Γνωρίζουµε τον Φίλιππο Φιλίππου από τα νουάρ αφηγήµατά του και τις κριτικές του αστυνοµικής λογοτεχνίας στο «Βήµα», από την αρχειακή µελέτη του Ο πολιτικός Νίκος Καββαδίας (Αγρα, 2010), από τη βιογραφία Κωνσταντίνος Θεοτόκης (Ηλέκτρα, 2006) και από δύο δηµοφιλή αφηγήµατα στα οποία συνδύασε όλα τα παραπάνω – το µεράκι του ερασιτέχνη αρχειοδίφη, τη βιογραφία, τη φαντασία, το µυστήριο – µε τους διάσηµους λογοτεχνικούς ήρωες.

Ο αλεξανδρινός ποιητής και ο µεγάλος κρητικός πεζογράφος πρωταγωνιστούν στα πεζογραφήµατα Οι τελευταίες ηµέρες του Κωνσταντίνου Καβάφη (Πατάκης, 2003) και Ο θάνατος του Ζορµπά (Πατάκης, 2007). Τώρα ήρθε η σειρά του Οδυσσέα Ελύτη στο αφήγηµα Ο ερωτευµένος Ελύτης (Ψυχογιός, 2011), το οποίο αναπλάθει την παραµονή του 26χρονου ποιητή στην Κέρκυρα το 1937.

Το κείµενο είναι ένα cherchez la femme. ∆εν πρόκειται όµως για την αναζήτηση µιας οποιασδήποτε γυναίκας, αλλά για την ταύτιση της νεαρής καλλονής που ενέπνευσε το ποίηµα «Ελένη» των Προσανατολισµών του Ελύτη. Γραµµένο σε πρώτο πρόσωπο και έντονα αυτοαναφορικό, το βιβλίο καθιστά τον αναγνώστη µέτοχο της συγγραφικής διαδικασίας. Αποσπάσµατα από την αρθρογραφία στον τοπικό Τύπο της εποχής, φωτογραφίες, ένα επιλογικό σηµείωµα εντείνουν την αληθοφάνεια της αφήγησης. Μυθιστόρηµα ή βιογραφία; Αναζητήσαµε τον Φίλιππο Φιλίππου µε την προσδοκία να µας αποκαλύψει τις προθέσεις του.

Πού οφείλεται η σύλληψη της ιδέας;

«Με ενδιέφερε από καιρό το διάστηµα που φοίτησε ο Ελύτης στη Σχολή Εφέδρων Αξιωµατικών στην Κέρκυρα το 1937. Το στοιχείο όµως που συνέβαλε στην απόφαση να τον χρησιµοποιήσω ως µυθιστορηµατικό ήρωα ήταν κάτι που διάβασα σε δύο βιβλία τού ακαδηµαϊκού Κωνσταντίνου ∆εσποτόπουλου: ότι το ποίηµα “Ελένη” των Προσανατολισµών έλαβε αυτόν τον τίτλο κατά παράκληση του Νίκου Γκάτσου, ο οποίος ήταν ερωτευµένος µε µια ωραία Κερκυραία, τη φοιτήτρια Ελενα Βεντούρα».

Ποιες ήταν οι δυσκολίες στην υλοποίηση της αρχικής έμπνευσης;

«Τα υπάρχοντα στοιχεία για την παραµονή του Ελύτη στην Κέρκυρα είναι ελάχιστα. Ο Ελύτης µιλάει για την εποχή αυτή στα Ανοιχτά χαρτιά, χωρίς λεπτοµέρειες. Το 2004 ξεκίνησα έρευνα σε αρχεία τοπικών εφηµερίδων και από την έρευνα αυτή, από συνεντεύξεις αλλά και την προσπάθεια αποκρυπτογράφησης των ποιηµάτων του, κατέληξα στο συµπέρασµα ότι ερωτευµένος µε την Ελενα Βεντούρα ήταν ο ίδιος ο Ελύτης. Αυτό δεν ήταν εύκολο να αποδειχτεί, ανακάλυψα όµως αρκετές ενδείξεις στα ποιήµατά του. Το όνοµα Ελένη εµφανίζεται σε πολλά από αυτά, ενώ ο ίδιος σε µια συνέντευξή του λέει πως επέλεξε το επώνυµο Ελύτης από τα γράµµατα Ελ, µε τα οποία αρχίζουν οι λέξεις Ελλάδα, Ελπίδα, Ελευθερία, αλλά και Ελένη, αφού τότε ήταν ερωτευµένος µε µιαν Ελένη».

Σας αποκαλύφθηκε, επομένως, κατά τη διαδικασία της έρευνας ο ιδιωτικός Ελύτης;

«Ο ιδιωτικός Ελύτης παραµένει άγνωστος. Στο έργο του έχουν εντρυφήσει φιλόλογοι και κριτικοί, ωστόσο δεν έχουν φωτίσει τη ζωή του. Ως ποιητής είναι κρυπτικός, οι στίχοι του αλληγορικοί. Ειδικά το Αξιον εστί, ίσως το αρτιότερο ποίηµα που έχει γραφτεί στην ελληνική γλώσσα, είναι ερωτικότατο και έχει κρυφά νοήµατα. Με αυτά όµως ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί. Οχι, δεν τα κατάφερα να τον αποκρυπτογραφήσω, είναι δύσκολο. Απλώς, προσπάθησα. Πάντως, πιστεύω ότι το υλικό που συγκέντρωσα µπορεί να είναι ωφέλιµο σε µια ενδεχόµενη βιογραφία του».

Παρέχετε στο κείμενο πολλά αυθεντικά τεκμήρια. Μπορούμε να το διαβάσουμε και ως βιογραφία μιας συγκεκριμένης περιόδου της ζωής του ποιητή;

«Οπως ανέφερα νωρίτερα, τα γραπτά ντοκουµέντα για τη παραµονή του Ελύτη στην Κέρκυρα το 1937 είναι ελάχιστα και οι άνθρωποι τους οποίους ρώτησα σχετικά δεν µε διαφώτισαν ικανοποιητικά. Χρειάστηκε, εποµένως, να επινοήσω επεισόδια για να καλύψω τα κενά και να µπορέσω να αναπλάσω εκείνη τη µακρινή εποχή. Κοντολογίς, η µυθοπλασία εµπλέκεται στη βιογραφία, αλλά τα όρια της µιας και της άλλης είναι δυσδιάκριτα».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