Οτι η ελληνική οικονομία παραμένει σε κρίση βαθιά κανείς δεν αντιλέγει. Η ύφεση, η αναστολή επενδύσεων, η κάμψη συνολικά της οικονομικής δραστηριότητας, η εκτίναξη της ανεργίας στο 20%, όλα αυτά που ορίζουν την κρίση παραμένουν αναλλοίωτα και απολύτως καταδυναστευτικά για τη χώρα και τους πολίτες.
Ωστόσο, η επιτυχής διεκπεραίωση του PSI, της ρύθμισης δηλαδή του μεγαλύτερου μέρους των ελληνικών χρεών που κατείχαν εγχώριοι και διεθνείς ιδιωτικοί φορείς, υπήρξε μεγάλο γεγονός, η σημασία του οποίου δεν έχει ακόμη εκτιμηθεί, ούτε εντός, ούτε εκτός της χώρας.
Οσο κι αν πολλοί το προσπερνούν έχει μεγάλη σημασία η μετακύλιση του χρέους από τον ιδιωτικό τομέα στον δημόσιο, τον λεγόμενο επίσημο τομέα. Μέχρι τώρα η μεγάλη πίεση προς την ελληνική οικονομία, προέρχονταν από την απειλή αθέτησης υποσχέσεων προς το πλήθος των ιδιωτών που είχαν δανείσει το ελληνικό δημόσιο. Η απειλή της γρήγορης και άτακτης χρεοκοπίας αποτελούσε τη βάση αναστολής των πάντων. Η χώρα είχε μπει σε καραντίνα, σε καθεστώς αποκλεισμού από χρηματοδοτήσεις, επενδύσεις, συναλλαγές, απ’ οτιδήποτε. Και ανά πάσα στιγμή, από ένα τυχαίο γεγονός θα μπορούσε να τιναχθεί στον αέρα, να χρεοκοπήσει και αυτομάτως να απειληθεί με έξωση από την ευρωζώνη. Με τη ρύθμιση των χρεών προς τους ιδιώτες απαλλάχθηκε από αυτή την απειλή, από αυτό τον βραχνά.
Τώρα τα χρέη έχουν ρυθμισθεί και μεταφερθεί στον δημόσιο τομέα. Αυτή η μετακύλιση περιορίζει από το 90% στο 10% την απειλή εξόδου της χώρας από την ευρωζώνη. Και επιπλέον δίνει τη δυνατότητα επιπρόσθετων ρυθμίσεων και διευκολύνσεων. Μπορούν να υπάρξουν καλύτεροι όροι, επιμηκύνσεις, μικρότερα επιτόκια και σε κάθε περίπτωση, άλλοι χειρισμοί που περιορίζουν σχεδόν εκμηδενίζουν την απειλή της άτακτης χρεοκοπίας. Δεν είναι άσχετο επίσης το γεγονός ότι μετά την ρύθμιση των χρεών άρχισαν οι ευρωπαίοι να συζητούν θέματα επενδύσεων, απελευθέρωσης κοινοτικών πόρων και άλλα σχετιζόμενα με την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας, τα οποία προωθεί στις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός κ. Λ. Παπαδήμος.
Στον βαθμό δε που οι προβλεπόμενες πολλές ρυθμίσεις του δευτέρου μνημονίου εφαρμοσθούν και το παραγωγικό μοντέλο της χώρας τροποποιηθεί, το κλίμα θα αλλάξει ριζικά. Οσο θα εμπεδώνεται η εκτίμηση ότι η χώρα δεν πτωχεύει, αλλά αντιθέτως σταθεροποιείται σε χαμηλότερη βάση και αλλάζει, τότε θα αλλάξει και η ατμόσφαιρα. Οταν θα εκλείψει ο φόβος και η απειλή θα υπάρξουν σχεδόν αυτόματα αποφάσεις από όλους όσους έχουν συμφέρον ή βλέπουν ευκαιρίες στο νέο περιβάλλον.
Είναι βέβαιο ότι θα επανακατατεθούν στις ελληνικές Τράπεζες καταθέσεις που διέρρευσαν στο εξωτερικό ή κρύφτηκαν σε χρηματοκιβώτια και μπαούλα.
Επίσης όσοι έβλεπαν την Ελλάδα ως ζώνη επενδύσεων θα επανέλθουν. Το ελληνικό χρηματιστήριο αυτή τη στιγμή είναι από τα φθηνότερα στον κόσμο, η αξία των ελληνικών επιχειρήσεων έχει καταπέσει στο ναδίρ, η υποτίμηση των πάντων έχει καταστήσει την Ελλάδα ζώνη ευκαιριών.
Οταν θα συνειδητοποιηθεί η αλλαγή, δεν μπορεί παρά να προκαλέσει το ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων. Είναι θέμα χρόνου να εκδηλωθεί. Και εξαρτάται βεβαίως από τη ταχύτητα και τη συνέπεια εφαρμογής του προγράμματος εξυγίανσης.
Οσο πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά προωθηθεί τόσο ταχύτερα θα αμβλυνθούν και οι συνέπειές του. Με άλλα λόγια το μεγάλο κακό έχει περάσει.
Από εδώ και πέρα μόνο κέρδη μπορεί να έχει η ελληνική οικονομία, αρκεί να μην πισωγυρίσει.
