Γ. Παπακωνσταντίνου «Δεν θα γυρίσουμε στο πάρτι της σπατάλης»

-Εφθασε, λοιπόν, η ώρα των διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία. Τι σημαίνει, πρόκειται για αλλαγές μόνο στο δημόσιο τομέα – όπως π.χ. η αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ – ή γενικευμένες αλλαγές στην οικονομία. Κι αναφέρομαι στα κλειστά επαγγέλματα, την απελευθέρωση ίσως του ωραρίου των καταστημάτων, στην καθιέρωση των επιχειρησιακών συμβάσεων…

Το πρόγραμμα διαρθρωτικών αλλαγών δεν αφορά μόνο στο κράτος. Έχουμε ήδη εξαγγείλει μια σειρά από πολιτικές και παρεμβάσεις, τόσο στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, στις ΔΕΚΟ, στο χώρο της Υγείας, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και σε άλλους δημόσιους φορείς, με στόχο τη μείωση και τον εξορθολογισμό των κρατικών δαπανών, όσο και στην οικονομία και στην αγορά. Το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, η απελευθέρωση της αγοράς υπηρεσιών, η απλοποίηση της αδειοδότησης για επιχειρήσεις και για την άσκηση επαγγέλματος, η άρση εμποδίων στην επιχειρηματική δραστηριότητα και στις επενδύσεις, το νέο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων, το πλαίσιο αποκρατικοποιήσεων και αναδιαρθρώσεων στις δημόσιες επιχειρήσεις, το σχέδιο δράσης για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας είναι μερικές από τις παρεμβάσεις που έχουν προγραμματιστεί για τους επόμενους μήνες με στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

-Η συζήτηση έχει φθάσει πλέον στην μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα – Ποιές είναι οι προθέσεις σας…Αυτό γίνεται μόνο για την αντιμετώπιση της κρίσης ή κατ΄ουσίαν τελειώνουν οι κλαδικές συμβάσεις και ίσως ο ρόλος των Συνδικάτων…

Κ. Τσώλη, θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά κρίσιμο να υπάρξει ένας διαχωρισμός μεταξύ των επιπτώσεων που αποδίδονται στις διαρθρωτικές αλλαγές, που πρέπει να υλοποιηθούν στη χώρα μας και των επιπτώσεων που οφείλονται στην ευρύτερη οικονομική κατάσταση, την οποία προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε. Εδώ και μήνες, βλέπουμε ότι πολλές επιχειρήσεις, προκειμένου να μην προβούν σε απολύσεις, επιχειρούν να έρθουν σε συνεννόηση με τους εργαζόμενους για μειώσεις μισθών. Δεν είναι ούτε εύκολες ούτε και ευχάριστες αυτές οι καταστάσεις, αλλά απαντούν στο δίλημμα πολλών επιχειρηματιών και εργαζόμενων “μείωση μισθών ή μείωση θέσεων εργασίας”; Αυτές οι εξελίξεις δεν σχετίζονται με κανένα τρόπο με το νέο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων, το οποίο δεν έχει καν κατατεθεί ως νομοσχέδιο στη Βουλή. Το νέο πλαίσιο θα θεσπιστεί στις επόμενες εβδομάδες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ούτε το τέλος των κλαδικών συμβάσεων, ούτε το τέλος των συνδικάτων, τα οποία προφανώς θα συνεχίσουν να έχουν τον ρόλο τους στη διαμόρφωση των εργασιακών σχέσεων.

