Τα σκουπίδια είναι και χρήμα και πολιτική.
Πάνω από 1 δισ. ευρώ τον χρόνο εκτιμάται ότι είναι ο επίσημος τζίρος πανελλαδικά από την «υπόθεση σκουπίδια». Το ποσό αυτό καλούνται να καταβάλουν οι Ελληνες, οι οποίοι όμως ως «ανταπόδοση» αντιμετωπίζουν συχνά-πυκνά τους σωρούς των απορριμμάτων στους δρόμους κυρίως της Αττικής που απειλούν τη δημόσια υγεία. Οι πολίτες καθίστανται όμηροι των «συντεχνιών των σκουπιδιών» που επιδιώκουν να διατηρήσουν τα προνόμιά τους. Προνόμια που σχετίζονται με πολιτικά συμφέροντα, κομματικές εξαρτήσεις αλλά και οικονομικές απολαβές οι οποίες προκύπτουν και από την παραοικονομία των σκουπιδιών _ το ύψος της υπερβαίνει πολλές φορές το επίσημο κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων.
**********************
Μια βραδυφλεγής βόμβα για την οικονομία και το περιβάλλον είναι τα σκουπίδια για την Αττική. Η εικόνα της πρωτεύουσας τις τελευταίες ημέρες, αψευδής μάρτυρας της ομηρείας των κατοίκων της σε ένα διαχρονικό πρόβλημα με διαφορετικούς κάθε φορά πρωταγωνιστές. «Ο κ. Νικήτας Κακλαμάνης μοιάζει να θέλει να εκδικηθεί τους πολίτες που δεν τον επανεξέλεξαν στον Δήμο Αθηναίων» λένε κυβερνητικά στελέχη με αφορμή την τελευταία «έκρηξη των σκουπιδιών» που είχε ως αποτέλεσμα περίπου 40.000 τόνοι να σαπίζουν στους δρόμους της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών. Η δήλωση αυτή παραπέμπει ευθέως σε «συντεχνία» του τομέα καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων στην οποία επιρρίπτουν ευθέως την ευθύνη για την εικόνα που εμφανίζει η πρωτεύουσα τις παραμονές των Χριστουγέννων. «Η ευθύνη βρίσκεται στην αλλαγή των διαδικασιών για τις προσλήψεις των συμβασιούχων» αντιτείνει ο απερχόμενος δήμαρχος Αθηναίων, παρ’ ότι τάσσεται υπέρ του ΑΣΕΠ και ζητεί το νέο καθεστώς να μην ισχύσει για δύο χρόνια έτσι ώστε να ομαλοποιηθεί η κατάσταση. «Στο ΑΣΕΠ είναι έτοιμοι για ανάρτηση κατάλογοι δύο διαγωνισμών του Δήμου Αθηναίων τόσο για την καθαριότητα (300 άτομα) όσο και για τους παιδικούς σταθμούς (περίπου 300 άτομα), αλλά λόγω της απαγόρευσης των προσλήψεων κατ’ εντολήν της τρόικας στην ουσία είναι δύο “νεκροί” διαγωνισμοί» υποστηρίζει.
Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ι. Ραγκούσης αποσυνδέει το θέμα της μη αποκομιδής των απορριμμάτων με την αλλαγή στο καθεστώς των προσλήψεων των συμβασιούχων και αφήνει να εννοηθεί ότι εργαζόμενοι στον τομέα καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων έχουν κηρύξει «λευκή απεργία». «Το μόνο ζήτημα που εκκρεμούσε με τον Δήμο Αθηναίων ήταν η καταβολή υπερωριών και επιλύθηκε» επισημαίνει ο υπουργός. Υπάρχουν όμως κυβερνητικά στελέχη τα οποία είναι ακόμη πιο δηκτικά: «Εργαζόμενοι στον τομέα καθαριότητας» τονίζουν «εκβιάζουν ανοικτά και έχουν καταστήσει για μία ακόμη φορά όμηρους τους πολίτες της Αθήνας για να μη θιγούν τα προνόμιά τους, ιδιαίτερα μετά την αλλαγή σκυτάλης στον Δήμο Αθηναίων».
