Αγώνα επιβίωσης δίνουν καθημερινά οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα και πλέον οι μάνατζερ που τις διοικούν καλούνται να προσομοιώσουν τη λειτουργία τους στα χειρότερα δυνατά σενάρια που ενδεχομένως προκύψουν για την ελληνική οικονομία και κυρίως για το τραπεζικό σύστημα.
«Κάθε ημέρα οι πελάτες μου καταθέτουν τουλάχιστον σε πέντε διαφορετικές ελληνικές τράπεζες χρήματα για το εμπόρευμα που τους προμηθεύουμε.Εχω δώσει εντολή τα χρήματα αυτά αμέσως να περνούν σε λογαριασμό ξένης τράπεζας που λειτουργεί στην Ελλάδα, η οποία με τη σειρά της στέλνει έξω στη μητρική.Ουσιαστικά το ταμείο της εταιρείας αυτή την περίοδο βρίσκεται στο εξωτερικό» αναφέρει στο «Βήμα» διευθύνων σύμβουλος μεγάλης βιομηχανίας που για ευνόητους λόγους επιθυμεί να κρατήσει την ανωνυμία του.
Η προτεραιότητα αυτή την περίοδο για τους επιχειρηματίες είναι πώς να μη χάσουν λεφτά και λιγότερο πώς να βγάλουν κέρδη. Η εξεύρεση κεφαλαίων κίνησης της εταιρείας, η πληρωμή των μισθών των εργαζομένων και η εξασφάλιση των απαιτήσεων από πελάτες, ακόμη και αν οι τελευταίοι έχουν εγγυητικές τραπέζης, είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο κινείται το day to day management και η προσπάθεια που φορτώνει με άγχος τα διευθυντικά στελέχη.
«Ενα επικείμενο haircut στις τιμές των ομολόγων κατά 50% και μια χρεοκοπία της χώρας εντός του ευρώ θα γονατίσουν τις τράπεζες,που ναι μεν θα στηριχθούν από την ΕΕγια να μη σκάσουν αλλά θα υποχρεωθούν να κλείσουν οριστικά τις κάνουλες ακόμη και σε υγιείς επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει πλέον να προγραμματίσουμε τη λειτουργία μας πάνω σε ισοσκελισμένους ισολογισμούς,χωρίς να ελπίζουμε στη βοήθεια των τραπεζών» επισημαίνει στο «Βήμα» στέλεχος μεγάλης εταιρείας τροφίμων και περιγράφει χαρακτηριστικά το τι θα επακολουθήσει: «Το νέο περιβάλλον που θα διαμορφωθεί έπειτα από ένα default εντός του ευρώ θα περιλαμβάνει έξαρση της ανεργίας στο 25% και σημαντική συρρίκνωση του βιοτικού επιπέδου. Οι επιχειρήσεις για να παραμείνουν ανταγωνιστικές και να κερδίσουν πελάτες θα πρέπει να ρίξουν τις τιμές.Συγχρόνως θα πρέπει να μειώσουν δραστικά τα λειτουργικά κόστη, θα περικόψουν μισθούς,θα διώξουν κόσμο και θα υποχρεωθούν να ψαλιδίσουν τα έξοδα προώθησης και εμπορίας προκαλώντας ένα ντόμινο αρνητικών επιπτώσεων σε πολλούς κλάδους της οικονομίας».
Σημειώνεται ότι η ελληνική οικονομία καταγράφει σωρευτική ύφεση 12% τα τελευταία δύο χρόνια, τα νέα φορολογικά μέτρα θα στερήσουν από την αγορά άλλα 7 δισ. ευρώ (!) ενώ το επιτόκιο για ένα επιχειρηματικό δάνειο ξεπερνά το 8%. Προς το παρόν οι μόνες εταιρείες που φαίνεται να μην έχουν επηρεαστεί, τουλάχιστον από το κόστος του χρήματος, είναι οι θυγατρικές πολυεθνικών στην Ελλάδα, αφού οι μητρικές εταιρείες εξακολουθούν να τις χρηματοδοτούν απρόσκοπτα.
Οχι όμως ότι και εκεί δεν λαμβάνουν τα μέτρα τους. Γνωστή εμπορική εταιρεία από τη Βόρεια Ευρώπη έχει δώσει εντολή στη θυγατρική της στην Ελλάδα να έχει έτοιμο πλάνο αποχώρησης από την Ελλάδα σε περίπτωση που οι συνθήκες στην ελληνική οικονομία αλλά και στον συγκεκριμένο κλάδο όπου δραστηριοποιείται επιδεινωθούν, ενώ πρόσφατο είναι το παράδειγμα της φαρμακευτικής Roche Ηellas που διέκοψε την παροχή φαρμάκων στα νοσοκομεία (κυρίως ογκολογικά σκευάσματα) που δεν πληρώνουν εντός 60 ημερών.
