Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει κατά το παρελθόν αντιδράσει με περισσότερη αυτοκυριαρχία απ’ ότι τις τελευταίες ημέρες. Πολλά μέλη του διευθυντηρίου της χαρακτήρισαν την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ως πολύ επικίνδυνη κίνηση για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Το γεγονός ότι η ΕΚΤ τάσσεται κατά της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, δικαιολογείται από το ότι κατέχει μεγάλο αριθμό ελληνικών ομολόγων και δε μπορεί να έχει το κύρος αμερόληπτου παρατηρητή της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων. Αλλά το γεγονός ότι προσπαθεί να δημιουργήσει κλίμα πανικού για την περίπτωση αναδιάρθρωσης, συνιστά μία μάλλον ανεύθυνη συμπεριφορά. H Ελλάδα, αντίθετα απ’ ότι δηλώνουν εκπρόσωποι της ΕΚΤ, δεν πάσχει απλώς από έλλειψη ρευστότητας. Η χώρα έχει πτωχεύσει και σε μία τέτοια περίπτωση τίθεται φυσικά το ζήτημα της αναδιάρθρωσης. Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι κάτι τέτοιο δε συνεπάγεται κινδύνους. Αποστολή όμως της ΕΚΤ θα έπρεπε να είναι να συμβάλει, μέσω της πολιτικής της και της επικοινωνιακής της δράσης, στη σταθεροποίηση των αγορών. Το να σημαίνει συναγερμό δεν της ταιριάζει καθόλου» (Gerald Braunberger)
«Η εμπειρία δείχνει ότι οι αγορές αναγνωρίζουν ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης και μεταρρυθμίσεων, όταν αυτό εφαρμόζεται με αξιοπιστία. Η Ελλάδα, μόλις πρόσφατα, βελτίωσε το πρόγραμμά της αισθητά με τις δεσμεύσεις της για εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις. Η ευκαιρία για μία συνολική μεταρρύθμιση των οικονομικών δομών της Ελλάδας θα πρέπει να αξιοποιηθεί» (Franz Christoph Zeitler, Αντιπρόεδρος Bundesbank, συνέντευξη στον δημοσιογράφο Markus Frühauf)
Die Welt: «Η δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας είναι καταστροφική. Μέσα στο χρόνο που το ΔΝΤ και η Ε.Ε. στηρίζουν την Αθήνα η κατάσταση όχι μόνο δε βελτιώθηκε, αλλά μάλλον χειροτέρεψε. Το έλλειμμα είναι μεγαλύτερο κι από τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις της Ε.Ε. Παρ’ όλα μέτρα και τις προσπάθειες λιτότητας η Ελλάδα βρίσκεται σε αδιέξοδο…Αυτοί που σήμερα υποστηρίζουν ότι δεν τίθεται θέμα αναδιάρθρωσης είναι εκείνοι που στις αρχές του 2010 διαβεβαίωναν ότι η Ελλάδα δε χρειάζεται βοήθεια από τους εταίρους της στην ευρωζώνη. Οι κορυφαίοι πολιτικοί της Ευρώπης γνωρίζουν πόσο λίγες διέξοδοι υπάρχουν για την Ελλάδα και την Ε.Ε. απ’ αυτή την κατάσταση. Η χώρα θα μπορούσε να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση και να μειώσει σημαντικά το μέγεθος των χρεών της. Κάτι τέτοιο μπορεί βέβαια να αποβεί επικίνδυνο. Οι τράπεζες θα οδηγούνταν και πάλι σε κλυδωνισμούς…Η Ελλάδα θα είχε όμως τη δυνατότητα να αρχίσει απ’ την αρχή…Η Ε.Ε. κινδυνεύει με απώλεια του αισθήματος αποδοχής της, κάτι που θα επισκίαζε ακόμη και τις συνέπειες μιας αναδιάρθρωσης, εάν οι αρμόδιοι δεν πουν τώρα την αλήθεια. Η εκλογική νίκη των ευρωσκεπτικιστών στην Φινλανδία θα πρέπει να αποτελέσει προειδοποιητικό σημάδι» (Jan Dams).
Στην εφημερίδα Handelsblatt δημοσιεύεται άρθρο γνώμης του διευθύνοντος τη μεγαλύτερη επενδυτική εταιρία παγκοσμίως Pimco, θυγατρική της Allianz, κ. Mohamed El-Erlan, με τίτλο «Οι σωτήρες πρέπει να αλλάξουν τρόπο σκέψης», στο οποίο ασκείται κριτική στο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας. Ο κ. El-Erlan επισημαίνει πέντε σημεία, τα οποία πρέπει να τύχουν προσοχής:
-Οι μέχρι τώρα προσπάθειες διάσωσης της Ελλάδας δεν έφεραν αποτελέσματα, πολλοί-συμπεριλαμβανομένου και του ιδίου, όπως τονίζει- δεν πιστεύουν ότι πρόκειται να φέρουν αποτελέσματα στο μέλλον, ενώ παράλληλα αυξάνονται το κόστος και οι κίνδυνοι. Παρότι οι Έλληνες εδώ και ένα χρόνο κάνουν μεγάλες θυσίες και δέχονται σημαντική οικονομική βοήθεια, η χώρα απέχει πολύ από την επανάκτηση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής της σταθερότητας. Η παραγωγικότητα μειώνεται συνεχώς, η ανεργία αυξάνεται, ενώ τα χρέη συσσωρεύονται. Η χώρα δεν έχει έλθει πιο κοντά στην πρόσβασή της στις διεθνείς χρηματαγορές. Παράλληλα μετατοπίζονται, με αμφίβολο τρόπο, υποχρεώσεις από τους πιστωτές στους Έλληνες και Ευρωπαίους φορολογούμενους και σε διεθνείς οργανισμούς.
