Θεωρείται επί μακρόν ως σούπερ τροφή που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα, να πολεμήσει τη γήρανση και την υψηλή χοληστερόλη. Ωστόσο η αρμόδια ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (European Food Safety Authority, EFSA) ανακοίνωσε ότι οι ισχυρισμοί των εταιρειών περί των απίστευτων ιδιοτήτων του βασιλικού πολτού, περί ου ο λόγος, δεν ευσταθούν.
Οι ισχυρισμοί διατροφής στο μικροσκόπιο
Δεν ετέθη όμως μόνο ο βασιλικός πολτός στο στόχαστρο των επιστημόνων της EFSA. Μεγάλος αριθμός ισχυρισμών διατροφής και υγείας μπήκε κάτω από το μικροσκόπιο των ειδικών και τελικώς περίπου 200 ισχυρισμοί έλαβαν έγκριση σε σύνολο όμως 2.500 χιλιάδων.
Μεταξύ των ισχυρισμών που… κόπηκαν στις εξετάσεις περιλαμβάνονταν αυτοί σχετικά με το πράσινο τσάι το οποίο αναφερόταν από εταιρείες ότι βοηθά στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα αλλά και με τη γλυκοζαμίνη (συμπλήρωμα διατροφής που το τελευταίο διάστημα έχει γίνει… της μόδας) που όπως αποδείχθηκε δεν προστατεύει τις αρθρώσεις.
Και η σοκολάτα Kinder της εταιρείας Ferrero μπήκε στην αρνητική λίστα. Σύμφωνα με την EFSA το συγκεκριμένο προϊόν δεν βοηθά στην ανάπτυξη των παιδιών. Στην ίδια λίστα περιλαμβανόταν και το μαύρο τσάι, το οποίο αποφασίστηκε ότι δεν βοηθά στη συγκέντρωση, όπως ισχυρίζονται κάποιες εταιρείες.
Ποιοι πήραν το «πράσινο φως»
Οι ισχυρισμοί που έλαβαν το πράσινο φως από την ευρωπαϊκή Αρχή ήταν λίγο ως πολύ οι αναμενόμενοι: ότι το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της υγείας των οστών στους ενήλικες και ότι προάγει τη φυσιολογική ανάπτυξη του σκελετού στα παιδιά καθώς και ότι η μείωση του αλατιού μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Εγκρίθηκε επίσης ο ισχυρισμός ότι οι τσίχλες χωρίς ζάχαρη βοηθούν στην εξουδετέρωση των οξέων που σχετίζονται με την πλάκα στα δόντια αλλά και εκείνος που ανέφερε ότι η μειωμένη κατανάλωση κορεσμένου λίπους βοηθά στη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων χοληστερόλης.
Οι επίσημες αυτές αποφάσεις ελήφθησαν από την ΕΕ στο πλαίσιο μιας μεγάλης και δύσκολης διαδικασίας η οποία έχει επανειλημμένως δεχθεί πολύ σκληρές κριτικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΕFSA αποτέλεσε τον περασμένο μήνα αντικείμενο… γέλωτα όταν έκρινε ότι το εμφιαλωμένο νερό δεν προλαμβάνει την αφυδάτωση – παρότι αργότερα δήλωσε ότι μπορεί να χαρίσει δροσιά και υγεία.
Δικαίωμα σε αξιόπιστες πληροφορίες
Όπως ανέφερε ο αρμόδιος επίτροπος για την Υγεία των Καταναλωτών Τζον Ντάλι «οι καταναλωτές έχουν το δικαίωμα της πρόσβασης σε ακριβείς και αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τις ετικέτες των τροφίμων, ώστε να κάνουν τις πιο υγιεινές επιλογές. Σε ό,τι αφορά τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας είναι άκρως σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι είναι αληθινοί και ακριβείς».
Η τελική λίστα των ισχυρισμών υγείας πρέπει να εγκριθεί τώρα από τα κράτη – μέλη προτού υιοθετηθεί επισήμως στις αρχές του 2012 – οι εταιρείες θα έχουν περιθώριο έξι μηνών προκειμένου να αποσύρουν τους ισχυρισμούς υγείας των προϊόντων τους που κρίθηκε από τα αρμόδια όργανα ότι δεν ευσταθούν.
Σημειώνεται ότι άλλοι 2.000 ισχυρισμοί υγείας και διατροφής βρίσκονται στην… ουρά περιμένοντας την κρίση και πιθανή έγκριση της EFSA – σε αναμονή βρίσκεται και η διαδικασία ελέγχου των ισχυρισμών που αφορούν τις φυτικές ουσίες και τα βότανα.