Ποιες είναι όμως οι άμυνες των επιχειρήσεων στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται πέρα από τις αναδιαρθρώσεις και τη μείωση των λειτουργικών εξόδων στις οποίες κατά κόρον έχουν επιδοθεί από το 2008 ως σήμερα;
Σύμφωνα με τον κ. Ι.Κοκολινάκη, πρόεδρο της εταιρείας VantageΡoint, που ειδικεύεται στην αναδιάρθρωση επιχειρήσεων «αυτή την περίοδο υπάρχει τάση από όλες τις επιχειρήσεις για έναν ήπιο επανασχεδιασμό προϊόντων με γνώμονα το κόστος ώστε να προσελκύσουν πελάτες μέσω του φθηνού προϊόντος. Πολλές φορές ο σχεδιασμός αφορά και τελείως καινούργια προϊόντα και υπηρεσίες».
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι καπνοβιομηχανίες που λανσάρουν φθηνά τσιγάρα και καπνό για στριφτά, ενώ πλέον και οι ασφαλιστικές εταιρείες παρέχουν φθηνά συμβόλαια που ο πελάτης είναι πρόθυμος να αναλάβει γνωρίζοντας ότι θα έχει μια έκπτωση στην ποιότητα (π.χ., συμβάσεις με δημόσια νοσοκομεία).
Επίσης πολλές εταιρείες αναζητούν νέες αγορές, κυρίως εκτός Ελλάδος, αφού η εγχώρια κατανάλωση περιορίζεται. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι χώρες της ΝΑ Ευρώπης, στις οποίες αυτή την περίοδο γίνονται πολλές έρευνες αγοράς από ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ ορισμένες εταιρείες ήδη προχωρούν και σε «χτίσιμο» δικτύου. Πρόκειται για μια επιλογή που μπορεί να μην έχει άμεσα αποτελέσματα, αφού στην αρχή τα κόστη θα τρέχουν, αλλά στην πορεία θα αποτελέσει διέξοδο για όποιες επιχειρήσεις καταφέρουν να αποσπάσουν μερίδια αγοράς. Ηδη από τον ΣΕΒ καταγράφουν μεγάλη αύξηση στη συμμετοχή επιχειρηματικών αποστολών στο εξωτερικό σε σχέση με το παρελθόν.
Για την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων και δη των κατασκευαστικών μίλησε στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Ακτορα κ. Δ. Κούτρας: «Η Ελλάδα δυστυχώς δεν έχει ενδιαφέρον.Εχουμε απογοητευθεί.Τα έργα που δημοπρατούνται είναι ελάχιστα και οι οδικοί άξονες έχουν κολλήσει. Κυνηγάμε έργα στο εξωτερικό, αφού πρώτα όμως κοιτάμε να χτίσουμε δεσμούς με ξένες τράπεζες,γιατί σταδιακά οι τραπεζικές εγγυήσεις από ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν γίνονται δεκτές λόγω της χαμηλής βαθμολογίας από τους οίκους αξιολόγησης. Τόσο εμείς όσο και άλλοι συνάδελφοι δίνουμε βάρος και σε άλλες δραστηριότητες πλην των κατασκευών, όπως το περιβάλλον και η ενέργεια».
Τελευταία διαπιστώνεται πρόοδος και σε έναν τομέα στον οποίο οι ελληνικές εταιρείες ήταν αρκετά πίσω σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις ανεπτυγμένων χωρών. Πρόκειται για την παρουσία τους στο Διαδίκτυο ή και σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Τwitter κτλ. Η μεγάλη απήχηση που έχουν τα δίκτυα έχει καταστήσει αναγκαία την παρουσία των εμπορικών σημάτων σε αυτά αφού έτσι διευρύνεται η πελατειακή βάση και βελτιώνεται η εικόνα της επιχείρησης.
Πολλοί επιχειρηματίες προχωρούν σε πιο δραστικά μέτρα προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κρίση. Μια εταιρεία από τον χώρο της ένδυσης και μια νηματουργία επιδιώκουν να αλλάξουν εντελώς δραστηριότητα. Δεν είναι μια απλή υπόθεση, αφού νέο αντικείμενο μπορείς να βρεις, αλλά η μετάβαση δεν είναι εύκολη, καθώς ο επιχειρηματίας θα πρέπει να έχει καλές σχέσεις με τις τράπεζες, να έχει πρόσβαση σε δίκτυα πωλήσεων αλλά και να έχει καλή γνώση των ξένων αγορών.
Τέλος, πολλές εταιρείες προχωρούν σε μια καλύτερη οργάνωση του τμήματος απαιτήσεων ή και δημιουργούν από την αρχή τμήμα credit control καθώς είναι μια «αδρανής» πηγή ρευστότητας που μπορεί να δώσει ανάσες. Βεβαίως, και εκεί δεν είναι απλά τα πράγματα, αφού οι ακάλυπτες επιταγές, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το οκτάμηνο Ιανουαρίου- Αυγούστου ξεπέρασαν το 1,5 δισ. ευρώ.