-Το πρόγραμμα διάσωσης της τρόικας πρέπει επειγόντως να βελτιωθεί, δεδομένου ότι έχουν επιτευχθεί ελάχιστοι από τους αρχικούς στόχους του, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να μην απολαμβάνει τους καρπούς των γενναίων μέτρων που έλαβε για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της οικονομίας και του κράτους. Ωστόσο το πρόγραμμα δεν μπορεί να θεωρηθεί ως πλήρως αποτυχημένο, καθώς επετεύχθη τουλάχιστον η ελάττωση του κινδύνου μετάδοσης της κρίσης σε άλλες χώρες και οργανισμούς, κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Ισπανία και κάποιες ευρωπαϊκές τράπεζες που ενίσχυσαν την κεφαλαιουχική τους βάση.
-Η παρούσα κρίση δεν είναι πραγματικά έκπληξη, καθώς έχει πολλές ομοιότητες με την οικονομική κρίση της δεκαετίας του 80 στη Λατινική Αμερική. Το πρόβλημα είναι και σήμερα το ίδιο: Η οικονομική κρίση δεν αντιμετωπίζεται μόνο με βελτίωση της ρευστότητας. Δεν είναι λύση η συσσώρευση νέων χρεών πάνω στα ήδη υπάρχοντα. Με τον τρόπο αυτό κερδίζει κανείς χρόνο, όμως με πολύ μεγάλο κόστος. Με τον ίδιο τρόπο βίωσε η Λατινική μία „χαμένη δεκαετία“ για ανάπτυξη, απασχόληση και επενδύσεις. Τώρα η Ελλάδα διατρέχει ακριβώς τον ίδιο κίνδυνο.
Υπάρχει ωστόσο μια μεγάλη διαφορά με την περίπτωση της Λατινικής Αμερικής, η οποία καθιστά τη θέση της Ελλάδας ακόμη πιο επικίνδυνη: Στην περίπτωση της Λατινικής Αμερικής η διεθνής κοινότητα μπορούσε να υποχρεώσει τις τράπεζες να δανείσουν επιπλέον χρήματα στους οφειλέτες, με αποτέλεσμα να γίνει μια μετατόπιση του χρέους στο δημόσιο τομέα. Σε τελική ανάλυση οι τράπεζες υπέστησαν απώλειες 50% μέσω ενός „κουρέματος“ του χρέους.
Στην περίπτωση της Ελλάδας αντίθετα είναι ήδη συσσωρευμένα πάρα πολλά χρέη στο δημόσιο τομέα, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται δημόσιοι οργανισμοί και φορολογούμενοι να φέρουν το βάρος, το οποίο στην πραγματικότητα θα έπρεπε να επιβαρύνει τους πιστωτές.
-Οι προσπάθειες διάσωσης πρέπει να στοχεύουν στη φερεγγυότητα της Ελλάδας, να οδηγούν μεσοπρόσθεσμα σε ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης και να παρεμποδίζουν την περαιτέρω διάβρωση της ακεραιότητας των ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών. Για το λόγο αυτό θα πρέπει τα μέτρα λιτότητας να ενισχυθούν με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Μόνον έτσι θα κατορθώσει η χώρα να επανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της και να εκμεταλλευθεί το αναπτυξιακό δυναμικό της. Μέτρα για την επανεγκαθίδρυση της φερεγγυότητας πρέπει να υποστηριχθούν με στήριξη της ρευστότητας, συμπεριλαμβανομένης μιας, κατά το δυνατόν, οικειοθελούς και οργανωμένης αναδιάρθρωσης χρέους.
-Εάν η Ευρώπη δράσει γρήγορα, η Ελλάδα δεν θα θέσει σε κίνδυνο την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση. Η κρίση επισκίασε πολλές επιτυχίες της ΟΝΕ, κάτι που ισχύει όχι μόνο για την οικονομική ισχύ της Γερμανίας, αλλά και για τις προσπάθειες της Ισπανίας να μην καταλήξει στην ίδια θέση με την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Ωστόσο η Ευρώπη πρέπει να επαγρυπνεί και να μην επαναπαύεται στις δάφνες της, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείπει προσπάθειες διάσωσης που δεν φέρνουν αποτελέσματα και δεν αναμένεται να φέρουν αποτελέσματα στο μέλλον.
