Στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζουν ότι η «πραγματική οικονομία» έχει υποστεί το διπλό σοκ των σκληρών μέτρων, που αφαιρούν δισεκατομμύρια ευρώ από την αγορά, και της μερικής αποσύνδεσης από το τραπεζικό σύστημα, το οποίο αδυνατεί να τροφοδοτήσει με νέο δανεισμό τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Η παραπάνω κατάσταση αυξάνει τον κίνδυνο να προσκρούσει η οικονομία σε υφάλους καθώς ενισχύει το «μαύρο σενάριο» των ξένων οίκων περί αναδιαπραγμάτευσης του δημοσίου χρέους. Το σενάριο αυτό αναπαράγεται στο εξωτερικό, ανεξάρτητα από την αντίθετη βούληση της ελληνικής κυβέρνησης και του ΔΝΤ, που το διαψεύδουν. Αν οι ξένοι οίκοι συνεχίσουν να επενδύουν σε αυτό, τότε μπορεί να ξεκινήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση η οποία, αν δεν επέμβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ενδέχεται πρώτον να απειλήσει τον μηχανισμό και δεύτερον να αποσταθεροποιήσει το ευρωπαϊκό και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με θύμα ακόμη και τη συμμετοχή της χώρας στην ευρωζώνη.
Στο υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζουν ότι οι αγορές δεν έχουν πειστεί ότι μέσα σε τρία χρόνια η κυβέρνηση θα έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε «τίγρη της Μεσογείου», ικανή να εξυπηρετήσει ένα δημόσιο χρέος που θα κινείται στο όριο του 150% του ΑΕΠ. Ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου έχει ενημερωθεί ότι οι δανειστές θεωρούν περισσότερο πιθανό ένα κοινωνικό και οικονομικό «κραχ». Πιστεύουν κατ΄ επέκταση ότι δεν είναι απίθανο το ΔΝΤ να καθοδηγήσει μια ελεγχόμενη «αναδιάρθρωση του χρέους». Η εκτίμηση αυτή έχει ως συνέπεια τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία ανά τον κόσμο να εξετάζουν τη σκοπιμότητα άμεσης πώλησης όσων ελληνικών ομολόγων διαθέτουν (καταγράφοντας 30% απώλειες, καθώς από τον Οκτώβριο ως σήμερα τα ελληνικά ομόλογα έχουν χάσει περίπου 30% της αξίας τους) υπό τον φόβο μήπως αναγκαστούν (σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους) να αποδεχθούν απώλειες 50%70% (όπως ανέφερε στην πρόσφατη έκθεσή της η Standard & Ρoor΄s). Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να επεκταθεί η κρίση δανεισμού σε άλλες χώρες της ευρωζώνης κάτι που θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αποχώρησή τους από τον «ευρωπαϊκό μηχανισμό» και ταυτοχρόνως την προσφυγή τους σε αυτόν για να διασωθούν οι ίδιες.
Με τις πρωτοβουλίες της η κυβέρνηση επιχειρεί (χωρίς να το ομολογεί δημοσίως) να διασφαλίσει ότι η κρίση δεν θα οδηγήσει στην έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη. Σε αυτή την «εθνική προσπάθεια» κρίσιμος είναι ο ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος και της ΕΚΤ με τις πρωτοβουλίες για την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες. Οπως επισημαίνουν οικονομολόγοι, οι τράπεζες εύκολα μετατρέπονται σε «μαλακό υπογάστριο» κάθε χώρας που παύει να διαθέτει πρόσβαση στις αγορές γιατί η κατάρρευση των προσδοκιών των αγορών και των πολιτών στο μέλλον μιας οικονομίας μπορεί να οδηγήσει σε πρόκληση του φαινομένου φυγής καταθέσεων, το οποίο αν επιδεινωθεί δραματικά τότε αντιμετωπίζεται με τη μερική δέσμευση των καταθέσεων. Αν μια χώρα της ευρωζώνης αναγκαστεί να επιβάλει μερική δέσμευση καταθέσεων τότε δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί εντός της ευρωζώνης, διότι το πιθανότερο είναι ότι η φυγή θα συνεχιστεί μόλις οι τράπεζες ξανανοίξουν. Κατά συνέπεια οι ελληνικές καταθέσεις σε ευρώ δεν κινδυνεύουν ακριβώς γιατί θεωρείται βέβαιο ότι η ΕΚΤ σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδος θα προχωρήσουν ακόμα και σε ανορθόδοξες αποφάσεις προκειμένου να στηριχθεί η συνοχή της ευρωζώνης.
Γιάννης Στουρνάρας
Γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ
«Ο μηχανισμός θα σώσει την ευρωζώνη»
«Σε περίπτωση που χώρες οι οποίες συμμετέχουν σήμερα στον μηχανισμό εμφανίσουν προβλήματα δανεισμού,τότε δεν θα διαλυθεί ο μηχανισμός,αλλά θα ενισχυθεί με νέα κεφάλαια για να στηρίξει και αυτές τις χώρες.Είναι λοιπόν πιθανόν ο μηχανισμός να μετατραπεί σε ένα “σύστημα δημοσιονομικής εξισορρόπησης” ανάμεσα στις πλεονασματικές και στις ελλειμματικές χώρες και να σώσει έτσι την ευρωζώνη.Δεν είναι λοιπόν απίθανο η Ελλάδα, μέσα από την αδυναμία της,να αναδειχθεί σε “μαμή της Ιστορίας”».
Νίκος Καραμούζης
Αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος Ομίλου ΕFG Εurobank
«Να τρέξει η Ευρώπη γρηγορότερα από τις αγορές»
«Ηλθε η ώρα για την Ευρώπη και την ΕΚΤ να τρέξουν γρηγορότερα από τις αγορές.Ηλθε η ώρα να αξιολογηθούν και οι οίκοι αξιολόγησης.Ηλθε η ώρα για αυστηρά μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας και μεταρρυθμίσεις σε όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου,για την ίδρυση ισχυρού ευρωπαϊκού μηχανισμού εποπτείας,για την ίδρυση Ταμείου έκτακτης ανάγκης για τα κράτη,για τη χαλάρωση της πολιτικής της ΕΚΤ. Μόνο έτσι θα νικηθεί το “διπλό σορτάρισμα” των ομολόγων των χωρών του Νότου καθώς και του ίδιου ευρώ που κλιμακώνεται σήμερα από τη διεθνή κερδοσκοπία».
