Την επιστροφή στην περίοδο των εμπορικών πλεονασμάτων πέτυχε η Κίνα τον Απρίλιο μετά την καταγραφή ελλείμματος τον Μάρτιο. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν χθες, οι κινεζικές εξαγωγές τον Απρίλιο κατέγραψαν ετήσια αύξηση 30,5% φτάνοντας τα 119,9 δισ. δολάρια, αν και η αύξηση των εισαγωγών ήταν ακόμη υψηλότερη, 49,7% ετησίως, φτάνοντας τα 118,2 δισ. δολάρια. Η αφαίρεση των εισαγωγών από τις εξαγωγές αποκαλύπτει ένα πλεόνασμα 1,7 δισ. δολαρίων. Τον Μάρτιο είχε καταγραφεί το πρώτο έλλειμμα (ύψους 7,2 δισ. δολαρίων) έπειτα από έξι πλεονασματικά χρόνια, από τον Απρίλιο του 2007 συγκεκριμένα. Ειδικοί εκτιμούν ότι η πολύ γρήγορη επιστροφή στα εμπορικά πλεονάσματα αποδίδεται σε ιδιαίτερη τόνωση των εμπορικών συναλλαγών της Κίνας με τις ΗΠΑ.
Ωστόσο ο βασικός «πελάτης» της Κίνας είναι η Ευρώπη και τα στοιχεία του Απριλίου δεν συμπεριλαμβάνουν την κρίση του δημόσιου χρέους που ξέσπασε στην Ευρώπη. Οπως εξήγησε ο Μπράιαν Τζάκσον της Royal Βank of Canada, «οι αριθμοί του Απριλίου προηγούνται της πτώσης του ευρώ και είναι επομένως πολύ νωρίς για να πούμε αν θα υπάρξει γερή πτώση στην Ευρώπη της ζήτησης κινεζικών προϊόντων τους προσεχείς μήνες». Ο πιο άμεσος κίνδυνος όμως για την Κίνα δεν προέρχεται μόνο από την αμφισβήτηση ενός ολόκληρου προτύπου παραγωγής, που βασίζεται στη συμπίεση της εγχώριας κατανάλωσης και στις εξαγωγικές αποδόσεις, αλλά και από την επέκταση της χρηματοπιστωτικής κρίσης από την Ευρώπη. Ο κινέζος πρωθυπουργός Γουέν Ζιαμπάο, μάλιστα, δηλώνοντας χθες τη διάθεσή του να βοηθήσει την Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση του δημόσιου χρέους της, εκτίμησε ότι δεν πρέπει να υποτιμηθεί η σοβαρότητα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ο λόγος είναι ότι η Κίνα χρηματοδότησε το πρόγραμμά της αντιμετώπισης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης από το 2008 με πληθώρα τραπεζικών πιστώσεων, την ίδια ώρα που από το 2005 είχε συσσωρεύσει τεράστια ποσά επισφαλών αλλά κρυμμένων πιστώσεων. Σήμερα η λύση που προτείνεται, όπως εξηγεί ο Μπρις Πεντρολετί της γαλλικής «Le Μonde» από τη Σανγκάη, είναι μια μαζική επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέσα από τις αγορές: αρκετές τράπεζες σχεδιάζουν να αντλήσουν κεφάλαια από το χρηματιστήριο, όπως η Αγροτική Τράπεζα, που σχεδιάζει να αντλήσει 20-30 δισ.
δολάρια από τις αγορές της Σανγκάης και του Χονγκ Κονγκ στα τέλη Ιουλίου. Ωστόσο, την ίδια στιγμή οι κινεζικές αγορές υφίστανται την αποσταθεροποίηση της ευρωπαϊκής κρίσης. «Η άντληση κεφαλαίων από τις αγορές είναι πολύ ριψοκίνδυνη κατά τη σημερινή περίοδο» εξηγεί ένας ευρωπαίος ειδικός της κινεζικής αγοράς. «Μπορούμε βέβαια να το δούμε ως ένα σχέδιο διάσωσης που δεν λέει το όνομά τουμέσα από το κράτος και τους θεσμικούς επενδυτές που υπακούνε στις εντολές του». Ωστόσο, προσθέτει, αυτό θα καθυστερούσε ακόμη περισσότερο τη μεταστροφή της αποταμίευσης από τη χρηματοδότηση του εξωτερικού προς την εγχώρια κατανάλωση.
Π ράγματι το μεγάλο πρόβλημα της κινεζικής ηγεσίας είναι τα τεράστια πλεονάσματα που βασίζονται σε (και αλληλοτροφοδοτούν)
μια μεγάλη συρρίκνωση της εσωτερικής κατανάλωσης. Την ίδια ώρα που οι ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ έφταναν σε διψήφια νούμερα, η εγχώρια κατανάλωση συρρικνωνόταν από το 46% του ΑΕΠ το 2000 στο 36% το 2007 και η επένδυση έφτασε να ζυγίζει περισσότερο από την κατανάλωση. Την ώρα όμως που οι πελάτες γενικεύουν τις πολιτικές περιορισμού της δικής τους κατανάλωσης εξαιτίας της κρίσης, η εξάρτηση από τις εξαγωγές είναι επικίνδυνη. Ακόμη περισσότερο που και ο δεύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, η Γερμανία, κατέγραψε τη μεγαλύτερη το τελευταίο 18μηνο αύξησή τους τον Μάρτιο, κατά 10%, φτάνοντας στα 79 δισ. ευρώ, με τις εισαγωγές αντίστοιχα να διαμορφώνονται στα 65,7 δισ. ευρώ.
Παρ΄ ότι μειωμένο, κατά 78%, σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας από τις αρχές του χρόνου διαμορφώθηκε στα 16,1 δισ. ευρώ. Αυτές τις ανισορροπίες υπονόησε ο κινέζος πρωθυπουργός Ζιαμπάο όταν ζήτησε χθες τηλεφωνικά από τον ισπανό ομόλογό του Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο ενίσχυση του συντονισμού των μακροοικονομικών πολιτικών.
