Απογραφή και του κτιριακού αποθέματος του Δημοσίου επιχειρεί η κυβέρνηση, μετά την ολοκλήρωση της απογραφής των δημοσίων υπαλλήλων, σε μια προσπάθεια να συμμαζέψει τα εκατομμύρια που δαπανώνται για ενοικιάσεις ακινήτων, ενώ δεκάδες δημόσια κτίρια ρημάζουν αναξιοποίητα. Οι κρατικές υπηρεσίες πληρώνουν κάθε χρόνο για ενοίκια 186 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ), όταν την ίδια στιγμή τα συνολικά έσοδα από μισθώσεις ακινήτων του Δημοσίου ανέρχονται μόλις σε 12,75 εκατ. ευρώ. Τα δυνητικά έσοδα από την εκμετάλλευση των ακινήτων του Δημοσίου υπολογίζεται ότι θα μπορούσαν να ανέλθουν σε περίπου 2 δισ. ευρώ ετησίως, αν αξιοποιούνταν μόνον το 15%-20% της κρατικής ακίνητης περιουσίας, η αξία της οποίας αγγίζει τα 300 δισ. ευρώ! Και όλα αυτά ενώ η στέγαση των δημοσίων υπηρεσιών σε διάσπαρτα σε ολόκληρο το Λεκανοπέδιο κτίρια δημιουργεί δυσλειτουργίες στην πρόσβαση και στην εξυπηρέτηση των πολιτών.
Η αξιοποίηση της περιουσίας
Η απογραφή της περιουσίας του Δημοσίου κρίθηκε αναγκαία μετά το σχέδιο που έχει επεξεργαστεί ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ι. Ραγκούσης για τον «Καλλικράτη» στο κράτος, στο οποίο, μεταξύ των άλλων, προβλέπεται και η μεταστέγαση όλων των δημοσίων υπηρεσιών με τη δημιουργία «κυβερνητικού πάρκου». Στη σχετική απόφαση διαπιστώνεται ότι η απουσία συστηματικής καταγραφής και αξιοποίησης του κτιριακού αποθέματος και της περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου έχει ως αποτέλεσμα σοβαρές οικονομικές και διοικητικές δυσλειτουργίες. Μεταξύ άλλων διαπιστώνεται:
– Αδυναμία αναζήτησης κατάλληλων ακινήτων για την κάλυψη των αναγκών στέγασης.
– Εκμίσθωση ακινήτων ιδιοκτησίας Δημοσίου σε χαμηλότερες από τις τιμές της αγοράς.
– Αδιαφάνεια στη διαδικασία διάθεσης, εκμετάλλευσης, ενοικίασης ακινήτων, καθώς και αδυναμία αντικειμενικής αξιολόγησης του κόστους κατασκευής υποδομών για τη στέγαση των δημοσίων υπηρεσιών.
«Η χωροταξική διασπορά των υπηρεσιών του Δημοσίου»,
αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση, «επιφέρει την αύξηση του διοικητικού κόστους και τη συνακόλουθη μείωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της διοικητικής λειτουργίας». Η απογραφή την οποία επιχειρεί το υπουργείο Εσωτερικών δεν θα περιορίζεται απλώς και μόνον στην καταγραφή της υφιστάμενης κτιριακής υποδομής. Μέσω της απογραφής θα καταγραφούν τα ιδιόκτητα ή ενοικιαζόμενα κτίρια που στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες, θα εντοπιστούν χωρικά τα ακίνητα στα οποία θα συμπεριλαμβάνονται οι τίτλοι κυριότητας και τα διαγράμματα πάσης φύσεως, θα αποτυπώνεται η κατάσταση (υλικοτεχνική υποδομή) των εν λόγω κτιρίων και θα βαθμολογείται το ακίνητο σε σχέση με την «αξιοποιησιμότητά» του όσον αφορά τη στέγαση των υπηρεσιών της κεντρικής διοίκησης.
Κάθε ακίνητο με τον «φάκελό» του
Για κάθε συγκεκριμένο ακίνητο θα συντάσσεται και σχετικός «φάκελος» στον οποίο θα συμπεριλαμβάνεται και μελέτη ανάλυσης κόστους – οφέλους. Η μελέτη αυτή θα αποτυπώνει τον αριθμό των υπαλλήλων που μπορούν να στεγαστούν, τον αριθμό και τη φύση των υπηρεσιών που θα μπορούν να μετακινηθούν, την προσβασιμότητα για τους πολίτες και εν γένει την κατάστασή του. Η μελέτη αυτή, όπως τονίζεται, θα συμβάλει στην «αξιοποίηση των ακινήτων που βρίσκονται στην κυριότητα του Δημοσίου για τη στέγαση των υπηρεσιών των υπουργείων και για τον σχεδιασμό της κατασκευής νέου διοικητικού κέντρου, με τη μορφή “πάρκου κυβερνητικών κτιρίων”».
Είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται συστηματική απογραφή της δημόσιας περιουσίας σε όλη τη χώρα, αν και η ΚΕΔ έχει εκπονήσει σχετικά πρόσφατα εναλλακτικά σχέδια για τη μεταστέγαση ορισμένων δημοσίων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων υπηρεσιών του Μεγάρου Μαξίμου. Πρόταση της ΚΕΔ είναι ορισμένες τουλάχιστον υπηρεσίες του Πρωθυπουργικού Γραφείου να μεταφερθούν σε άλλα κτίρια πλησίον αυτού, όπως είναι το ακίνητο ιδιοκτησίας του ΟΑΕΕ στην οδό Βουλής στο Σύνταγμα, ή σε άλλο παραπλήσιο ακίνητο ιδιοκτησίας σήμερα του ΙΚΑ. Στην ίδια περιοχή προτείνεται να μεταφερθούν και τα γραφεία βουλευτών, καθώς από προκαταρκτική έρευνα διαπιστώθηκε ότι στο κέντρο της Αθήνας είναι διαθέσιμα τουλάχιστον 20 ακίνητα ιδιοκτησίας ασφαλιστικών οργανισμών και εθνικών κληροδοτημάτων, τα οποία παραμένουν αναξιοποίητα και σε κακή κατάσταση, γεγονός που σημαίνει ότι η ανακαίνισή τους θα κοστίσει περίπου 45 εκατ. ευρώ. ?
Μειώσεις μισθωτηρίων έως και 35%
Η στέγαση των δημοσίων υπηρεσιών αποτελεί μία από τις πληγές του σύγχρονου κράτους. Παρ’ ότι η κυβέρνηση προχώρησε σε επαναδιαπραγμάτευση ορισμένων μισθωτηρίων με τους ιδιοκτήτες των ακινήτων και πέτυχε μειώσεις που φθάνουν έως και 35%, το κόστος παραμένει υψηλό, σε αντίθεση με τα ενοίκια τα οποία εισπράττει το Δημόσιο για δικά του ακίνητα, τα οποία είναι εξαιρετικά χαμηλά. Οι λύσεις που προτείνονται είναι δύο: Η πρώτη είναι να αξιοποιηθούν κατάλληλα τα ακίνητα που ανήκουν στο Δημόσιο. Η δεύτερη, την οποία προκρίνει ο υπουργός Εσωτερικών, είναι η δημιουργία «κυβερνητικού πάρκου» σε κάποια περιοχή της Αττικής, γεγονός που θα βελτιώσει, εκτός των άλλων, και τη συνολική λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών. ?
Ενοίκια, ενοίκια, ενοίκια…
Το σύνολο των ενοικίων που κατέβαλε για το έτος 2009 η κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο δεν διαθέτει ακίνητη περιουσία, ανήλθε στο ποσό των 1.647.387,5 ευρώ. Το συνολικό ύψος των ενοικίων που κατέβαλε το 2009 (σύμφωνα με το υπ’ αριθμόν 10445/14.1.2010 έγγραφό του) το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής, το οποίο καταργήθηκε με νόμο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης κ. Θ. Πάγκαλου, ανήλθε σε 156.826,80 ευρώ. Ανω των 103.000 ευρώ είναι το μηνιαίο ενοίκιο που καταβάλλουν οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Διοίκησης, οι οποίες στεγάζονται σε 11 διαφορετικά κτίρια στην Αθήνα και στην επαρχία. Μόνον η ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «ΕΥΑΘ ΑΕ», η οποία εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Μακεδονίας – Θράκης, έχει καταβάλει για ενοικίαση χώρων το έτος 2009 ποσό που ανέρχεται σε 658.239,74 ευρώ. Σε 215.000 ευρώ εκτιμάται ότι θα ανέλθει το ενοίκιο του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης για το 2010. Το πόσο των 785.000 ευρώ κατέβαλε για ενοίκια το 2009 το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, ενώ για κτίριο όπου στεγάζεται ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κατεβλήθη το ποσό των 336.561 ευρώ. Το ποσό των 2.478.256,51 ευρώ θα καταβάλει το 2010 το ΑΣΕΠ σε ενοίκια για τρία κτίρια που μισθώνει στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.
Η κεντρική υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εργων του υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών, για την οποία κατεβλήθη προσπάθεια στο παρελθόν να μετεγκατασταθεί σε ενιαίο χώρο, στεγάζεται σήμερα σε 28 κτίρια, εκ των οποίων τα 26 είναι νοικιασμένα και βρίσκονται διασκορπισμένα σε όλο το Λεκανοπέδιο. Για τα μισθώματα αυτών των κτιρίων το κράτος καταβάλλει κάθε έτος άνω των 6 εκατ. ευρώ, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις η διοίκηση πέτυχε έπειτα από επαναδιαπραγμάτευση μειώσεις που φθάνουν ως και στο 35%. Είναι ενδεικτικό ότι μόνον για τρία κτίρια, που αντιπροσωπεύουν μόλις το 16,5% του συνολικού εμβαδού των γραφείων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εργων και διατίθενται για 218 υπαλλήλους (το 12% του δυναμικού της), καταβάλλονται ενοίκια ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, το 26% του συνόλου.
