Στη Δίκη της Νυρεμβέργης, ο Hermann Goering (δεξί χέρι του Hitler) όταν ρωτήθηκε πώς κατόρθωσαν οι Ναζί να χειραγωγήσουν το γερμανικό λαό, απάντησε: «Πολύ εύκολο: δαιμονοποιείς κάποιους, λες στο λαό ότι κινδυνεύει από αυτούς, κηρύσσεις προδότη όποιον τους υποστηρίζει και έτσι δικαιολογείς μέτρα ασφαλείας για την «προστασία» του κόσμου». Η ίδια συνταγή εφαρμόστηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και από την κυβέρνηση G. Bush. Η καλλιέργεια φόβου δρα καταλυτικά, ιδιαίτερα σε έναν ήδη ταλαιπωρημένο και ταπεινωμένο λαό.
Στην περίπτωση της χώρας μας, η ταπείνωση και η ταλαιπωρία του κόσμου πραγματοποιούνται μέσω των Μνημονίων και των δακρυγόνων. Και ο καλλιεργούμενος φόβος έχει ως θέμα την άτακτη χρεοκοπία και την «αποβολή» μας από το Ευρώ.
Θα πει κανείς: «Μα θα ήταν καλύτερη η άτακτη χρεοκοπία και η επιστροφή στη δραχμή;» Δεν γνωρίζω την απάντηση επειδή δεν έχω πλήρη ενημέρωση για τυχόν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησής μας, για τις πιέσεις που ασκούνται παρασκηνιακά κλπ. Θα τα φοβόμουν όμως ιδιαίτερα με δεδομένο το ποιόν των πολιτικών μας και της διαλυμένης κρατικής μας μηχανής. Θεωρώ ότι θα ισοδυναμούσε με άτακτη υποχώρηση ενός στρατού που στρέφει πανικόβλητος την πλάτη του στα πολυβόλα του αντιπάλου. Διαπιστώνω όμως παράλληλα ότι η χώρα μου έχει γίνει σάκος του μποξ σε μια διαμάχη ανάμεσα στο Δολάριο και το Ευρώ και ανάμεσα σε πολιτικούς και κεφαλαιούχους. Και ότι καλείται να αποπληρώσει, έστω και κατά το ήμισυ, τους ομολογιούχους δανειζόμενη και πάλι ακριβά και υποθηκεύοντας τον πλούτο της για περισσότερες δεκαετίες και με προοπτικές ανύπαρκτες επί του παρόντος.
Μνημονιακοί – τρομολάγνοι
Έχουμε λοιπόν από τη μια μεριά τα λεγόμενα «κόμματα εξουσίας» που «συνομιλούν» με τους δανειστές μας και επιβάλλουν σκληρά μέτρα ερήμην της λαϊκής βούλησης. Συνομιλούν μόνο κατ’ ευφημισμόν αφού αξιολογούνται ως ανίκανα να οργανώσουν μια τεκμηριωμένη διαπραγμάτευση βάσει δικού μας σχεδίου και να εγγυηθούν τη σωστή εφαρμογή των όποιων συμφωνηθέντων. Και τίποτα δεν τίθεται στην κρίση αυτών που θα πληρώσουν. Περνάνε fast track από τη Βουλή ένα τεχνικό κείμενο 700 σελίδων συντεταγμένο τελικά από ξένους που καθορίζει την τύχη της χώρας μας για δεκαετίες και που ελάχιστοι βουλευτές είναι σε θέση να μελετήσουν αλλά ούτε και ο χρόνος τους δόθηκε. Και για να μην εξεγερθεί ο κόσμος, τον τρομοκρατούν με χημικά, βόμβες, λεηλασίες, ανεργία και με εφιαλτικά διλήμματα.
Τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης κανένα πολιτικό κόμμα δεν εξήγησε αναλυτικά στο λαό τι ακριβώς έγινε, πόσα χρωστάμε και πότε, γιατί παίρνονται αυτά τα βάρβαρα μέτρα, πού οδηγούν τελικά και τι σχέδια υπάρχουν (αν υπάρχουν) για το μέλλον. Αντίθετα, πρόβαλλαν την Τρόικα ως υπεύθυνη για μέτρα που θά ‘πρεπε μόνοι μας να πάρουμε, έστω και καθυστερημένα. Γιατί υποτιμούν τη νοημοσύνη του κόσμου λέγοντάς του κατάμουτρα τα χονδροειδέστερα ψέματα; Πόσοι πολιτικοί ζήτησαν ειλικρινά συγγνώμη; Γιατί κανένας τους δε νιώθει υποχρεωμένος να απολογηθεί στο λαό; Πόσοι παραιτήθηκαν; Πόσοι παραπέμφθηκαν να δικαστούν; Πόσες περικοπές έκαναν τα κόμματα και οι πολιτικοί στις απολαβές τους; Γιατί προτίμησαν να μειώσουν μισθούς και συντάξεις του κόσμου για 300 εκατομμύρια Ευρώ που θα μπορούσαν άνετα να αφαιρεθούν από τις δαπάνες της Βουλής και από την επιχορήγηση των κομμάτων;
Στην Ισλανδία, όπου οι δημοκρατικές διαδικασίες έχουν βαθιές ρίζες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αρνήθηκε να εγκρίνει εξοντωτικούς όρους πληρωμής και τους παρέπεμψε σε δημοψήφισμα. Μετά την κατηγορηματική άρνηση του λαού Βρετανία και Ολλανδία επέστρεψαν με ευνοϊκότερες προτάσεις. Και όταν προσκλήθηκε το ΔΝΤ του δηλώθηκε από την πρώτη στιγμή ότι το κοινωνικό κράτος δεν πρόκειται να θιγεί. Οι αρχικές αντιρρήσεις του ΔΝΤ κάμφθηκαν προοδευτικά όταν διαπιστώθηκε ότι οι Ισλανδοί ήξεραν καλά τι θέλουν και πώς θα το κάνουν και μετά από λίγο τους άφησαν ουσιαστικά να διαχειριστούν την κατάσταση μόνοι τους. Τρία χρόνια αργότερα η Ισλανδία επέστρεψε στην ανάπτυξη. Διαθέτει όμως πολιτικούς σοβαρούς, θαρραλέους και πατριώτες που σέβονται τις δημοκρατικές αρχές και δεν κοροϊδεύουν τον περήφανο λαό τους. Διαθέτει επίσης μια αποτελεσματική Δημόσια Διοίκηση. Ο τότε Πρωθυπουργός της χώρας παραπέμπεται τώρα σε δίκη.
Ποιος λοιπόν θεωρεί ότι στην Ελλάδα έχουμε πράγματι κοινοβουλευτική δημοκρατία; Μόνο ελευθεροστομία υπάρχει για εκτόνωση του λαϊκού αισθήματος. Κατά τα άλλα είμαστε μια αξιοθρήνητη κοινοβουλευτική φεουδαρχία, φόρου υποτελής και υπό την επιτροπεία των δανειστών μας.
Αντιμνημονιακοί – αντιδραστικοί
Από την άλλη μεριά παρατάσσονται άναρχα τα λεγόμενα «αντιμνημονιακά» κόμματα που αντιδρούν στα μέτρα αλλά χωρίς συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες εναλλακτικές προτάσεις παρά μόνο με αρνήσεις και γενικόλογα συνθήματα. Αλλά και τα ΜΜΕ που επενδύουν καθημερινά στην κάθε είδους αντίδραση με κύριο σκοπό την αύξηση της ακροαματικότητάς τους. Δεν ενημερώνουν τον κόσμο ψύχραιμα και αντικειμενικά αλλά λαϊκίζουν με αφορισμούς, υπερβολές, μισές αλήθειες και με βάση σκοπιμότητες.
