Καινούργιοι νομοί, όπως τα Δωδεκάνησα, εμφανίστηκαν στη λίστα με τις πιο επικίνδυνες περιοχές της χώρας με βάση τα τροχαία ατυχήματα του 2010. Ακόμη, στις υψηλές θέσεις βρίσκονται οι νομοί Αρκαδίας και Καρδίτσας, ενώ ο νομός Φθιώτιδας, παρότι κατασκευάστηκε ο αυτοκινητόδρομος που παρακάμπτει το φονικό, τα προηγούμενα χρόνια, πέταλο του Μαλιακού, παραμένει στις «κόκκινες» περιοχές. Παράλληλα, παρά τη μείωση κατά 10% στην κατανάλωση των καυσίμων, δείγμα μειωμένης κίνησης, δεν υπήρξε αντίστοιχη πτώση στον αριθμό των τροχαίων ατυχημάτων και των παθόντων.
Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα της ετήσιας έκθεσης του Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης για τον χαρακτηρισμό της επικινδυνότητας και την ταξινόμηση των νομών της Ελλάδας ανάλογα με τα τροχαία ατυχήματα που συμβαίνουν στα όριά τους.
Η έρευνα έγινε από τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης και διευθυντή του Εργαστηρίου κ. Κωνσταντίνο Ζοπουνίδη, τον Διδάκτορα κ. Μιχαήλ Νικολαράκη και τον Επίκουρο Καθηγητή κ. Μιχάλη Δούμπο.
Οπως αναφέρεται στην έκθεση, το 2010 καταγράφηκε μείωση σε σχέση με το 2009 μόνο στα θανατηφόρα ατυχήματα και στους νεκρούς. Στις υπόλοιπες κατηγορίες σημειώθηκαν αυξήσεις με τη μεγαλύτερη (5,1%) στους σοβαρά τραυματίες. Συνολικά έγιναν 297 περισσότερα ατυχήματα και οι παθόντες αυξήθηκαν κατά 244 άτομα σε σχέση με το 2009. Σημειώνεται ακόμη ότι οι μειώσεις δεν ήταν ομοιόμορφες σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος, καθώς σε 12 νομούς διαπιστώθηκε αύξηση σε όλες τις κατηγορίες ατυχημάτων και παθόντων.
Οπως επισημαίνει ο κ. Κ. Ζοπουνίδης «η μείωση κατά 10% περίπου στην κατανάλωση της αγοράς των καυσίμων (9,5% οι βενζίνες και 11% το πετρέλαιο κίνησης), μπορεί να αντιστοιχηθεί σε μείωση κατά 10% περίπου των διανυθέντων χιλιομέτρων κάθε οχήματος σε σχέση με το 2009». Προσθέτει ότι «αν λοιπόν γίνει αναγωγή των δεδομένων του 2010 τότε θα έπρεπε σε όλα τα ατυχήματα και τους παθόντες να είχαμε μείωση κατά 10% για να είμαστε στα επίπεδα του 2009, πράγμα όμως που δεν συνέβη». Ο καθηγητής του Πολυτεχνείου της Κρήτης, συμπληρώνει ότι «η μείωση των διανυθέτνων χιλιομέτρων συνεπάγεται και κυκλοφορία λιγότερων οχημάτων ιδιαίτερα στο εθνικό και επαρχιακό δίκτυο, άρα λιγότερο κυκλοφοριακό φόρτο».
Λιγότερα νέα αυτοκίνητα
Στην έρευνα επισημαίνεται ακόμη πως το 2010 κυκλοφόρησαν 141.499 καινούργια επιβατηγά αυτοκίνητα έναντι 220.548 το 2009 και 267.295 το 2008 κάτι που δείχνει δεν ανανεώθηκε ο στόλος των οχημάτων σε ικανοποιητικό ρυθμό. «Η απόφαση για επαναφορά του μέτρου της απόσυρσης των παλαιών αυτοκινήτων άνω των 12 ετών θα βοηθήσει πολύ στην ανανέωση του στόλου των αυτοκινήτων με νέας τεχνολογίας, εφοδιασμένα με σύγχρονα συστήματα ασφαλείας, που από άποψη οδικής ασφάλειας βοηθούν να έχουμε λιγότερες συνέπειες σε ένα ατύχημα. Το πρόβλημα όμως του γερασμένου στόλου παραμένει στα ελαφρά φορτηγά και τα αγροτικά, όπου ο μέρος όρος ηλικίας είναι τα 14,6 έτη και δεν έχει προβλεφθεί απόσυρση» σημειώνεται στην ετήσια έκθεση του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Αναφορικά με τη λίστα των πιο επικίνδυνων νομών με βάση τα τροχαία ατυχήματα που έγιναν το 2010 πρώτος είναι ο νομός Δωδεκανήσου, ο οποίος μάλιστα ανέβηκε 19 θέσεις σε σχέση με το 2009.