-Πρέπει να ομολογήσετε ότι υπάρχουν δυσκολίες συνεργασίας σε αρκετούς τομείς και αναφέρομαι ίσως στη σχέση με την κυρία Κατσέλη, γιατί όχι τον κ. Ρέππα…

Δύσκολη είναι κατάσταση, στην οποία βρέθηκε η χώρα και για να ξεπεράσουμε αυτή την κατάσταση πρέπει να παρθούν αποφάσεις, να υλοποιηθούν δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει, να γίνουν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα τομές και αλλαγές που έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί εδώ και δεκαετίες. Στην Κυβέρνηση, που έχει αναλάβει αυτό το έργο, δεν απαγορεύονται ούτε οι διαφορετικές απόψεις ούτε ο διάλογος. Αυτό δεν σημαίνει δυσκολία, σημαίνει συνεργασία, στης οποίας το τελικό αποτέλεσμα και τις αποφάσεις είμαστε όλοι συντεταγμένοι και ο καθένας αναλαμβάνει με συνέπεια να υλοποιήσει εκείνες τις αποφάσεις που εμπίπτουν στον τομέα ευθύνης του.

-Αν ξεφύγουμε από τις εσωκομματικές τριβές, το μεγαλύτερο πρόβλημα στην οικονομία είναι η ύφεση, η πρωτοφανής ανεργία (θα φθάσει τις 800.000 ανέργους το 2011), εξελίξεις που ασφαλώς πυροδοτούν κοινωνικές εκρήξεις…

Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν υπάρχουν εσωκομματικές τριβές. Στις καταστάσεις που ζούμε δεν υπάρχει ούτε κομματικό ούτε προσωπικό συμφέρον. Υπάρχει μόνο το συμφέρον της χώρας και η αφοσίωση στο στόχο της διάσωσης και ανάταξης της οικονομίας της. Η ύφεση και κατά συνέπεια η ανεργία είναι το μέτωπο, στο οποίο πρέπει να δώσουμε μια μεγάλη μάχη στους επόμενους μήνες. Ξέρουμε όλοι ότι η οικονομία μας δεν αποδυναμώθηκε μόνο από τις εξωγενείς συνθήκες και συγκυρίες. Το αναπτυξιακό μας πρόβλημα είναι διαρθρωτικό και για να επιστρέψουμε σε ανάπτυξη χρειάζονται επενδύσεις σε νέες δομές, σε νέες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Για να έρθουν αυτές οι επενδύσεις χρειάζεται εμπιστοσύνη των επενδυτών και χρηματοδότηση από τις αγορές. Για να μπορέσουμε να ανοίξουμε ξανά την πόρτα των αγορών, των επενδυτών και των επενδύσεων έχουμε εφαρμόσει αυτό το τόσο αυστηρό και εμπροσθοβαρές πρόγραμμα. Πρώτο μας μέλημα είναι να απελευθερώσουμε πόρους από δραστηριότητες και τομείς που δεν συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και να ανοίξουμε ευκαιρίες σε νέους τομείς. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι οι παρεμβάσεις που έχουν προγραμματιστεί για αυτό και το επόμενο τρίμηνο. Επιχειρούμε να επιταχύνουμε τις εξελίξεις και τα αποτελέσματα που μπορούμε να πετύχουμε, ώστε να επιστρέψουμε το συντομότερο σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης που σημαίνουν και νέες θέσεις εργασίας.

-Το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή, είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει πότε θα βγούμε από αυτή την περιπέτεια. Μόλις προχθές ο καθηγητής Σιόπα είπε ότι θα χρειαστούμε 10 χρόνια προσπάθειας….

