Εντονο είναι το παρασκήνιο τα τελευταία εικοσιτετράωρα μεταξύ Αγίου Ορους και Οικουμενικού Πατριαρχείου, μοναχών, ηγουμένων και μητροπολιτών, με αφορμή την αποκατάσταση του ηγουμένου της Μονής Βατοπαιδίου κ. Εφραίμ. Η υπόθεση έχει λάβει διαστάσεις, καθώς η Γεροντία της Μονής με επιστολή της ανακοίνωσε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο την απόφασή της να αποκαταστήσει τον ηγούμενο κ. Εφραίμ, ωστόσο στη Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου τρεις μητροπολίτες εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην απόφαση των μοναχών. Η συντριπτική πλειονότητα εν τέλει δήλωσε ότι με βάση το αυτοδιοίκητο το Φανάρι πρέπει να αποδεχθεί την απόφαση καθώς, όπως υποστήριζαν, δεν μπορούν να επέμβουν, ενώ ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος δημοσιοποίησε διά των συμβούλων του ότι το Φανάρι επιφυλάσσεται. Αμέσως μετά το Πάσχα ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος έλαβε την επιστολή των μελών της Γεροντίας στην οποία του υπενθύμιζαν ότι το 2008, έπειτα από προτροπή του προς τον ηγούμενο κ. Εφραίμ να αποσυρθεί από τη διοίκηση της Μονής Βατοπαιδίου, αποδέχθηκαν τη σύστασή του τιμώντας το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Οπως μάλιστα σημείωναν αποδέχθηκαν τότε την προτροπή του Πατριάρχη παρά το γεγονός ότι γνώριζαν πως «όλοι οι χειρισμοί του καθηγουμένου ήταν κανονικοί και σύννομοι, ήταν πάντοτε στο πλαίσιο των αποφάσεών της και δεν έχει ποτέ διαπιστωθεί καμία παρέκβαση από τα πνευματικά του καθήκοντα».
Στη συνέχεια, επικαλούμενη και τους περίπου 120 μοναχούς που υπηρετούν στη Μονή, η Γεροντία δηλώνει ότι «μετά από παρέλευση δυόμισι χρόνων και μετά από πολλές έρευνες διαπιστώθηκε από όλους ότι ο καθηγούμενος και όλοι οι αδελφοί της μονής δεν έχουν προσωπική περιουσία ούτε προσωπικά χρήματα, προκειμένου να δημιουργηθεί καν υπόνοια οποιασδήποτε μη νόμιμης συναλλαγής. Ολη η περιουσία της μονής ανήκει στην ίδια τη μονή σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Ορους και τους Ιερούς Κανόνες. Επίσης η μονή με τις ενέργειές της δεν προκάλεσε καμία ζημία σε βάρος του Δημοσίου.Γι΄ αυτό η Γεροντία και η Αδελφότητα οδηγήθηκαν στην απόφαση να επιστρέψει ο γέροντας Εφραίμ στα κανονικά και πλήρη καθήκοντά του». Και ζητείται η κατανόηση του Οικουμενι- κού Πατριάρχη στην απόφαση να επιστρέψει ο ηγούμενος.
Την περασμένη εβδομάδα η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου συζήτησε το θέμα. Τρεις ιεράρχες, οι Περγάμου κ. Ιωάννης, Πριγκιποννήσων κ. Ιάκωβος και Καρπάθου κ. Αμβρόσιος, δήλωσαν ότι έπρεπε να περιμένουν τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Η πλειονότητα όμως των ιεραρχών, με πρώτο τον Μητροπολίτη Ικονίου κ. Θεόληπτο, δήλωσαν ότι οι μοναχοί είναι αυτοί που αποφασίζουν για τη διοίκηση της Μονής.
Οπως μάλιστα σημείωνε συνοδικός μητροπολίτης στο «Βήμα», το 2008 στο ανακοινωθέν που είχε εκδώσει το Πατριαρχείο μετά τις εξηγήσεις που είχε δώσει στην Ιερά Σύνοδο ο ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου κ. Εφραίμ, δηλωνόταν: «Ο Αρχιμανδρίτης εδεσμεύθη όπως επιστρέφων εις την Μονήν του θέση ενώπιον της Αδελφότητος αυτής την πρόθεσίν του να αποσυρθή άχρι καιρού εκ των διοικητικών και διαχειριστικών ευθυνών της Ηγουμενίας, την δε απόφασίν του υποβάλη εις την Μητέραν Εκκλησίαν μέχρι της προσεχούς Τρίτης,2ας Δεκεμβρίου». Στη συνέχεια, σημείωνε, ο κ. Εφραίμ σε σύναξη της Αδελφότητας ανακοίνωσε ο ίδιος την πρόθεσή του να παραιτηθεί από τα καθήκοντά του μετά τη σύσταση του Οικουμενικού Πατριάρχη και αυτή έγινε αποδεκτή. Και τότε και τώρα, συμπλήρωνε, ουσιαστικά η απόφαση ελήφθη από τη Γεροντία και τους περίπου 120 μοναχούς που υπηρετούν στη Μονή Βατοπαιδίου.
