ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, ΜΑΡΤΙΟΣ. Τις δραματικότερες 48 ώρες της πρωθυπουργίας του έζησε ο κ. Γ. Παπανδρέου την Τετάρτη και την Πέμπτη στις Βρυξέλλες. Οι ανατροπές ήταν συνεχείς, τα μηνύματα αντιφατικά, οι συμμαχίες ρευστές. Η αιφνίδια ανακοίνωση της συμφωνίας Γαλλίας και Γερμανίας για έναν μηχανισμό στήριξης της ελληνικής οικονομίας αντιμετωπίστηκε με επιφυλακτικότητα από τον Πρωθυπουργό και τους συνεργάτες του. Μόνο όταν πληροφορήθηκαν τις λεπτομέρειες και κυρίως ότι θα έχει το πάνω χέρι η Ευρωπαϊκή Ενωση και όχι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αισθάνθηκαν ότι οι προσπάθειές τους δεν πήγαν χαμένες.
Τα κρυφά χαρτιά της Ελλάδας
Οι συζητήσεις για τη δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας αλλά και όποιας άλλης χώρας της ευρωζώνης δέχεται κερδοσκοπικές επιθέσεις είχαν ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Τόσο ο κ. Παπανδρέου όσο και ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντί- νου πίεζαν διαρκώς για «έμπρακτη» στήριξη από την ΕΕ χρησιμοποιώντας την απειλή του ΔΝΤ.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε φροντίσει να διατηρεί ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με όλους τους ισχυρούς παίκτες της Ευρώπης. Την κρίσιμη ώρα όμως ελάχιστα μπόρεσε να κάνει για να βελτιώσει μια συμφωνία ισορροπιών «όλοι είναι κερδισμένοι από αυτήν» δήλωσε ο κ. Παπανδρέου στη συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες – που είναι ικανοποιητική για την Ελλάδα αλλά δεν είναι η καλύτερη δυνατή.
Η ελληνική πλευρά προσήλθε στη διαπραγμάτευση με μια διαφορετική πρόταση. Να μπορούν οι χώρες της ευρωζώνης να εγγυώνται τον δανεισμό μιας χώρας-μέλους που βρίσκεται σε ανάγκη.
Τα βασικά σενάρια που είχαν τεθεί στη συζήτηση ήταν από την αρχή δύο: το ένα αφορούσε τη σύναψη διμερών δανείων και το άλλο το ενδεχόμενο οι χώρες της ευρωζώνης να δώσουν εγγυήσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αυτή να δανείζεται για λογαριασμό του κράτους που καταθέτει σχετικό αίτημα. Η παράμετρος ΔΝΤ υπήρχε σε όλες τις συζητήσεις επειδή την έθετε με επιμονή η Γερμανία.
Η ελληνική πρόταση, σύμφωνα με πληροφορίες, άρεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς δεν θα χρειαζόταν να βάλουν το χέρι στην τσέπη οι χώρες του Εurogroup. Η Γερμανία όμως την απέρριψε αμέσως. Το σκεπτικό της ήταν ότι θυμίζει την απαγόρευση που υπάρχει στη συνθήκη της Λισαβόνας για δανεισμό μεταξύ χωρών της ζώνης του ευρώ και ότι ήταν πιθανό να ανακύψουν νομικά ζητήματα.
Ο κατάσκοπος Παμπούκης
Ως το μεσημέρι της Πέμπτης τα μηνύματα που ελάμβανε η ελληνική αντιπροσωπεία ήταν απογοητευτικά. «Κάποια στιγμή φοβηθήκαμε ότι η Σύνοδος θα καταλήξει σε μια ανακοίνωση-παρωδία για πολιτική στήριξη. Ηταν το χειρότερο σενάριο για εμάς» ομολογεί ένα από τα μέλη της ελληνικής αντιπροσωπείας. Ο κ. Χ. Παμπούκης, ο οποίος την προηγούμενη ημέρα βρισκόταν στο Παρίσι, δεν έφερνε καλύτερα μηνύματα. Οι Γάλλοι και οι Γερμανοί «εξακολουθούσαν να καβγαδίζουν» . Ο κ. Νικολά Σαρκοζί χρειαζόταν μια απόφαση για να τονώσει το πολιτικό του προφίλ, πίεζε να βάλουν κάτι στο τραπέζι και απέρριπτε την εμπλοκή του ΔΝΤ. Η κυρία Ανγκελα Μέρκελ δεν συζητούσε καμία λύση χωρίς ανάμειξη του Ταμείου.
