Ενας φίλος έκανε πρόσφατα μια (αναγκαστική) ανακαίνιση στο σπίτι του. Του κόστισε περίπου 15.000 ευρώ. Από αυτά ζήτημα είναι αν το 10% φαίνονται με αποδείξεις. Τα υπόλοιπα, υλικά, εργατικά κλπ, ήταν «μαύρα». Αδήλωτα. Και από αυτόν που τα ξόδεψε (αφού έτσι και αλλιώς δεν θα κέρδιζε τίποτα – αντιθέτως, εάν ζητούσε αποδείξεις θα πλήρωνε περίπου άλλες 5.000 ευρώ), και από εκείνους που τα εισέπραξαν.
Γνωστή και η ιστορία με τα εστιατόρια. Αν δεν έχεις λόγο να ζητήσεις τις αποδείξεις (για να φτάσεις π.χ. στο όριο του αφορολόγητου), γιατί να πληρώσεις 50 ευρώ παραπάνω σε ΦΠΑ για ένα τραπέζι 4 ατόμων; Αν είναι και γνωστός ο εστιάτορας σου κάνει μια έκπτωση 25-30%, κερδίζετε και οι δύο και άσε μετά το κράτος να ψάχνει για έσοδα.
Ναι, ξέρω, υπάρχει σε όλα αυτά το ηθικό (και πραγματικό) μέρος που λέει ότι κάθε φορά που κλέβεις το κράτος, κλέβεις και τον εαυτό σου, τα παιδιά σου κ.ο.κ. Σωστό. Σε μια κοινωνία όμως που επί δεκαετίες έχει πορευθεί με την αντίθετη ακριβώς νοοτροπία, σε μια περίοδο που το ρευστό μέρα με τη μέρα στερεύει, ακόμη και οι πλέον ευσυνείδητοι πολίτες θα μπουν στον πειρασμό να περάσουν στην άλλη όχθη. Πολύ περισσότερο όταν το κράτος σταθερά στοχεύει στη δική τους τσέπη, το δικό τους επίπεδο ζωής υποβαθμίζει, αυτούς απειλεί με οικογενειακό ή κοινωνικό εξευτελισμό αν καθυστερήσουν μια δόση ή δεν μπορούν να πληρώσουν τους αφόρητους φόρους.
Για όσους κινούνται στην αγορά είναι από χρόνια ξεκάθαρο πως αν το κράτος θέλει να χτυπήσει τη φοροδιαφυγή, μπορεί εύκολα να το κάνει. Οχι με (αλογοσ)κούφιες καμπάνιες που στοχεύουν στη «συνείδηση» του πολίτη (και μαζί με τα ανύπαρκτα κρατικά χρήματα σκορπάνε και άφθονο γέλιο στους φοροφυγάδες). Αλλά με αλλαγή της φορολογικής πολιτικής, διεύρυνση της φορολογικής βάσης και, βεβαίως, με ελέγχους, διώξεις και πραγματικές ποινές (όχι χάδια) σε όσους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το κλέβουν.
Ο μόνος λογικός τρόπος να μη χάνει το Δημόσιο έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές είναι να δίνει κίνητρο σε εκείνον που ρίχνει και διακινεί το χρήμα στην αγορά να το δηλώσει. Σήμερα, αλλά και επί δεκαετίες, δίνει σε όλους να το κρύψουν. Εχοντας μάλιστα (με ευθύνη, σαφώς, της διεφθαρμένης διοίκησης) μείνει τραγικά πίσω σε θέματα τεχνολογίας και υποδομών, κάνει τον έλεγχο απίστευτα δύσκολο. Και τη βρόμικη συναλλαγή μια εύκολη και γρήγορη «λύση», που βολεύει όλους. Κυρίως, δε, πολλούς από όσους το εκπροσωπούν…
