόταση και διαδικασία ανταλλαγής χρέους στον κόσμο, καθώς στους κατόχους ομολόγων ύψους 205 δισ. ευρώ έγινε πρόταση ανταλλαγής τους με ένα μείγμα από νέα ελληνικά ομόλογα, εγγυήσεις και ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Διάσωσης (EFSF).

Στο πλαίσιο αυτό, μετά το πρόγραμμα ανταλλαγής η Ελλάδα έχει ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας για να τα καταφέρει. Υστερα μάλιστα από μια δύσκολη διετία που έχει μάλλον μπροστά της, η οικονομία της χώρας θα μπορούσε να αφήσει πίσω τα χειρότερα και να επιστρέψει στην ανάπτυξη».

«Η Ελλάδα κινδύνευε με αθέτηση πληρωμής ομολόγων στις 20 Μαρτίου. Η έγκριση της Ευρωπαϊκής Ομάδας Εργασίας για την έναρξη του PSI δεν ήρθε παρά στις 21 Φεβρουαρίου. Αυτή η χρονική συγκυρία έδινε στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών μόνο 30, περίπου, πολύτιμες ημέρες (από την έγκριση της Ομάδας Εργασίας) για την ολοκλήρωση της συμφωνίας και την αποφυγή της χρεοκοπίας. Η διαδικασία ανταλλαγής λοιπόν ήρθε πάνω στην ώρα, ώστε να αποτρέψει την ελληνική χρεοκοπία.

Προκειμένου να ολοκληρωθεί η συμφωνία μέσα σε αυτό το ιδιαίτερα περιορισμένο χρονικό διάστημα, η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να βασιστεί σε παλαιότερες μεθόδους χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και έτσι έπρεπε να στραφεί σε ένα σύστημα υψηλής τεχνολογίας, ώστε να καταφέρει να επικοινωνήσει με τους κατόχους ομολόγων που υπήρχαν παγκοσμίως. Η τεχνολογία αυτή αναπτύχθηκε και λειτούργησε τελικά μέσα από μια συνεργασία του ελληνικού χρηματιστηρίου και του Bondholder Communications Group, που εργάστηκαν σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, και ονομάστηκε Exchange Data System (Σύστημα Χρηματοοικονομικών Δεδομένων)».

«Εδωσε τη δυνατότητα μιας εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικής διαδικασίας ψηφοφορίας αλλά και ανταλλαγής των ομολόγων, κάτι που ήταν πρωτόγνωρο. Οι συνδέσεις σε πραγματικό χρόνο από τους θεματοφύλακες των επενδυτών σε όλον τον κόσμο είχαν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά δεδομένων στην Αθήνα – και ταυτόχρονα σε ένα δίκτυο από Apple iPads τα οποία χρησιμοποιούσαν τα στελέχη του υπουργείου και οι σύμβουλοί τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου ανταλλαγής, οι επιλογές επενδυτών από απομακρυσμένες χώρες, από την Αργεντινή, την Αυστραλία, την Ινδία, αλλά και από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, συγκεντρώνονταν αυτόματα στο ελληνικό ηλεκτρονικό χρηματιστηριακό δίκτυο δεδομένων. Το σύστημα που αφορούσε τη συμφωνία για το ελληνικό PSI ήταν σαφώς πιο προχωρημένο σε τεχνολογικό επίπεδο σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο μεγαλύτερο πρόγραμμα ανταλλαγής δημοσίου χρέους, αυτού της Αργεντινής».

«Μόλις πριν από μία δεκαετία η χώρα αυτή της Λατινικής Αμερικής αντάλλαξε πάνω από 70 δισ. ευρώ χρέους της. Σε εκείνη τη συναλλαγή, σχεδόν μισό εκατομμύριο επενδυτές χρειάστηκε να συμπληρώσουν έγγραφα ψηφοφορίας ή ανταλλαγής, τα οποία στη συνέχεια στάλθηκαν στους αρμόδιους φορείς για καταμέτρηση. Αυτά τα έγγραφα (ονομάστηκαν Επιστολές Διαβίβασης) χρειάστηκε να ελεγχθούν και να ταιριάξουν με τις σχετικές τραπεζικές εγγραφές με μη ηλεκτρονικό τρόπο. Χρειάστηκαν πάνω από 65 ημέρες για να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία ελέγχου και ταυτοποίησης…

Αν η Ελλάδα είχε ακολουθήσει το παράδειγμα και τη διαδικασία που ίσχυσε στην Αργεντινή, μια χρεοκοπία στις 20 Μαρτίου θα ήταν πιθανότατα αναπόφευκτη, αφού θα μετρούσε ακόμη έναν τεράστιο σωρό με χαρτιά, τρεις φορές μεγαλύτερο σε μέγεθος από αυτόν της Αργεντινής.

«Η ανάγκη είναι σαφώς η μητέρα της καινοτομίας» αναφέρει το ρητό του Πλάτωνα από τη «Δημοκρατία». Εχοντας περίπου έναν μήνα μόνο από την έγκριση από τις Βρυξέλλες ως την D-Day (νατοϊκός χαρακτηρισμός της επί χάρτου άσκησης της ημέρας εφαρμογής πλήρους γενικής προσβολής των εχθρικών στόχων – από ξηρά, θάλασσα και αέρα -, η οποία ακολουθείται και σε πραγματικές επιχειρήσεις), στις 20 Μαρτίου, δεν υπήρχε περίπτωση η Ελλάδα να καταφέρει να συνενώσει τους ομολογιούχους, χρησιμοποιώντας μόνο έντυπα έγγραφα, πριν από τη λήξη της προθεσμίας χρεοκοπίας. Αυτό το κατάλαβαν και οι επίσημοι δανειστές στις κύριες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που συναίνεσαν σε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής χωρίς χαρτιά».

«Το ελληνικό Σύστημα Χρηματοοικονομικών Δεδομένων, αφού χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία για τη λειτουργία του PSI και την ανταλλαγή ομολόγων 177 δισ. ευρώ που υπάγονται στο Ελληνικό Δίκαιο, χρησιμοποιείται τώρα και για τα ξένου δικαίου ομόλογα αξίας πάνω από 25 δισ. ευρώ, για τα οποία οι συνελεύσεις των επενδυτών έχουν προγραμματιστεί για την επόμενη εβδομάδα. Αυτές οι συνελεύσεις έχουν οργανωθεί με τη μορφή της προσωπικής παρουσίας στο Λονδίνο, στις 27, 28 και 29 Μαρτίου.

Το σύστημα λειτουργεί σε υπολογιστές που βρίσκονται στη Νέα Υόρκη (δίπλα από το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης) και στην Αθήνα, στο κέντρο δεδομένων του Ομίλου Ελληνικά Χρηματιστήρια. Τα δύο κέντρα δεδομένων είναι συνδεδεμένα με την Τράπεζα της Ελλάδος.

Οπως σε μια Αθηναϊκή Συνέλευση κατά την περίοδο του Περικλή λοιπόν οι ψήφοι λαμβάνονταν από συγκεντρωμένους ανθρώπους, παρόμοια 2.400 χρόνια μετά οι «ψήφοι» των επενδυτών θα διαβιβαστούν μέσω του δικτύου επικοινωνίας που διαχειρίζεται για το ελληνικό κράτος η ΕΧΑΕ με την BondCom, και όχι από αγγελιοφόρους…».