Πιστεύετε ότι υπάρχει πολίτης αυτής της χώρας που θεωρεί ή που θα ήθελε στο τέλος του προγράμματος, μόλις ολοκληρώσουμε τις δράσεις του μνημονίου, να ξαναρχίσουμε το πάρτι σπατάλης και κακοδιαχείρισης; Η μακροχρόνια προσπάθεια που χρειάζεται, για να γίνει η χώρα μας αυτό που μπορεί και αξίζει να είναι, για να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες που έχει και να βγάλουμε από τη ζωή μας εκείνες τις δομές που μας κρατούν πίσω δεν σημαίνει φυσικά μακροχρόνια ύφεση, μιζέρια και έλλειψη προοπτικής. Προφανώς οι διαρθρωτικές αλλαγές θα σημαίνουν κλυδωνισμούς και αναστάτωση στους τομείς που πρέπει να αλλάξουν, αλλά κυρίως οδηγούν σενέες ευκαιρίες. Οι αλλαγές που κάνουμε σήμερα στο κράτος θα έχουν ορατό αποτέλεσμα σε καλύτερες υπηρεσίες προς τους πολίτες μέσα στα επόμενα δύο-τρία χρόνια,η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης που προβλέπουμε από το 2012 θα έχει ορατό αποτέλεσμα στην αγορά και σε θέσεις δουλειάς,και εφόσον πηγαίνει καλά το πρόγραμμα θα επιστρέφεται μέρισμα προς τους πολίτες. Άρα, ναι, η προσπάθεια σίγουρα δεν σταματά και δεν πρέπει να σταματήσει με το τέλος του προγράμματος το 2013.

-Η πιο κρίσιμη ίσως στιγμή θα είναι η συζήτηση επί του νέου προϋπολογισμού.

Ο νέος Προϋπολογισμός έρχεται ως συνέχεια της προσπάθειας που ξεκίνησε το 2010 και που σε επίπεδο δημοσιονομικής προσαρμογής μπορεί να χαρακτηριστεί πολύ επιτυχημένη, παρά τις δυσκολίες με τα στατιστικά, παρά τις αδυναμίες που υπήρχαν στη διαχείριση του προϋπολογισμού και στη λειτουργία των μηχανισμών του κράτους, παρά την αναθεώρηση των δημοσιονομικών δεδομένων που αύξησαν το έλλειμμα και το χρέος. Το 2010, το έλλειμμα μειώθηκε έξι μονάδες του ΑΕΠ, από το 15,4% του ΑΕΠ – που κατέληξε να είναι το έλλειμμα του 2009 μετά και την αναθεώρηση – στο 9,4% του ΑΕΠ. Η τεράστια αυτή μείωση – που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στη χώρα μας, ούτε σε χώρα της Ευρωζώνης – βασίστηκε στη συνολική προσπάθεια και τις θυσίες όλης της ελληνικής κοινωνίας. Ο Προϋπολογισμός του 2011 έρχεται να συνεχίσει αυτή την πορεία, αλλά με ένα διαφορετικό πακέτο πολιτικών.

Οι διαρθρωτικές αλλαγές που θεσπίσαμε το 2010 στη φορολογία, στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και στη δημοσιονομική διαχείριση αρχίζουν να αποδίδουν, νέες διαρθρωτικές παρεμβάσεις στις ΔΕΚΟ, στην Υγεία και στους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα θα πρέπει να αρχίσουν να αποδίδουν και σε όρους μείωσης του ελλείμματος, αλλά και σε όρους αποκατάστασης της κοινωνικής δικαιοσύνης και του αισθήματος απόδοσης δικαίου στους πολίτες. Άρα, η συζήτηση επί του νέου Προϋπολογισμού είναι πάρα πολύ σημαντική και κρίσιμη, γιατί πρέπει να είναι μια συζήτηση ειλικρινής, χωρίς υπεκφυγές γύρω από το πώς βλέπουμε το παρόν και το πώς θέλουμε να είναι το μέλλον αυτής της χώρας, να πούμε με ειλικρίνεια τι θέλουμε να κρατήσουμε και τι να αφήσουμε πίσω μας ανοίγοντας μια από τις πιο απαιτητικές σε όρους δουλειάς, συνεννόησης και συνεργασίας περιόδους που έχει δει ποτέ η χώρα.