Ενδεικτικά στα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου καταγράφηκαν 38 νεκροί (αύξηση 19%), 71 σοβαρά τραυματίες (αύξηση 77%) και 314 ελαφρά (αύξηση 68%). Οπως αναφέρεται στην έρευνα «ο νομός χρειάζεται περισσότερη μελέτη λόγω της νησιωτικής μορφολογίας του για να διαπιστωθεί σε ποιο νησί υπάρχει μεγαλύτερο πρόβλημα ώστε να ληφθούν μέτρα άμεσης προτεραιότητας. Επίσης πρέπει να μελετηθεί ποια χρονική περίοδο γίνονται τα ατυχήματα, αν πρόκειται για την καλοκαιρινή περίοδο να προβλεφθεί ενημέρωση για τους κινδύνους που διατρέχουν οι επισκέπτες – παραθεριστές».
Στη 2η θέση επέστρεψε ο νομός Φθιώτιδας. Οι ερευνητές σημειώνουν η ολοκλήρωση των έργων στο πέταλο του Μαλιακού βελτίωσε την κατάσταση της οδικής ασφάλειας αλλά όχι στον αναμενόμενο βαθμό ενώ ο αριθμός των νεκρών έχει περιοριστεί σε σχέση με το παρελθόν αλλά παραμένει μεγάλος.
Στην επόμενη θέση βρίσκεται ο νομός Αρκαδίας από την 15η του 2009, με 18 νεκρούς, 28 σοβαρά τραυματίες και 202 ελαφρά. Το σύνολο των παθόντων είναι 248 άτομα που χαρακτηρίζεται υπερβολικά μεγάλος αριθμός για τα δεδομένα του νομού.
Στην 4η θέση είναι ο νομός Καρδίτσας και στην 5η η Αττική από την 2η που ήταν πριν δύο χρόνια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός της μείωσης του αριθμού των ατυχημάτων και των παθόντων. Ωστόσο οι καθηγητές του Πολυτεχνείου Κρήτης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας ότι «οι μικρές μειώσεις που έγιναν στην Αθήνα δεν βελτιώνουν καθόλου την επικινδυνότητα που υπάρχει στους δρόμους της και χρειάζεται να ληφθούν γενναίες και δραστικές αποφάσεις».
Αρνητικές επιδόσεις
Στην έκθεση τονίζεται πως γενικότερα κατά το 2010 οι επιδόσεις της χώρας μας σχετικά με την οδική ασφάλεια κρίνονται αρνητικές ενώ για να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των νεκρών κάτω των 1.000 ατόμων ετησίως, «θα πρέπει να εκπονηθεί και εφαρμοσθεί συγκεκριμένο σχέδιο που θα προβλέπει ανά περιοχή και κατηγορία ατυχήματος τις μειώσεις που πρέπει να γίνουν καθώς και τους επιμέρους στόχους».
Επισημαίνεται ακόμη ότι το μέτρο της απόσυρσης των παλαιών αυτοκινήτων για την ανανέωση του στόλου και την κυκλοφορία ασφαλέστερων οχημάτων θα βοηθήσει ενώ ζητείται να ληφθούν δραστικότερα μέτρα αστυνόμευσης κυρίως σε επικίνδυνα σημεία του οδικού δικτύου αλλά και μέσα στις πόλεις.
Η άποψη της Τροχαίας
Σύμφωνα με αξιωματικούς της Τροχαίας τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα που σημειώθηκαν το 2010 οφείλονται σε υπερβολική ταχύτητα, παραβίαση προτεραιότητας και απρόσεκτη οδήγηση. Επίσης, σημείωναν ότι, οι νομοί που γειτνιάζουν με μεγάλα αστικά κέντρα (Πιερία, Βοιωτία, Κορινθία, Χαλκιδική, Ηλεία κ.α.) ανήκουν στη λίστα υψηλής επικινδυνότητας λόγω του αυξημένου αριθμού των οχημάτων που διέρχονται από αυτούς κατά τις εορταστικές περιόδους και τους καλοκαιρινούς μήνες.
Οι αξιωματικοί συμπληρώνουν ακόμη ότι πέρυσι στο εθνικό οδικό δίκτυο Πατρών – Αθηνών – Θεσσαλονίκης μειώθηκαν σημαντικά τα τροχαία ατυχήματα τα οποία ωστόσο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, «μετακόμισαν» στο δευτερεύον – όπως το χαρακτηρίζουν – οδικό δίκτυο όπως οι δρόμοι που συνδέουν μεγάλες πόλεις της επαρχίας και τις επαρχιακές οδούς.
Συγκοινωνιολόγοι επισημαίνουν ότι πολλοί παράγοντες διαμορφώνουν τον αριθμό των τροχαίων ατυχημάτων όπως η κατάσταση του οδοστρώματος και η αστυνόμευση, ωστόσο ότι πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζει η συμπεριφορά των οδηγών. Τονίζουν δε ότι η κυκλοφορία φορτηγών σε μεγάλους οδικούς άξονες είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας. Σχετικά με τις πιο «ευάλωτες» ομάδες στα ατυχήματα επισημαίνουν ότι είναι οι νέοι – λόγω της επιθετικής οδήγησης τους – και οι ηλικιωμένοι επειδή έχουν μειωμένα αντανακλαστικά.