Ρυθμιστές
στις κάλπες
Ο τομέας καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων λειτουργούσε από την εποχή της δημαρχίας του κ. Μιλτιάδη Εβερτ (φωτογραφία επάνω) _ ο οποίος και τον σύστησε ουσιαστικά _ και της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη (φωτογραφία κάτω), η οποία τον ενίσχυσε, ως γροθιά του σκληρού μηχανισμού της Ρηγίλλης. Εχει χαρακτηριστεί κατά καιρούς «παρακράτος», «αφισοκολλητές της ΝΔ», «ο σκληρός πυρήνας του κόμματος» κτλ. Κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι υπάρχει στον δήμο ένας μηχανισμός από περίπου 2.500 άτομα τα οποία ουσιαστικά αποτελούν «κράτος εν κράτει», επιδιώκουν να καταστήσουν υποχείριά τους τους (εκάστοτε) δημάρχους και παρεμβαίνουν ακόμη και στην εκλογή ή μη των βουλευτών του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Α’ Αθηνών. «Η “λευκή απεργία” που κάνουν» όπως επισημαίνουν «δεν είναι άσχετη με την εικόνα που εμφανίζει σήμερα η Αθήνα».
Από την πλευρά τους, στελέχη του Δήμου Αθηναίων υποστηρίζουν ότι στον τομέα καθαριότητας εργάζονται 700 συμβασιούχοι των οποίων οι συμβάσεις έχουν λήξει και παραμένουν στις θέσεις τους με δικαστικές αποφάσεις. Η εκδίκαση για τις 350 από αυτές έχει καθοριστεί να γίνει από 3 ως 12 Ιανουαρίου 2011, ενώ για τους υπολοίπους στις αρχές Μαΐου 2011. Η εκκρεμότητα αυτή προκαλεί παρενέργειες, μια και οι εργαζόμενοι εκτιμούν ότι μπορεί να βρεθούν στον «αέρα». «Τα σκουπίδια στην Αθήνα δεν μαζεύονται, αν και το θέμα με τη χωματερή έχει λυθεί» λέει προς «Το Βήμα» ο περιφερειάρχης Αττικής κ. Ηλίας Λιακόπουλος. Μάλιστα υπογραμμίζει ότι «οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία είναι υπαρκτοί», παρά τους ψεκασμούς που γίνονται στα απορρίμματα από τη Νομαρχία Αθηνών. «Προτείναμε μαζί με τον κ. Σγουρό στην περίπτωση που θα υπήρχε πρόβλημα στη χωματερή να συγκεντρώνουν τα σκουπίδια για δύο-τρεις ημέρες στο οικόπεδο της πρώην Σόφτεξ» επισημαίνει.
Εργαζόμενοι του Δήμου Αθηναίων: «Εμείς κάνουμε κουμάντο»…
Φόβους ότι το πρόβλημα με τα σκουπίδια στους δρόμους της πόλης μπορεί να επανέλθει και μετά την 1η Ιανουαρίου, ακριβώς όταν θα λήξουν οι συμβάσεις των εργαζομένων στον τομέα καθαριότητας, εκφράζει και ο νεοεκλεγείς δήμαρχος κ. Γ. Καμίνης (φωτογραφία), στον οποίο περνά από τις αρχές του νέου έτους, εκτός των άλλων, και η «καυτή πατάτα» της αποκομιδής των σκουπιδιών. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει ήδη εκφράσει την πρόθεσή του να συναντηθεί με τον υπουργό Εσωτερικών κ. Ραγκούση και τον αιρετό περιφερειάρχη Αττικής κ. Σγουρό προκειμένου να βρεθεί μια βιώσιμη λύση με μακρόπνοη προοπτική.