-Πιστεύετε ότι αν το προσεχές τρίμηνο δεν κατορθώσουμε να επιτύχουμε τους στόχους που συμφωνήθηκαν με την τρόικα, οδηγούμαστε σε απόλυτο αδιέξοδο;

Δεν έχουμε περιθώριο να μείνουμε πίσω, όχι μόνο στο προσεχές, αλλά και σε κανένα άλλο τρίμηνο. Και αυτό, όχι μόνο γιατί θέτουμε σε κίνδυνο τη χρηματοδότηση της χώρας, αλλά κυρίως, γιατί η χώρα και η κοινωνία δεν αφήνουν άλλο χρόνο και περιθώριο να μείνουμε πίσω σε αυτά που πρέπει να γίνουν, για να βγούμε από τα σημερινά αδιέξοδα.

-Τον τελευταίο μήνα ανέκαμψαν σημαντικά τα φορολογικά έσοδα και τα έσοδα από ΦΠΑ. Η εικόνα όμως της αγοράς δείχνει ακριβώς την αντίθετη πορεία, καταστήματα κλείνουν, οι πωλήσεις πέφτουν κλπ

Τα φορολογικά έσοδα και ειδικά τα έσοδα από ΦΠΑ έχουν ανακάμψει πράγματι σημαντικά τους τελευταίους μήνες και μας φέρνουν πιο κοντά στην εκπλήρωση των αναθεωρημένων στόχων, που θέσαμε στην εισηγητική έκθεση για τον Προϋπολογισμό του 2011. Η πτώση στην αγορά, η δυσκολία που αντιμετωπίζουν πολλές επιχειρήσεις, ακόμη και το κλείσιμο κάποιων επιχειρήσεων είναι η απεικόνιση της ύφεσης, αλλά κυρίως της έλλειψης ρευστότητας και πηγών χρηματοδότησης στην αγορά. Έχουμε εξαντλήσει και εξαντλούμε κάθε μέσο που είχαμε στη διάθεση μας – τουλάχιστον στο πλαίσιο της διασφάλισης της σταθερότητας και της ενίσχυσης ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος – για να μπορέσουμε τουλάχιστον να περιορίσουμε τις επιπτώσεις της ύφεσης και της δημοσιονομικής κρίσης.

Δυστυχώς, όταν παλεύεις, για να αποφύγεις την απόλυτη κατάρρευση, ακόμη και αν την αποτρέψεις, αν παραμένουν απώλειες, όπως αυτές που περιγράφετε και βλέπουμε στην αγορά, δεν μπορείς να είσαι ευχαριστημένος. Θα επαναλάβω, όμως, ότι για την επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και ανάκαμψης της αγοράς χρειάζεται χρηματοδότηση και άρα άνοιγμα των αγορών κεφαλαίων μέσα από το αναγκαίο βήμα της δημοσιονομικής προσαρμογής. Ενώ παράλληλα πιστεύω ότι τα αναπτυξιακά διαρθρωτικά μέτρα και παρεμβάσεις που μπαίνουν σε εφαρμογή τους επόμενους μήνες θα μπορέσουν να οδηγήσουν έστω και σε σταδιακή αναστροφή του κλίματος στην αγορά.

-Με το φορολογικό νομοσχέδιο υπάρχουν και νέες αυξήσεις στο ΦΠΑ που ασφαλώς θα πλήξουν την κατανάλωση, αλλά περιμένουμε και ελαφρύνσεις για να κινηθεί η αγορά των αυτοκινήτων, της κατοικίας…

Στην τελευταία αξιολόγηση και διαπραγμάτευση του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής καταφέραμε να αποκλείσουμε τη μαζική μετάταξη προϊόντων από τον χαμηλό συντελεστή, το 11% στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ, το 23% αντικαθιστώντας αυτό το μέτρο με τη μικρή αύξηση του χαμηλού συντελεστή από το 11% στο 13%, παράλληλα με τη μείωση του συντελεστή για τα φάρμακα και τα τουριστικά καταλύματα. Η αύξηση του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ, συνυπολογίζοντας και την πολιτική του αρμόδιου Υπουργείου για τη συγκράτηση των τιμών στην αγορά, θεωρώ ότι θα έχει πολύ μικρή επίπτωση στις τιμές και στην κατανάλωση. Μικρές διορθωτικές κινήσεις κάνουμε σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, για να αποτρέψουμε πολλαπλασιαστικές αρνητικές επιπτώσεις για την οικονομία, όπως ήταν η διετής αναστολή της εφαρμογής του πόθεν έσχες στην πρώτη κατοικία.