Η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου είχε ελάχιστες δυνατότητες ελιγμών, αφού από τη μια έπρεπε να σκεφτεί τα όσα προβλέπονται για το καθεστώς διοίκησης μιας μονής και τις δυνατότητες παρέμβασης στο αυτοδιοίκητο και από την άλλη τις αντιδράσεις που θα συναντούσε από την απόφαση της Γεροντίας. Ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης πρότεινε η επιστολή να μπει στο αρχείο, εκφράζοντας τις επιφυλάξεις του, χωρίς ωστόσο να δώσει εντολή στις υπηρεσίες του είτε να καλέσουν τον κ. Εφραίμ για να δώσει εξηγήσεις στο Φανάρι, όπως έπραξε το 2008, ούτε να δώσει εντολή απαντήσεως, είτε απορρίπτοντας είτε επικυρώνοντας τα περί αποκατάστασης του ηγουμένου, όπως αποφάσισε η Γεροντία.
Η σιωπή του Φαναρίου στην απόφαση της Γεροντίας και η «διαρροή» για τα όσα διαδραματίστηκαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο προκάλεσαν αμηχανία, καθώς πολλοί ήταν εκείνοι που προσπαθούσαν να αποσαφηνίσουν τι ακριβώς συνέβη. Και δεν ήταν λίγες οι πλευρές που εξέφρασαν την έντονη δυσφορία τους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για την αποκατάσταση του κ. Εφραίμ, γεγονός που προκάλεσε έντονους κραδασμούς στο Φανάρι.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μερικές ώρες αργότερα άρχισε η «διαρροή» πληροφοριών ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο εκφράζει τις επιφυλάξεις του για την απόφαση της Γεροντίας, καθώς και ότι η επιστολή μπήκε στο αρχείο. Αποφεύγοντας ταυτόχρονα να δηλωθεί εάν το Πατριαρχείο αποδέχεται ή απορρίπτει την απόφαση των μοναχών και κυρίως εάν ο ηγούμενος κ. Εφραίμ θα μπορεί να ασκεί και επισήμως πλέον τα καθήκοντά του.
Και αυτό γιατί, όπως τόνιζαν μητροπολίτες, μια τοποθέτηση της Ιεράς Συνόδου στην επιστολή θα μπορούσε να εκληφθεί ως άμεση παρέμβαση στα εσωτερικά της Μονής, γεγονός το οποίο θα έδινε λαβή για σχόλια σε όσους υποστηρίζουν ότι το Φανάρι αναμειγνύεται στα εσωτερικά του Αγίου Ορους. Ακόμη, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η επιστολή διαβιβάστηκε από την Ιερά Κοινότητα, η οποία απέφυγε να λάβει θέση επί της ουσίας στο ζήτημα καθώς, όπως λέγεται, δεν είχε δικαίωμα να το πράξει…
Καλοκαίρι 2008. Η χώρα συγκλονίζεται από τις αποκαλύψεις για ανταλλαγές οικοπέδων και κτιρίων μεταξύ της Μονής Βατοπαιδίου και του Ελληνικού Δημοσίου, τη λίμνη Βιστωνίδα και ολυμπιακά ακίνητα. Στη δίνη του σκανδάλου βρίσκεται ο ηγούμενος της Μονής κ. Εφραίμ και υπουργοί της κυβέρνησης της ΝΔ και του ΠαΣοΚ.
Οκτώβριος 2008. Διενεργείται προκαταρκτική έρευνα από τον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Νοέμβριος 2008. Ο ηγούμενος της Μονής και ο μοναχός Αρσένιος καλούνται στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, στην οποία και καταθέτουν υπόμνημα.
Οι συστάσεις
Τέλος Νοεμβρίου 2008. Το Φανάρι καλεί για εξηγήσεις τον ηγούμενο Εφραίμ και του απευθύνει συστάσεις να παραιτηθεί από τα διοικητικά και διαχειριστικά του καθήκοντα.
Δεκέμβριος 2008. Συγκαλείται σύναξη της Αδελφότητας της Μονής Βατοπαιδίου όπου γίνεται αποδεκτή η απόφαση του ηγουμένου να παραιτηθεί από τα διοικητικά και διαχειριστικά του καθήκοντα.
Η δίωξη
Δεκέμβριος 2008. Ασκούνται ποινικές διώξεις.
Δεκέμβριος 2010. Ο ηγούμενος καταδικάζεται σε δεκάμηνη φυλάκιση με τριετή αναστολή από το Εφετείο Θράκης, κατηγορούμενος για ηθική αυτουργία σε παράβαση καθήκοντος, για την καθυστέρηση παλαιότερης δικαστικής απόφασης. Ο ηγούμενος προειδοποιεί με προσφυγή στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η επιστροφή
Μάρτιος 2011. Η Αδελφότητα της Μονής αποφασίζει και αποδίδει στον ηγούμενο κ. Εφραίμ τα πλήρη καθήκοντά του στη διαχείριση και στη διοίκηση της Μονής.
Η αποκατάσταση
Μάιος 2011. Στο Φανάρι φθάνει η επιστολή τής Αδελφότητας, η οποία και γίνεται αποδεκτή με επιφυλάξεις, αλλά ο ηγούμενος με βάση απόφαση της Γεροντίας αναλαμβάνει και πάλι τα καθήκοντά του και αποκαθίσταται.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
