Σπανίως το Νομπέλ Ειρήνης έχει προκαλέσει τόσες διεθνείς διαμάχες όσες εφέτος με την απονομή του στον πανεπιστημιακό, αντιφρονούντα και ήδη φυλακισμένο στην Κίνα Λιου Σιαομπό. Η νορβηγική επιτροπή απένειμεερήμην του- το βραβείο στον 54χρονο για «τον μακρόχρονο μη βίαιο αγώνα του για τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα» αγνοώντας τις προειδοποιήσεις του Πεκίνου να μην «επιβραβευθεί» η δράση «αυτού του κλόουν».
Βετεράνος υπέρμαχος του εκδημοκρατισμού, της ελευθερίας του λόγου, του διαχωρισμού των εξουσιών, της διενέργειας πολυκομματικών εκλογών και του ελέγχου των κυβερνώντων για τις παρανομίες τους, ο φιλοδυτικός νομπελίστας έχει ήδη φυλακιστεί τρεις φορές, ενώ από τα τέλη του 2009 εκτίει ποινή κάθειρξης 11 ετών για «ανατρεπτική δράση κατά του κράτους».
Αιτία για την τελευταία καταδίκη στάθηκε ότι ο συγγραφέας και καθηγητής Λογοτεχνίας υπήρξε ένας από τους βασικούς συντάκτες της «Χάρτας 08», που συντάχθηκε κατά το πρότυπο της «Χάρτας 77» των τσεχοσλοβάκων αντιφρονούντων τη δεκαετία του 1960. Η «Χάρτα 08» ζητεί τα στοιχειώδη: τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας της έκφρασης και τη διενέργεια εκλογών για μια «ελεύθερη, δημοκρατική και συνταγματική χώρα». Τον Σεπτέμβριο του 2010 το κείμενο είχαν συνυπογράψει περισσότεροι από 10.000 επιφανείς Κινέζοι.
Από τη στιγμή που το όνομα του Λιου Σιαομπό συμπεριλήφθηκε στη λίστα των υποψηφίων για το βραβείο Νομπέλ το Πεκίνο εξαπέλυσε μια ολόκληρη εκστρατεία αποτροπής της βράβευσής του και «δυσφήμησης» του βραβείου, ενώ μεταξύ άλλων κάλεσε όλες τις ξένες πρεσβείες στο Οσλο να μποϊκοτάρουν την τελετή απονομής. Στις πιέσεις της υπέκυψαν τελικά 19 χώρες.
«Το Νομπέλ Ειρήνης προορίζεται για τη βράβευση ατόμων που προωθούν τη διεθνή αρμονία και φιλία,την ειρήνη και τον αφοπλισμό. Ο Λιου Σιαομπό είναι ένας εγκληματίας που καταδικάστηκε από τα κινεζικά δικαστήρια για παραβίαση του κινεζικού δικαίου.Η απονομή του Νομπέλ στον Λιου έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αρχή του βραβείου και αποτελεί ατίμωση για τον θεσμό» ανακοίνωσε το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών.
Η ημέρα της απονομής βρήκε τον Λιου στη φυλακή, τη σύζυγό του Λιου Σια σε κατ΄ οίκον περιορισμό και εκατοντάδες κινέζους διανοουμένους και καλλιτέχνες ανίκανους να ταξιδέψουν λόγω απαγόρευσης εξόδου τους από τη χώρα. Ο Λιου Σιαομπό έγινε ο πρώτος νομπελίστας μετά το 1935 και τη βράβευση του γερμανού ειρηνιστή Καρλ φον Οσιέτσκι που όχι μόνο ήταν στη φυλακή αλλά δεν επιτράπηκε και σε κανέναν συγγενή του να παραλάβει το βραβείο.
Εκπροσωπήθηκε από ένα χαμογελαστό πορτρέτο του, μια άδεια καρέκλα και ένα κείμενό του το οποίο διάβασε η ηθοποιός Λιβ Ούλμαν. Νωρίτερα η σύζυγός του είχε δηλώσει ότι ο Λιου αφιέρωνε το βραβείο του στα θύματα της ειρηνικής φοιτητικής εξέγερσης του 1989 στην πλατεία Τιανανμέν, στα γεγονότα της οποίας είχε συμμετάσχει και ο ίδιος.
Μια ποιητική συλλογή του με τίτλο Ελεγείες της 4ης Ιουνίου με θέμα την επίμαχη εξέγερση, η οποία είναι απαγορευμένη στην Κίνα, πρόκειται να εκδοθεί από τη Διεθνή Οργάνωση Συγγραφέων ΡΕΝ. Στελέχη ορισμένων κινεζικών αντικαθεστωτικών οργανώσεων χαρακτήρισαν την επιλογή του Λιου «πολύ συντηρητική επιλογή» ισχυριζόμενες ότι «υπάρχουν άλλοι αντιφρονούντες που θα άξιζαν περισσότερο τη βράβευση».
