Οι παρανοϊκές, ετερόκλητες και επιλεκτικές ευαισθησίες για την προσωρινή κράτηση του μοναχού Εφραίμ θυμίζουν θλιβερά αυτό που έλεγε η γαλλίδα ανακρίτρια Ζολύ, όταν διερευνούσε το απεχθές σκάνδαλο Elf στη Γαλλία.
Είχε, δηλαδή, διαμορφώσει την εντύπωση η παραπάνω δικαστής – λόγω των απαράδεκτων παρεμβάσεων που είχαν γίνει στο έργο της από υψηλούς παράγοντες- ότι «ο νόμος εφαρμόζεται σε όλους, πλην εκείνων που κατέχουν πολιτική, οικονομική -και θα πρόσθετα εγώ- και θρησκευτική εξουσία» ( Ζολύ, «Η δικαιοσύνη είναι υπόθεση όλων μας», εκδ. Καστανιώτης)!
Και διατυπώνω αυτές τις απωθητικές σκέψεις για ένα απλό λόγο.
Γιατί διαφορετικά δεν μπορώ να εξηγήσω για ποιο λόγο οι ίδιοι αυτοί ρασοφόροι, πολιτικοί, συνταγματολόγοι και εκπρόσωποι του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών –ή των δικαστικών ενώσεων- δεν αντιδρούν με την ίδια ευαισθησία, όταν καθημερινά και σωρηδόν πηγαίνουν στις φυλακές πολλοί απλοί έλληνες πολίτες.
Αφού είναι γνωστό ότι οι ανακριτές στον τόπο μας, προφυλακίζουν αφειδώς και έτσι έχουμε δημιουργήσει υπεράριθμες και απάνθρωπες φυλακές, όπου σχεδόν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι απαράδεκτα προφυλακισμένοι (και κατακρινόμαστε για αυτό από πολλούς διεθνείς οργανισμούς)!
Που ήσαν, λοιπόν, όλοι αυτοί οι «ευαίσθητοι» παράγοντες τόσο καιρό;
Έπειτα, σε μια δυτική δημοκρατία το ετερόκλητο πλήθος δεν επιβάλλει αυταρχικά και ετσιθελικά τις απόψεις του πάνω στη δικαστική εξουσία, γιατί κάτι τέτοιο θα μας οδηγούσε στην «τυραννία της πλειοψηφίας», δηλαδή ένα επικίνδυνο φαινόμενο που είχε περιγράψει ο φιλόσοφος Alexis de Tocqueville πολύ καιρό πριν.
Εκτός και αν πιστεύουν μερικοί αδικαιολόγητα, ότι είμαστε μια υπανάπτυκτη βαλκανική χώρα ή μια χώρα του «χριστιανικού ταλιμπανισμού»!
Τώρα σε σχέση με την προσωρινή κράτηση του μοναχού Εφραίμ θα ήθελα να σημειώσω τα εξής πράγματα: Αυτό το εξαιρετικό μέτρο διατάσσεται γενικά, μόνο όταν συντρέχουν ορισμένες σοβαρές προυποθέσεις, γιατί αλλιώς οι δικαστικές αρχές θα μπορούσαν αυθαίρετα να παραγγέλλουν την «προφυλάκιση» και εκείνων ενδεχομένως που δεν τους αρέσει η φυσιογνωμία τους (παραβιάζοντας με αυτό τον τρόπο κατάφωρα το γνωστό τεκμήριο της αθωότητας).
Έτσι, η προσωρινή κράτηση επιβάλλεται μόνο όταν υφίστανται σοβαρές ενδείξεις ενοχής για κακουργήματα και μόνο όταν ο κατηγορούμενος είναι ύποπτος φυγής ή επικίνδυνος.
Όμως κανείς – εκτός από τους ίδιους τους δικαστές που έχουν ασχοληθεί με την ανωτέρω υπόθεση- δεν γνωρίζει το ακριβές αποδεικτικό υλικό της δικογραφίας.
Άρα, όλοι εκείνοι που κάνουν επιπόλαιες και επιδερμικές αξιολογήσεις για το αν ο περίφημος γενειοφόρος μοναχός ήταν ύποπτος φυγής – χωρίς να έχουν καμία γνώση – σίγουρα διενεργούν αδικαιολόγητες θεωρητικές ακροβασίες, απλώς για να υποστηρίξουν την απελευθέρωση του Ηγουμένου.
Και, βεβαίως, θα ήθελα να σημειώσω επιπρόσθετα, ότι η ποινική δίωξη για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου είχε κινηθεί με βάση τη νομοθεσία «για τους καταχραστές του δημόσιου χρήματος», γεγονός που κάνει λίγο πιο εύκολη την επιβολή της προσωρινής κράτησης (επειδή ακριβώς έχουμε να κάνουμε με βαρύτατα εγκλήματα).
Επιπλέον, θα ήταν αναγκαίο να παρατηρήσουμε ότι το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών που έλυσε τη διαφωνία μεταξύ Εισαγγελέα και ανακριτή μπορεί μόνο να προσβληθεί με αναίρεση από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ( άρθρο 483 παρ.3 του ΚΠΔ).
Και όλα τα άλλα που ακούγονται είναι μάλλον δικονομικές αφέλειες…
Όμως, ποτέ μέχρι τώρα δεν έχει ενεργοποιηθεί μια τέτοια δικονομική εξουσία και φοβάμαι ότι αν γίνει αυτό για πρώτη φορά, τότε ο απλός κόσμος θα πει δικαιολογημένα ότι οι γνωστοί και οι διάσημοι δεν τιμωρούνται ποτέ και ότι την πληρώνουν μόνο οι μικροί και ανώνυμοι πολίτες ( ο «λαουτζίκος»).
Τέλος, θα πρέπει να πω, ότι είναι καταρχήν εύλογη η παρατήρηση ότι μπορεί να δικαστεί μόνο ο Εφραίμ (ως ηθικός αυτουργός), ενώ έχουν παραγραφεί -με απαράδεκτες επιλογές της κυβέρνησης Καραμανλή- τα αδικήματα των φυσικών αυτουργών ( που ήταν κυβερνητικοί αξιωματούχοι).
Όμως, η δικονομία μας θεωρεί – και αυτό είναι μια παρατήρηση για τους πιο ειδικούς- ότι στις παραπάνω περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με «συναφή εγκλήματα», τα οποία σε ακραίες περιπτώσεις μπορούν να δικαστούν χωριστά (άρθρο 128 παρ.1 του ΚΠΔ).
Ποιο είναι το συμπέρασμα; Δεν μπορεί να υπάρχει ξεχωριστή δικονομία για τους μοναχούς ή τους πλουσίους!
Αυτό θα ήταν καταστροφικό!
*Ο κ. Γρηγόρης Καλφέλης είναι Καθηγητής της Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ
kalfelis@law.auth.gr
