Υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 2% και άνοδο του πληθωρισμού στο 3% εκτιμά για την ελληνική οικονομία το 2010 η Τράπεζα της Ελλάδος. Πρόκειται για τις βασικές προβλέψεις της κεντρικής τράπεζας που περιλαμβάνονται στην έκθεση για τη νομισματική πολιτική 2009-2010, την οποία υπέβαλε χθες στη Βουλή των Ελλήνων ο διοικητής της κ. Γ. Προβόπουλος. Σύμφωνα με την ΤτΕ, η έκθεση υποβάλλεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, με την οικονομία εν μέσω μιας «βαθιάς κρίσης», με κύρια χαρακτηριστικά «το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα, το τεράστιο χρέος και τη συνεχή διάβρωση της ανταγωνιστικής της θέσης». Ο κ. Προβόπουλος επαναλαμβάνει ότι λύση στα προβλήματα της χώρας θα δώσουν μόνον η απαρέγκλιτη υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η κυβέρνηση μέσω του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ) και η συνακόλουθη λήψη μέτρων διαρθρωτικού χαρακτήρα- όπως η απελευθέρωση των αγορών και η μείωση της γραφειοκρατίας-, με στόχο την επαναφορά της οικονομίας σε αναπτυξιακή τροχιά διαρκείας. «Η ελληνική οικονομία έχει πλέον εμπλακεί σε έναν φαύλο κύκλο,με μία και μοναδική διέξοδο: τη δραστική μείωση του ελλείμματος και του χρέους,την άμεση δηλαδή αντιστροφή της δυσμενούς τάσης» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση. Οπως τονίζεται σχετικά, η δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας πυροδότησε μια σειρά υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και μεγάλη διεύρυνση της διαφοράς αποδόσεων μεταξύ ελληνικών και γερμανικών κρατικών ομολόγων, με αποτέλεσμα την επιβάρυνση του κόστους δανεισμού και του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους του Δημοσίου. Αυτό με τη σειρά του χειροτέρευσε τη δημοσιονομική θέση της χώρας, δυσχέρανε ακόμη περισσότερο τη δημοσιονομική προσαρμογή και είχε σοβαρές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα.
Ως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία η ΤτΕ εντοπίζει τη χαμηλή αποταμίευση, η οποία δεν είναι ικανή, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες του κόσμου, να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα και τα χρέη. Το χαμηλό ύψος των αποταμιεύσεων «δεν επιτρέπει να χρηματοδοτηθεί από εγχώριες πηγές το δημόσιο χρέος,με αποτέλεσμα να διογκώνεται το εξωτερικό χρέος και να διευρύνεται το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.Ετσι το πρόβλημα του δημοσιονομικού ελλείμματος συμπλέκεται με το πρόβλημα του εξωτερικού ελλείμματος και του χρέους και τα δίδυμα ελλείμματα αναδεικνύονται ως η κύρια πηγή που τροφοδοτεί έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο» σημειώνει ο κ. Προβόπουλος.
Για το 2010 προβλέπεται πάλι αρνητικός ρυθμός μεταβολής, το ύψος του οποίου θα επηρεαστεί καθοριστικά από την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα εφαρμογής των μέτρων οικονομικής πολιτικής που έχουν εξαγγελθεί. Για την ΤτΕ το πιθανότερο σενάριο αφορά τη μείωση του ΑΕΠ κατά 2%, ωστόσο επισημαίνεται ότι είναι σημαντικό το γεγονός πως η ύφεση στην οικονομία εμφανίζεται με υστέρηση τώρα που στον υπόλοιπο κόσμο η ανάκαμψη έχει αρχίσει, αν και με ασταθή βηματισμό. Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία, η συνολική απασχόληση μειώθηκε κατά 1,1% το 2009, ενώ εκτιμάται ότι ο αριθμός των απασχολούμενων μισθωτών μειώθηκε κατά 1,5% περίπου.
«Με το σύνολο της πολιτικής που διαμορφώνεται επιχειρείται η αντιστροφή μιας μακράς πορείας που είχε συσσωρεύσει προβλήματα και οδηγούσε σε επικίνδυνα αδιέξοδα» υπογραμμίζει η κεντρική τράπεζα, η οποία προσθέτει ωστόσο ότι πρόκειται μόνο για την «απαρχή αυτής της μεγάλης προσπάθειας που απαιτείται». Για να υπάρξει βελτίωση των συνθηκών η ΤτΕ τονίζει ότι πρέπει κατ΄ αρχάς να διασφαλιστεί ότι η οικονομική πολιτική που εξαγγέλθηκε θα εφαρμοστεί απαρέγκλιτα, χωρίς δισταγμούς, αναβλητικότητα και υπαναχωρήσεις. «Αυτό θα συμβάλει αποφασιστικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η οποία θα επηρεάσει θετικά το κόστος δανεισμού του Δημοσίου,με αλυσιδωτές ευνοϊκές επιδράσεις στο κόστος δανεισμού των τραπεζών και κατ΄ επέκταση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών» εξηγεί η τράπεζα.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι το επόμενο βήμα της οικονομικής πολιτικής είναι η στήριξη της ανάκαμψης με διαρθρωτικού χαρακτήρα πολιτικές, με τις οποίες θα επιδιώκεται η ουσιαστική ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, η σταθερή βελτίωση των συνθηκών παραγωγής και ο εκσυγχρονισμός του αναπτυξιακού προτύπου. Οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να αποσκοπούν και σε μεγαλύτερη διαφάνεια και κυρίως στη βελτίωση της λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας του ευρύτερου διοικητικού μηχανισμού. Για τον λόγο αυτόν η ΤτΕ επισημαίνει την ανάγκη οριστικής απομάκρυνσης «από τις συμπεριφορές, τις νοοτροπίες και τις πολιτικές που μας έφεραν στη σημερινή κατάσταση».