Στη «συντεχνία» ωστόσο του Δήμου Αθηναίων δεν αποδίδεται αυτή τη φορά η απαρχή της κρίσης των σκουπιδιών. Το φιτίλι που προκάλεσε την έκρηξη, την οποία αξιοποίησαν επαρκώς εργαζόμενοι στον τομέα καθαριότητας του δήμου για να διατρανώσουν ότι «εμείς κάνουμε κουμάντο», ήταν η λήξη των συμβάσεων περίπου 100 εργαζομένων από τους 350 συνολικά στον χώρο υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (XYTA) της Φυλής και στον σταθμό μεταφόρτωσης στο Σχιστό. Η κατάσταση ωστόσο ομαλοποιήθηκε σχετικά γρήγορα. Αυτό επισημαίνει και ο πρόεδρος του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ), ο οποίος έχει και την ευθύνη της διαχείρισης των απορριμμάτων, δήμαρχος Κηφισιάς κ. Νίκος Χιωτάκης, χωρίς να αποκλείει ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα στο μέλλον, στην περίπτωση που τα δικαστήρια δεν κάνουν δεκτές τις προσφυγές των 100 συμβασιούχων. «Η προσφυγή εκδικάζεται τη Δευτέρα» λέει ο κ. Χιωτάκης, ο οποίος πιέζει με την ελπίδα μιας θετικής απόφασης από τα δικαστήρια για την παραμονή των συμβασιούχων στην εργασία τους.
Δεν είναι όμως λίγοι στην κυβέρνηση οι οποίοι επισημαίνουν ότι ο κ. Χιωτάκης θα έπρεπε να αντιμετωπίσει εγκαίρως την κατάσταση και συνδέουν μάλιστα τις παρενέργειες που άρχισαν ήδη να εμφανίζονται στον ΧΥΤΑ της Φυλής με το ότι ο ΕΣΔΚΝΑ θα πάψει να υφίσταται ως ο φορέας διαχείρισης των απορριμμάτων και θα τεθεί στις αρχές του νέου έτους σε εκκαθάριση. Με βάση τον «Καλλικράτη» θα δημιουργηθεί νέα υπηρεσία με αρμοδιότητα την αποκομιδή των σκουπιδιών στην οποία θα μετέχουν οι δήμοι του Λεκανοπεδίου και θα λειτουργεί με ευθύνη της αιρετής Περιφέρειας Αττικής. Και μόνο το γεγονός ότι από το 1 δισ. ευρώ που είναι ο επίσημος τζίρος των σκουπιδιών η μερίδα του λέοντος, περίπου 400 εκατ. ευρώ, είναι το κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική, γίνεται φανερό το μέγεθος της ανατροπής.
Το παζλ συμπληρώνει η δραματική κατάσταση στον Δήμο Πειραιά, όπου και σε κανονικές συνθήκες η αποκομιδή των απορριμμάτων μοιάζει με Γολγοθά. Η υπερχρέωση του δήμου έχει ακινητοποιήσει και τα απορριμματοφόρα _ από τα 40 τα 20 δεν λειτουργούν. Για να αρθεί το αδιέξοδο αποφασίστηκε να μετακινηθούν απορριμματοφόρα από τον Δήμο Καλλιθέας προς το πρώτο λιμάνι της χώρας.
Τα «λευκά κολάρα» των χωματερών
Οι χωματερές ήταν ανέκαθεν χώροι στους οποίους ανθούσε το παρεμπόριο των σκουπιδιών. Κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί προς τη χωματερή της Φυλής έχουν στηθεί και λειτουργούν τα «μαγαζάκια» του… σιδήρου, του αλουμινίου, των επίπλων, των ρούχων, ακόμη και τροφίμων. Μέρος όλων αυτών, όπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι στην καθαριότητα, επαναπροωθείται στην αγορά. Πρωταγωνιστές αυτού του κυκλώματος δεν είναι οι άστεγοι, οι ρακένδυτοι και οι απόκληροι των Αθηνών αλλά και εργαζόμενοι στον ΧΥΤΑ και «στυγνοί επιχειρηματίες». Ετσι, δίπλα στους αστέγους που αναζητούν τροφή κάτω από τους σωρούς των σκουπιδιών με κίνδυνο να καταπλακωθούν από τα βαρέα μηχανήματα, υπάρχουν και τα «λευκά κολάρα» που καρπώνονται τους «θησαυρούς» των απορριμμάτων.
