«Oι φορολογικές παραβάσεις εντοπίστηκαν. Το θέμα είναι πότε θα πληρωθούν τα πρόστιμα». Αυτό δηλώνει στο «Βήμα» αρμόδιος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών που γνωρίζει ότι τα τελευταία χρόνια πολλές περιπτώσεις φοροδιαφυγής λιμνάζουν σε συρτάρια εφοριών και άλλες στις δικαστικές αίθουσες. Από τη στιγμή που διενεργείται έλεγχος στον επιτηδευματία από κλιμάκιο του ΣΔΟΕ μπορεί να περάσουν τέσσερα χρόνια ώσπου το Δημόσιο να «δει» ευρώ στα ταμεία του από την επιβολή του προστίμου. Αυτό συμβαίνει διότι ακολουθείται σύνθετη διαδικασία ώσπου να πληρωθεί το πρόστιμο.
Ειδικότερα, μόλις ολοκληρωθεί ο έλεγχος στην εγκατάσταση του επαγγελματία και εφόσον διαπιστωθούν παραβάσεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, συντάσσεται επί τόπου και παραδίδεται υπηρεσιακό σημείωμα ελέγχου και πρόσκληση σε ακρόαση στα γραφεία του ΣΔΟΕ. Ο φορολογούμενος αναπτύσσει γραπτώς ή προφορικώς τις απόψεις του επί των διαπιστώσεων και εφόσον οι παραβάσεις δεν ανατρέπονται από όσες διευκρινίσεις δοθούν συντάσσεται έκθεση ελέγχου και αποστέλλεται στην αρμόδια για τη φορολογία ΔΟΥ.
Αυτή εκδίδει απόφαση επιβολής προστίμου Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ισχύει αντικειμενικό σύστημα προστίμων). Η απόφαση επιβολής προστίμου και η έκθεση κοινοποιούνται στον φορολογούμενο. Ο φορολογούμενος σε προθεσμία 60 ημερών μπορεί ή να συμβιβαστεί ή να ασκήσει προσφυγή. Με τον συμβιβασμό το πρόστιμο που έχει επιβληθεί στις περισσότερες περιπτώσεις μειώνεται στο 1/3 ή στο 1/2 κατά περίπτωση. Σε περίπτωση που ο επιτηδευματίας κρίνει ότι το πρόστιμο είτε είναι υπερβολικό είτε δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά δεδομένα ή υπάρχει διαφορετική νομική άποψη, τότε ασκεί προσφυγή. Η άσκηση προσφυγής όμως έχει ως αποτέλεσμα την άμεση βεβαίωση του 25% του αρχικού προστίμου το οποίο είναι καταβλητέο εφάπαξ.
Ο φορολογούμενος μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο αναστολή είσπραξης του 25% για λόγους οικονομικής αδυναμίας (σε περίπτωση που δεν έχει χρήματα να πληρώσει ούτε το 25%). Πάντως σύμφωνα με στοιχεία, τα δικαστήρια μόνο σε πολύ μεγάλα πρόστιμα προχωρούν σε αναστολή είσπραξης της προβεβαίωσης. Οι αιτήσεις αναστολής εκδικάζονται σύντομα, σε διάστημα δύο μηνών, για την αναστολή ή την απόρριψη του 25% επί της αιτήσεως αναστολής. Οταν εκδοθεί η απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου που συνήθως καθυστερεί, περί τα τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομίας, καταβάλλεται το σύνολο του αρχικού προστίμου ή αν δικαιωθεί ο φορολογούμενος επιστρέφεται και το 25% της προσφυγής.
Μετά την έκδοση της απόφασης σε πρώτο βαθμό μπορούν να ασκηθούν και ένδικα μέσα σε επόμενους βαθμούς και τελικά να υπάρξει τελεσιδικία έπειτα από πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα που να ξεπεράσει τη δεκαετία. Πάντως, για ορισμένα φορολογικά αδικήματα ασκείται και ποινική δίωξη, όπως η μη έκδοση αποδείξεων επαναλαμβανόμενα, χρήση πλαστών- εικονικών, ή απόκρυψη φορολογητέας ύλης πάνω από ένα ποσό.