Γενικά οι Ελληνες είμαστε πάντα πρόθυμοι για αντίδραση και σπάνια για συλλογική δράση, γιατί η δράση απαιτεί όραμα, οργάνωση, συνέπεια και σκληρή συλλογική εργασία. Είμαστε όμως ατομιστές και δεν μάθαμε ούτε να συνεργαζόμαστε ούτε να κάνουμε ΔΙΑΛΟΓΟ και να τα βρίσκουμε. Άρα δεν μπορούμε να αποφασίσουμε ούτε τι θέλουμε ούτε πώς να το επιδιώξουμε. Γι’ αυτό τη βάρκα την πάνε οι άνεμοι όπου θέλουν…
Λέμε πως είμαστε ένας περήφανος λαός. Πώς όμως συμβιβάζεται η περηφάνια με τη ζητιανιά και με την αφθονία των δωσιλόγων στην κοινωνία μας; Διαπιστώνει κανείς ότι την περηφάνια τη θυμόμαστε μόνο όταν μας φέρνουνε στο «αμήν». Και όσους βιαστούν να με πετροβολήσουν για προσβολή της εθνικής μας ταυτότητας τους παραπέμπω στο Γ. Σουρή του 1890 για να βεβαιωθούν ότι το DNA της κοινωνίας μας παραμένει ως έχει.
Αναμφισβήτητα τα Μνημόνια εμπεριέχουν και βάρβαρες διατάξεις που θα πρέπει ν’ αναθεωρηθούν και που ίσως οφείλονται σε λανθασμένες μεθοδεύσεις της Τρόικας αλλά και στην ανεπάρκεια των «διαπραγματευτών» μας να πείσουν. Ίσως να εκφράζουν και θυμό. Αναλογίστηκε όμως το 80% των Ελλήνων που επιθυμούν την παραμονή μας στο ΕΥΡΩ γιατί επιβλήθηκαν τόσο αυστηρά μέτρα και μάλιστα ως αδιαπραγμάτευτα; Τι έκαναν οι κυβερνώντες επί 2 χρόνια για να πατάξουν τη διαφθορά, την αισχροκέρδεια, τη νοθεία, τη φοροδιαφυγή και να διορθώσουν το πανάκριβο και αναποτελεσματικό κράτος μας; Πρακτικά τίποτε, ούτε καν δρομολόγησαν κάτι ουσιαστικό εκτός από περικοπές απολαβών και κοντόφθαλμες φοροεπιδρομές, παρά τις υποσχέσεις και τις υπογραφές τους που έβαλαν μόνο και μόνο για να πάρουν τα χρήματα. Δεν μας εμπιστεύεται λοιπόν κανείς και ζητούν εγγυήσεις. Λένε λοιπόν οι εταίροι μας: «Αφού θέλετε να παραμείνετε στο ΕΥΡΩ θα πρέπει να μηδενίσετε τα ελλείμματα και να γίνετε παραγωγικοί. Και για να γίνουν αυτά θα πρέπει να αλλάξετε δομές και νοοτροπία. Σας στέλνουμε ειδικούς να σας βοηθήσουν. Μέχρι όμως να γίνουν αυτά, οι μισθοί και οι συντάξεις θα κατέβουν εκεί που η οικονομία σας μπορεί να τα υποστηρίξει. Αργότερα, με καλύτερο και φθηνότερο κράτος και με ευνοϊκότερο επενδυτικό περιβάλλον θά ‘χετε τη δυνατότητα να βελτιώσετε τις αποδοχές σας. Συνεργαστείτε λοιπόν και δουλέψτε ώστε να γίνουν αυτά μια ώρα αρχύτερα». Αυτά μας λένε.
Για πολλούς «αυτά είναι προσχήματα και εκείνο που επιδιώκουν είναι να κάμψουν την αντοχή μας για να αγοράσουν φθηνά ήλιο, ακίνητα και ορυκτό πλούτο». Ίσως και αυτό. Στο αδιέξοδο όμως που περιήλθαμε σημασία έχει το πώς θα επωφεληθούμε με τις μικρότερες δυνατές απώλειες. Φαίνεται ότι η Ευρωζώνη μόνο με δημοσιονομική πειθαρχία και παράλληλη μεταφορά πόρων προς το Νότο θα μπορέσει να συντηρηθεί ως έχει. Πιστεύω (αφελώς;) ότι αν δουν πως βαδίζουμε χωρίς καθυστέρηση στη διόρθωση των κακώς εχόντων τότε θα συζητήσουν και τη χαλάρωση κάποιων από τα μέτρα. Πολλά θα είχαμε αποφύγει αν η Κυβέρνηση είχε κινηθεί δραστήρια από το 2009 αντί να ρίχνει το ανάθεμα στην Τρόικα…
Επίλογος
Ο λαός, βομβαρδισμένος από τα ΜΜΕ, στέκεται αμήχανος απέναντι στις δύο παρατάξεις και δεν ξέρει τι να κάνει. Τι να ψηφίσει στις επερχόμενες εκλογές; Δεν εμπιστεύεται πια κανέναν.