Η αγωνία των Ελλήνων ήταν τόση, ώστε κάποια στιγμή ο κ. Παμπούκης πήγε στον διάδρομο έξω από την αίθουσα όπου συζητούσαν επί σχεδόν μία ώρα ο γάλλος πρόεδρος και η γερμανίδα καγκελάριος. Η εικόνα του κ. Σαρκοζί να πετάγεται κάθε τόσο έξω από την αίθουσα και να βηματίζει νευρικά στον διάδρομο δεν καθησύχαζε τους φόβους του.
«Ο πήχης όμως είχε ανεβεί πολύ για να μην καταλήξουν σε συμφωνία» εκτιμούσε έπειτα από το καρδιοχτύπι κυβερνητική πηγή. Από το πρωί της Πέμπτης και ως την ώρα που ο κ. Παπανδρέου εκλήθη να ενημερωθεί για τις λεπτομέρειες του μηχανισμού στήριξης, η ελληνική αντιπροσωπεία εξέταζε εναλλακτικές λύσεις με βάση τα κακά σενάρια. Ο Πρωθυπουργός είχε μαζί του τους κκ. Παπακωνσταντίνου, Παμπούκη, Γ. Πεταλωτή , Δ. Δρούτσα, τον πρόεδρο του Σώματος Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων κ. Γ. Ζαννιά και τον γενικό γραμματέα Οικονομικών Σχέσεων του υπουργείου Εξωτερικών κ. Κ. Παπαδόπουλο.
Το βράδυ της Τετάρτης ο κ. Παπανδρέου συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, έπειτα από έναν μαραθώνιο τηλεφωνικών επαφών με ευρωπαίους ηγέτες, κοινοτικούς αξιωματούχους και τον πρόεδρο του ΔΝΤ κ. Ντομινίκ Στρος-Καν.
Οι γκρίζες ζώνες της συμφωνίας
Παρά το γεγονός ότι τον Φεβρουάριο παραλίγο να σημειωθεί θερμό επεισόδιο ανάμεσα στους κκ. Παπανδρέου και Μπαρόζο, στη συνάντηση της Τετάρτης το κλίμα ήταν πολύ καλό. Ο πρόεδρος της Κομισιόν πίεζε για λύση αλλά δεν έκρυβε τον προβληματισμό του για το αν θα τα βρουν Γερμανοί και Γάλλοι. Ο κ. Παπανδρέου τού είπε ότι στην περίπτωση που δεν κατέληγαν σε συμφωνία θα έθετε ο ίδιος το θέμα του μηχανισμού στήριξης στη Σύνοδο.
Τελικώς αυτό δεν χρειάστηκε. Την Πέμπτη το μεσημέρι ο κ. Παπανδρέου εκλήθη σε συνάντηση με την κυρία Μέρκελ και τους κκ. Σαρκοζί, Χέρμαν βαν Ρομπάι και Ζαν-Κλοντ Τρισέ, προκειμένου να συζητήσουν τη γαλλογερμανική απόφαση.
Στο κλίμα που είχε διαμορφωθεί οι συνεργάτες του Πρωθυπουργού αντιμετώπισαν με μεγάλη επιφυλακτικότητα την ανακοίνωση αυτής της συμφωνίας, καθώς ήταν άγνωστες οι λεπτομέρειες του μηχανισμού στήριξης.
Αλλά και όταν τις έμαθαν, ελάχιστες διορθώσεις μπόρεσαν να κάνουν, και αυτές φραστικές και όχι τόσο ουσιαστικές. Οι γκρίζες ζώνες της συμφωνίας παρέμειναν γκρίζες. «Υπό τις δεδομένες συνθήκες πετύχαμε ό,τι καλύτερο μπορέσαμε. Εχουμε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό ο οποίος ενισχύεται από τα χρήματα του ΔΝΤ.Ωστόσο η απόφαση εμφανίζει και ασάφειες» έλεγαν κυβερνητικοί παράγοντες.
Για τον λόγο αυτόν ο κ. Παπανδρέου δεν έκρυψε την ικανοποίησή του. «Είναι αναμφίβολα μια μεγάλη επιτυχία» δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες. Οι συνεργάτες του Πρωθυπουργού προβληματίζονται για το πώς θα δεχθεί η ελληνική κοινή γνώμη την ανάμειξη του ΔΝΤ. Γι΄ αυτό ο κ. Παπανδρέου αλλά και ο υπουργός Οικονομικών επαναλαμβάνουν επίμονα ότι δεν πρόκειται να μας ζητήσουν πρόσθετα μέτρα. «Κάνουμε μια προσπάθεια μεγάλης διάρκειας. Θα ήταν λάθος να χαλαρώσουμε επειδή κάτι πετύχαμε» δηλώνει ο κ. Παμπούκης.