Μ ια επιλογή που ενδεχομένως θα δώσει λύσεις και θα προσδώσει δυναμική πωλήσεων στις εταιρείες είναι η στροφή στα ελληνικά προϊόντα. Σε μια περίοδο που όλοι οι Ελληνες έχουν αντιληφθεί ότι θα πρέπει να μειωθούν οι εισαγωγές και να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης στα εγχώρια προϊόντα, η «ελληνικότητα» μπορεί να εξελιχθεί σε ένα δυνατό εργαλείο μάρκετινγκ για τις επιχειρήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό την έκπληξη έκανε η Friesland- Campina (Νουνού), η συνεταιριστική ολλανδική εταιρεία που μετέφερε την παραγωγή του γάλακτος υψηλής παστερίωσης από τη Γερμανία στην Ελλάδα και ειδικότερα στην περιοχή της Πάτρας, όπου ήδη παράγει το γιαούρτι Νουνού. Ο πολυεθνικός όμιλος προχώρησε σε επενδύσεις αρκετών εκατομμυρίων ευρώ και παράλληλα «έχτισε» ισχυρή παρουσία στη ζώνη γάλακτος προχωρώντας στην υπογραφή συμβολαίων με κτηνοτροφικές μονάδες- για πρώτη φορά τα υπογραφέντα συμβόλαια είναι δύο ή τριών χρόνων ανά περίπτωση. Ουσιαστικά η πολυεθνική επιχειρεί να κάνει αυτό που έκανε παλαιότερα μια ανταγωνίστριά της στην Αφρική. Θα παράγει γαλακτοκομικά με πρώτη ύλη που θα φτιάχνουν Ελληνες και θα καταναλώνουν Ελληνες, με τη σφραγίδα όμως ενός κολοσσού.
Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα νοσεί και το δυσάρεστο είναι ότι δεν γίνεται καμία προσπάθεια όχι μόνο για την προσέλκυση επενδύσεων αλλά και για τη διατήρηση ελληνικών εταιρειών εντός των τειχών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Chipita του κ. Σπ. Θεοδωρόπουλου μελετά τη μεταφορά της έδρας από την Αθήνα στη Βουλγαρία. Δεν υπάρχει ειλημμένη απόφαση αλλά, δεδομένου ότι το 80% των πωλήσεών της προέρχεται από το εξωτερικό, σε συνδυασμό με τον χαμηλό φορολογικό συντελεστή των επιχειρήσεων που έχει η Βουλγαρία (στην Ελλάδα είναι τετραπλάσιος), η διοικητική ομάδα της εταιρείας ετοιμάζει το εναλλακτικό αυτό σχέδιο, που μπορεί να εξελιχθεί και σε πρώτη επιλογή.
Περίπου 800 ελληνικές επιχειρήσεις καταχωρίστηκαν στη Βουλγαρία μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2011, ενώ ο αριθμός τους θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Σήμερα στη Βουλγαρία καταθέτουν φορολογικές δηλώσεις 2.072 επιχειρήσεις αποκλειστικά ελληνικής ιδιοκτησίας προσφέροντας απασχόληση σε 82.000 άτομα. Αυτό σημαίνει ότι πάνω από 250.000 μέλη οικογενειών δέχονται εισοδήματα από επιχειρήσεις με αποκλειστικά ελληνική ιδιοκτησία.
Ενα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα που δείχνει την αδυναμία της χώρας στην προσέλκυση επενδύσεων είναι αυτό της Coca-Cola 3Ε. Η εταιρεία ήταν έτοιμη μαζί με άλλες δύο ξένες επιχειρήσεις να εκδηλώσει ενδιαφέρον στον διαγωνισμό για την πώληση της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης, αλλά την τελευταία στιγμή έκανε πίσω. Οι εξελίξεις στο μέτωπο της ελληνικής οικονομίας οδήγησαν την οικογένεια Δαυίδ να αναθεωρήσει την αρχική της σκέψη, γι΄ αυτό και ενημέρωσε τους συμβούλους της αποκρατικοποίησης πως «δεν είναι καιρός για επενδύσεις στην Ελλάδα».
Λίγες ημέρες μετά η Coca-Cola ανακοίνωσε ότι προχωρεί σε επενδύσεις 3 δισ. ευρώ από κοινού με τη Τhe Coca-Cola Company στη Ρωσία. Την ίδια στιγμή άλλοι μεγάλοι εγχώριοι όμιλοι ρευστοποιούν θυγατρικές τους για να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους. Η Vivartia (ανήκει στη Μarfin Ιnvestment Group) πώλησε τη θυγατρική της στην Κύπρο αντί 42 εκατ. ευρώ. Παράλληλα η Μarfin έχει δρομολογήσει και την πώληση του Θεραπευτηρίου Υγεία μαζί με τις θυγατρικές του (Μητέρα, Λητώ) πλην της νεοσύστατης κλινικής στην Αλβανία. Οι ζυμώσεις στον κλάδο της Υγείας αφορούν και την επικείμενη πώληση του Ιασώ General από τον όμιλο Ιασώ. Προσφορές έχει δεχθεί από ομάδα γιατρών που εργάζονται στο Ιασώ General αλλά συζητήσεις έχουν γίνει και με το Μetropolitan.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