Τι θα συμβεί με τις Τράπεζες; Θα αυξήσουν τη ρευστότητα στην οικονομία; Ποιο είναι το μέλλον της Αγροτικής;

Γνωρίζετε ότι μία σημαντική πτυχή του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής αφορά στην ενδυνάμωση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στο πλαίσιο, αυτό έχουμε ήδη νομοθετήσει την επέκταση του πυλώνα των εγγυήσεων στις Τράπεζες κατά 25 δισ., ώστε να μπορεί να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Τους τελευταίους μήνες, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ενδυναμωθεί με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και το άνοιγμα «γραμμών χρηματοδότησης» στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα, λειτουργεί ήδη το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ο ρόλος του οποίου είναι να αποτελέσει εάν χρειαστεί ένα δίχτυ ασφάλειας. Πιστεύουμε ότι η βελτίωση των δεδομένων στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα απομακρύνει την ανάγκη ενεργοποίησής του.

Όσον αφορά στην Αγροτική Τράπεζα είναι σε εξέλιξη η οριστικοποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης που θα την βοηθήσει να μειώσει τα κόστη λειτουργίας της και να καταστεί ανταγωνιστική στην τραπεζική αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ήδη ανακοινωθεί μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου η οποία φυσικά θα προχωρήσει, αφότου λάβει τελική έγκριση από τις αρμόδιες υπηρεσίες ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην αύξηση αυτή το Ελληνικό Δημόσιο σκοπεύει να συμμετάσχει χωρίς επιβάρυνση για τον κρατικό προϋπολογισμό, μέσω της μετατροπής των προνομιούχων μετοχών που κατέχει στην ΑΤΕ σε κοινές, αλλά και της συμμετοχής του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.

Οι πρόσφατες αποφάσεις για την Ιρλανδία και τον μόνιμο μηχανισμό της Ευρωζώνης δεν φαίνεται να έχουν πείσει τις αγορές. Ποια πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα για την Ευρωζώνη…

Η κατάσταση στην Ευρωζώνη είναι εξαιρετικά ρευστή. Έχουν παρθεί σημαντικές αποφάσεις για τη δημιουργία του μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης, όμως οι αγορές αυτή τη στιγμή δεν λειτουργούν ορθολογικά και πιέζουν τις χώρες της περιφέρειας. Επείγει να συγκεκριμενοποιήσουμε πλήρως το πλαίσιο που θα ισχύει τα επόμενα χρόνια, με τρόπο που να επαναφέρει εμπιστοσύνη. Επείγει ταυτόχρονα και να συνοδεύσουμε τη συζήτηση για τη σταθεροποίηση με μία συγκροτημένη πολιτική ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά και αναπτυξιακής προοπτικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Την ερχόμενη εβδομάδα έχουμε τις επισκέψεις και του κ. Στρος-Καν και του κ. Ολι Ρεν. Τι να περιμένουμε από αυτές τις επισκέψεις; Ποιος ο στόχος τους;

Τόσο ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος-Καν, όσο κι ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τις οικονομικές υποθέσεις Όλι Ρεν θα, έχουν σημαντικές επαφές στη χώρα μας με την πολιτική ηγεσία, το Κοινοβούλιο και τους κοινωνικούς εταίρους. Στόχος των επισκέψεων είναι να στηρίξουν την προσπάθεια που γίνεται στη χώρα, αναγνωρίζοντας το σημαντικό δρόμο που έχουμε διανύσει, αλλά και τις περαιτέρω μεγάλες τομές και αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Ταυτόχρονα, θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και να ακούσουν τις θέσεις τόσο των κομμάτων όσο και των κοινωνικών εταίρων.