Λιγότερα από 50 ζευγάρια ασπροπάρη – το μικρότερο από τα τέσσερα είδη γύπα που αναπαράγονται στην Ελλάδα – έχουν απομείνει στη χώρα μας. Ο πληθυσμός αυτού του…περίεργου γύπα έχει μειωθεί κατά περίπου 80% τα τελευταία 30 με 40 χρόνια. Αντίστοιχη μείωση έχει υποστεί το είδος και παγκοσμίως. Σήμερα τα ενήλικα σε ολόκληρο τον πλανήτη υπολογίζονται σε 30-45 χιλιάδες.
Κι όμως ο απροπάρης ήταν το πρώτο είδος στον κόσμο το οποίο προστατεύτηκε με νόμο. Όπως αναφέρει η συντονίστρια Ενημέρωσης – Ευαισθητοποίησης και Δράσεων Διατήρησης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κυρία Ρούλα Τρίγκου, προστατευόταν από τους Φαραώ με ποινή θανάτου. Δεν είναι τυχαίο ότι ονομάστηκε και κοτόπουλο του Φαραώ.
«Μέχρι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ο ασπροπάρης ήταν ένα ευρύτατα διαδεδομένο είδος σε όλες τις πεδινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας. Τα τελευταία χρόνια όμως αυτός ο μικρός γύπας αποτελεί είδος «κρισίμως κινδυνεύον» για την Ελλάδα, δηλαδή αντιμετωπίζει εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης από το φυσικό του χώρο στο άμεσο μέλλον αν δεν ληφθούν ειδικά μέτρα για τη διατήρησή του», λέει η υπεύθυνη της Ορνιθολογικής για το πρόγραμμα του ασπροπάρη κυρία Βικτόρια Σαράβια.
Από τις σημαντικότερες αιτίες που συντελούν στη μείωση του πληθυσμού του στην Ευρώπη είναι η μείωση της διαθέσιμης τροφής λόγω της εγκατάλειψης της ελεύθερης κτηνοτροφίας. Επιπλέον, όπως αναφέρει η κυρία Τρίγκου, «οι νέοι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη διαχείριση των νεκρών κτηνοτροφικών ζώων, μετά την έξαρση της νόσου της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών, αποτέλεσαν μεγάλο πλήγμα για τα είδη πουλιών που τρέφονται με ψοφίμια,, μειώνοντας ακόμα περισσότερο τη διαθέσιμη τροφή γι’ αυτά».
Γι΄ αυτό δύο φορείς από την Ελλάδα (Ορνιθολογική και WWF) και δύο από τη Βουλγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα παρακολουθούν το είδος με στόχο την υλοποίηση δράσεων για την προστασία του. «Οι κύριες δράσεις του πενταετούς προγράμματος Life – Φύση στοχεύουν στη βελτίωση της γνώσης μας σχετικά με τις μεταναστευτικές διαδρομές του είδους και τις αιτίες που συντελούν στη μείωση του πληθυσμού του στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Ακόμη αναζητούμε στοιχεία τα οποία θα βοηθήσουν στη βελτίωση της αναπαραγωγικής του επιτυχίας και τη μείωση της θνησιμότητάς του, στην Κατάρτιση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το είδος στην Ελλάδα, καθώς και στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού», επισημαίνει η κυρία Τρίγκου. Όπως τονίζει η ίδια, ο ασπροπάρης, αποτελεί τον πιο απειλούμενο γύπα της Γηραιάς Ηπείρου.
Στην Ελλάδα, το πρόγραμμα υλοποιείται σε 15 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (πέντε στην Θράκη και οι υπόλοιπες στην Κεντρική και Δυτική Ελλάδα) οι οποίες συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο αναπαραγόμενο πληθυσμό του είδους. Η υλοποίηση του προγράμματος γίνεται με την οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη.