Ας μου επιτραπούν σχετικά οι παρακάτω προσωπικές σκέψεις:
Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα κλονίζεται ισχυρά. Το μέλλον του ίδιου του Ευρώ τελεί υπό διακύβευση. Οφείλουμε να δούμε τα πράγματα με ψυχραιμία και προοπτική και να προχωρήσουμε σε δραστικές αλλαγές χωρίς άλλες καθυστερήσεις διότι ενδέχεται σε λίγο η Ε.Ε. να μην είναι πλέον σε θέση να μας στηρίξει άλλο. Προσωπικά πιστεύω ότι την ομάδα συμβούλων Reichenbach θα πρέπει να τη δούμε ως μια μοναδική ευκαιρία για να κάνουμε γρήγορα τις απαραίτητες αλλαγές και μάλιστα χωρίς να πληρώσουμε πανάκριβα την προσφερόμενη τεχνική βοήθεια. Πρέπει να συνεργαστούμε μαζί τους με θετικό πνεύμα ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι λάθος χειρισμοί. Ιδιαίτερα τα συνδικάτα θα πρέπει να αναλάβουν με σοβαρότητα τις ευθύνες τους.
Πρέπει όλοι να καταδικάσουμε τη διαφθορά, όχι τόσο για το απαράδεκτό της από ηθική άποψη που είναι αυτονόητο αλλά παρακάμπτεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης όσο για τις πρακτικές επιπτώσεις της διαφθοράς στη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας: Έργα δισεκατομμυρίων παραμένουν στα χαρτιά ή ημιτελή, κοινοτικοί πόροι δεν απορροφώνται και χάνονται επειδή κάποιοι δεν έχουν καταλήξει στη μοιρασιά της μίζας. Προμήθειες κατακερματίζονται για να ικανοποιηθούν περισσότεροι και άλλες εφευρίσκονται μόνο και μόνο για να “πέφτουν” μίζες. Άς το καταλάβουμε: τη διαφθορά την πληρώνουμε όλοι πανάκριβα.
Το εκλογικό σώμα θα πρέπει να απαιτήσει από τα κόμματα διαφάνεια, σαφείς προγραμματικές δεσμεύσεις και αποχή από τους λαϊκισμούς που μας έφεραν εδώ. Και να τα κρίνει με βάση τη σοβαρότητα του λόγου, τη συνέπεια και τη διάθεσή τους να συνεργασθούν καλόπιστα με άλλους για το συμφέρον της χώρας και όχι με τα συναισθηματικά, ιδεολογικά ή ακόμα και συμφεροντολογικά κριτήρια του παρελθόντος. Υποψήφιους που επέδειξαν δόλο ή ανεπάρκεια θα πρέπει οπωσδήποτε να τους καταψηφίσει. Μόνο μια τέτοια στάση θα δώσει ένα ισχυρότατο μήνυμα του λαού προς τους πολιτικούς για να σοβαρευτούν. Και προσοχή: άλλη ευκαιρία στα πλαίσια της δημοκρατικής νομιμότητας ο κόσμος δεν θα έχει .
Και από τα ΜΜΕ, κυρίως τα κρατικά, πρέπει να αξιώσουμε να δώσουν ίσες ευκαιρίες παρουσίασης σε πολλά υποψήφια κόμματα και όχι μόνο στα μεγαλύτερα. Οι εκλογές αυτές και ό,τι θα επακολουθήσει θα έχουν αποφασιστική σημασία για το μέλλον των παιδιών μας.
Ο κ. Δημήτρης Αρ. Κάζης, είναι τ. Ερευνητής του ΚΕΠΕ
(dimitris.kazis@gmail.com)