Στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας σήμερα είναι η χρεοκοπία του σύγχρονου ελληνικού μοντέλου οικονομικής μεγέθυνσης και κοινωνικής ευημερίας που στηριζόταν στους ελλειμματικούς προϋπολογισμούς και στην προσφυγή στον δανεισμό και η αμφισβήτηση της δυνατότητας της χώρας μας να συνεχίσει να αντλεί ρευστότητα από τις διεθνείς χρηματαγορές και να παραμένει ισχυρός εταίρος στην ευρωζώνη. Σε αυτό το πλαίσιο καλείται το σύστημα της ευρωζώνης ή να παρέμβει για να σώσει την Ελλάδα ή να την εγκαταλείψει στη μοίρα της εφαρμόζοντας την αρχή της nobailout clause.
Στο πλαίσιο των ισχυουσών συνθηκών δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για παρέκκλιση: η αρχή της nobailout clause, ότι δηλαδή κανένα κράτος-μέλος της ευρωζώνης δεν μπορεί να υποχρεωθεί να σταθεί αλληλέγγυο για το χρέος ενός άλλου κράτους, δεν μπορεί να ξεπεραστεί.
Ωστόσο, μετά την επίπονη και επίμονη προσπάθεια του Πρωθυπουργού και τις εσωτερικές φωνές εντός της ΕΕ για την προσφυγή στην αρχή της κοινοτικής αλληλεγγύης προς την Ελλάδα, το απαγορευτικό αυτό πλαίσιο δείχνει ότι μπορεί να αλλάξει. Γι΄ αυτή την αλλαγή υπάρχει η σύμφωνη γνώμη όλων σχεδόν των κρατών-μελών της ευρωζώνης και των θεσμικών της οργάνων.
Ωστόσο η αλλαγή αυτή δεν μπορεί να δώσει τη θέση της σε πανηγυρισμούς. Γιατί είναι βέβαιον ότι ο νέος αυτός πολιτικός συσχετισμός που διαμορφώνεται στην ευρωζώνη δεν θα συναινέσει σε χαριστικές πράξεις ή παροχή επιδοτήσεων. Θα βρούμε μπροστά μας το ίδιο σκληρό πρόσωπο όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οταν έρθει η ώρα του λογαριασμού, είναι βέβαιον ότι το τίμημα για να σωθεί η ελληνική οικονομία από τον στραγγαλισμό που συνεπάγεται η έλλειψη ρευστότητας συνεπεία της αδυναμίας κάλυψης των δανειακών μας αναγκών μέσω των χρηματαγορών θα είναι πολύ υψηλό. Δεν θα εκφράζεται μόνο μέσα από μια μακρά δημοσιονομική πολιτική λιτότητας, συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα και δραστικής μείωσης των αντίστοιχων δαπανών. Θα συνοδεύεται από σημαντική μείωση των δημοσίων δαπανών για κοινωνικές παροχές, για την Υγεία και την Παιδεία, με εκτίναξη σε ύψη ρεκόρ της ανεργίας. Θα συνθέτει ένα σύνολο μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα που δεν θα αφήνει καμία πτυχή της κοινωνικής και οικονομικής ζωής μας χωρίς να ματώσει. Και το ερώτημα είναι: Θα αντέξει ο κοινωνικός μας ιστός το πακέτο αυτών των μέτρων που κυρίως θα έχουν ως αποτέλεσμα την επιστροφή σε ένα βιοτικό επίπεδο κατά πολύ χαμηλότερο από το σημερινό;
Ο κ. Σταύρος Γ. Καρβούνης είναι ειδικός επιστήμονας στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
