ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ Τη δημιουργία ενός συστήματος «ευθανασίας» των προβληματικών τραπεζών, κατά τρόπον ώστε οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι να μην κληθούν ποτέ ξανά στο μέλλον να καλύψουν ενδεχόμενες νέες τρύπες του χρηματοπιστωτικού συστήματος, πρότεινε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο αρμόδιος για το θέμα κοινοτικός επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ παρουσιάζοντας από τις Βρυξέλλες τις προτάσεις του προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ, τόνισε ότι στόχος της Επιτροπής είναι « να ζητηθεί από τις τράπεζες να συμβάλουν στη χρηματοδότηση ενός Ταμείου- ανά χώρα- που θα έχει αποστολή τη διαχείριση της χρεοκοπίας των τραπεζών, την προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και τον περιορισμό της μετάδοσης των επιπτώσεων, αλλά το οποίο δεν θα είναι Ταμείο εγγύησης». Επί της ουσίας δηλαδή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε χθες στα 27 κράτη-μέλη να συστήσουν, βάσει κοινών κανόνων, 27 εθνικά Ταμεία και να απαιτήσουν από τις τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην επικράτειά τους να καταβάλλουν σε αυτά συγκεκριμένα τέλη. Τα εν λόγω Ταμεία, κατά την Επιτροπή, «δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη διάσωση τραπεζών, αλλά μόνο για να εξασφαλίζουν ότι η πτώχευση μιας τράπεζας θα αντιμετωπίζεται διαχειριστικά κατά συστηματικό τρόπο και δεν θα αποσταθεροποιεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα».
Επιχειρηματολογώντας χθες υπέρ των προτάσεών του, ο επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ ανέφερε ότι δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση στο μέλλον να συμβεί αυτό που συνέβη με την παρούσα οικονομική κρίση: δηλαδή να επωμισθούν το κόστος της διάσωσης του τραπεζικού τομέα οι κρατικοί κορβανάδες, ήτοι οι φορολογούμενοι. Συνεχίζοντας ο γάλλος επίτροπος αφού τόνισε ότι τάσσεται υπέρ της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», υπογράμμισε πως απαιτείται ένα πανευρωπαϊκό σύστημα που θα εξασφαλίζει ότι στο μέλλον το κόστος των τραπεζικών κρίσεων θα το επωμίζεται ο χρηματοπιστωτικός τομέας.
«Η Επιτροπή έχει λάβει προληπτικά μέτρα τα οποία προορίζονται να μειώσουν την πιθανότητα χρεοκοπίας των τραπεζών, αλλά απαιτούνται επίσης δράσεις για να εξασφαλιστεί ότι σε περίπτωση χρεοκοπίας τραπεζών στο μέλλονθα διατίθενται για την αντιμετώπισή της εύρωστοι μηχανισμοί που θα υποστηρίζονται από ιδιωτικά κεφάλαια» ανέφερε ο Μισέλ Μπαρνιέ, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι ήδη από τον Οκτώβριο του 2009 η Επιτροπή κατέστησε σαφές πως υποστηρίζει τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου διαχείρισης κρίσεων στο επίπεδο της ΕΕ. Σύμφωνα με τις ιδέες που είχε τότε διατυπώσει η Επιτροπή, τα εθνικά Ταμεία θα έχουν ως στόχο:
Τη χρηματοδότηση μέτρων για τις δραστηριότητες «ενδιάμεσης τράπεζας» σε περίπτωση πτώχευσης μιας τράπεζας.
Την πλήρη ή μερική μεταφορά των περιουσιακών στοιχείων ή/και των υποχρεώσεων της τράπεζας που πτώχευσε.
Τη χρηματοδότηση του διαχωρισμού των «καθαρών» και των «τοξικών» περιουσιακών στοιχείων ανάμεσα στις «καλές» και τις «κακές» τράπεζες.
Με άλλα λόγια, το νέο αυτό πλαίσιο θα περιλάβει ένα εναρμονισμένο σύνολο εξουσιών και κανόνων που θα επιτρέπουν στις ρυθμιστικές αρχές να προλαμβάνουν τις χρεοκοπίες τραπεζών και να λαμβάνουν μέτρα για να διευκολύνουν την ομαλή αντιμετώπιση καταστάσεων αφερεγγυότητας τραπεζών, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα την επιβάρυνση των φορολογουμένων. Οπως σημειώνει εξάλλου η Επιτροπή στη χθεσινή ανακοίνωσή της, τα ταμεία εξυγίανσης τραπεζών θα πρέπει να συσταθούν για καθορισμένη χρονική περίοδο και τα τέλη που θα καταβάλλουν οι τράπεζες «θα μπορούσαν να καθοριστούν με τρόπους που να παρέχουν κίνητρα για σωστή συμπεριφορά και άμβλυνση του κινδύνου που συνεπάγεται η εξυγίανση» .
Η Επιτροπή αναγνωρίζει πάντως ότι «η ύπαρξη μεγάλων προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες εγείρει σημαντικά ζητήματα ηθικής τάξεως αν υπάρξει η πεποίθηση ότι τα εν λόγω ταμεία υφίστανται για να προστατεύσουν τις τράπεζες από μελλοντική χρεοκοπία» . Πρόκειται για «μείζον πρόβλημα», αναφέρει η Επιτροπή, επισημαίνοντας πως πρέπει να αντιμετωπιστεί «με το να καταστεί εντελώς σαφές ότι οι πρώτοι που οφείλουν να υποστούν τις συνέπειες της χρεοκοπίας μιας τράπεζας είναι οι μέτοχοι και οι ανασφάλιστοι πιστωτές, ότι τα ταμεία εξυγίανσης δεν αποτελούν ασφαλιστικό συμβόλαιο και ότι δεν θα χρησιμοποιούνται για τη διάσωση χρεοκοπημένων τραπεζών αλλά μάλλον για να διευκολύνουν την ομαλή πτώχευση».
Στη χθεσινή ανακοίνωση της Επιτροπής σημειώνεται ακόμη πως αρκετά κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν ήδη επιβάλει τέλη, ή μελετούν την επιβολή τους, στον τραπεζικό τους τομέα. Ωστόσο, «η έλλειψη συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά το ποσό που θα πρέπει να επιβληθεί ως τέλος και τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος να εισαχθούν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ των εθνικών τραπεζικών αγορών και να εμποδιστεί η διασυνοριακή συνεργασία κατά τη διάρκεια κρίσεων» καταλήγει η χθεσινή ανακοίνωση της Επιτροπής. Σημειώνεται πως η Επιτροπή θα υποβάλει τις χθεσινές προτάσεις της στους υπουργούς Οικονομικών και στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ καθώς και στο G-20 εντός του Ιουνίου του 2010. Τέλος, τον Οκτώβριο του 2010 η Επιτροπή θα παρουσιάσει, όπως αναφέρει, λεπτομερείς προτάσεις σχετικά με τα ευρύτερα σχέδιά της για την ανάπτυξη ενός νέου πλαισίου διαχείρισης των οικονομικών κρίσεων.
