ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ο πρόεδρος της Κομισιόν κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο συνομίλησε τηλεφωνικά με τον πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου και άλλους ηγέτες της ευρωζώνης με θέμα τη δημιουργία μηχανισμού σύναψης διμερών δανειακών συμφωνιών της Ελλάδας με τράπεζες κρατών-μελών της ευρωζώνης. O Πρωθυπουργός αποδέχθηκε την πρωτοβουλία και υπογράμμισε
στην ομιλία του στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΠαΣοΚ στη Θεσσαλονίκη ότι η Ελλάδα ζητεί τον μηχανισμό που θα επιτρέψει «παρέμβαση στις αγορές». Κοινός στόχος των κκ. Παπανδρέου- Μπαρόζο είναι να επιλυθεί το πρόβλημα έως τη Σύνοδο Κορυφής της 25ης και 26ης Μαρτίου. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», στο Εurogroup της περασμένης Δευτέρας η γαλλίδα υπουργός Οικονομικών κυρία Κριστίν
Λαγκάρντ πρότεινε στον κ. Γ. Παπακωνσταντίνου κάτι
ανάλογο:μια «συμμαχία των προθύμων»- δηλαδή, τη σύναψη διμερών δανειακών συμφωνιών ανάμεσα στην Ελλάδα και σε τράπεζες της Γαλλίας και άλλων «πρόθυμων» χωρών της ζώνης του ευρώ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες,ένα τέτοιο σχέδιο απαιτεί χρονοβόρο έγκριση από διαφορετικά κοινοβούλια,κάτι που μπορεί να οξύνει το πραγματικό πρόβλημα, το οποίο δεν είναι τόσο τα υψηλά επιτόκια του δανεισμού του Δημοσίου όσο η προβληματική πρόσβαση των τραπεζών στις χρηματαγορές.
Μιλώντας στο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης Πέμπτης ο κ. Γ. Παπανδρέου εξήγησε ότι το σενάριο της προσφυγής στο ΔΝΤ ενισχύεται εξαιτίας των «εσωτερικών αντιθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης» . Πρόσωπα που ανήκουν στον στενό κύκλο συνομιλητών του Πρωθυπουργού υποστηρίζουν εδώ και μήνες την προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Στα πρόσωπα αυτά περιλαμβάνονται ο αδελφός του Πρωθυπουργού, οικονομολόγος με θητεία στην Παγκόσμια Τράπεζα κ. Ν.Παπανδρέου, και η βουλευτής κυρία Ελενα Παναρίτη. Στο επίπεδο της κυβέρνησης την προσφυγή στο ΔΝΤ υποστηρίζει η υπουργός Οικονομίας κυρία Λούκα Κατσέλη. Ο υπουργός Επικρατείας κ. Χ. Παμπούκης και ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου προτιμούν την «ευρωπαϊκή λύση», υπογραμμίζουν όμως ότι «προέχει το εθνικό συμφέρον» και θεωρούν ότι, αν δεν δημιουργηθεί «ευρωπαϊκός μηχανισμός», τότε η προσφυγή στο ΔΝΤ δεν θα πρέπει να θεωρείται απαγορευτική. Αντίθετοι με το ΔΝΤ είναι οι κκ. Θ. Πάγκαλος, Ι. Ραγκούσης, Ευ. Βενιζέλος, Χρ. Παπουτσής, Π. Ευθυμίου και η κυρία Αννα Διαμαντοπούλου. Πιστεύουν ότι μια κυβέρνηση που προωθεί προς ψήφιση νόμους βίαιης κατάργησης κεκτημένων κατ΄ εντολήν του ΔΝΤ θα πυροδοτήσει κοινωνικές εκρήξεις και απρόβλεπτες πολιτικές εξελίξεις.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων, δύο είναι οι κύριοι παράγοντες που φέρνουν πιο κοντά το ΔΝΤ. Πρώτον, το δημόσιο χρέος είναι υψηλό και με ισχυρή δυναμική. Χρειάζονται περισσότερα μέτρα για να ελεγχθεί. Οι δανειστές το γνωρίζουν και γι΄ αυτό διατηρούν ψηλά τη διαφορά απόδοσης του ελληνικού από το γερμανικό ομόλογο (spread). Δεύτερον, η καθυστέρηση στη λήψη μέτρων κατακρήμνισε την εμπιστοσύνη στη δυνατότητα της Ελλάδας να ανακτήσει τον έλεγχο των οικονομικών της. Κάθε επόμενο πακέτο αποδεικνύεται θεραπεία κατάλληλη για το προηγούμενο στάδιο της ασθένειας.
Κορυφαίες κυβερνητικές πηγές μεταδίδουν ότι η Ελλάδα θα προτιμήσει «ευρωπαϊκή λύση», αν αυτή υπάρξει. Την ίδια στιγμή επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες στελέχη του υπουργείου Οικονομικών έχουν καταλήξει στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η προσφυγή στο ΔΝΤ δεν προϋποθέτει νομικά τη σύμφωνη γνώμη των κρατών-μελών της ευρωζώνης, διότι η ιδρυτική συνθήκη του ΔΝΤ είναι προγενέστερη της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Σύμφωνα λοιπόν με τις ίδιες πηγές, αν τελικώς κατατεθεί η αίτηση, τότε θα συνοδευτεί από το αίτημα για τη σύναψη δανείου της τάξεως των 10 δισ. ευρώ (διότι περίπου τόσα δικαιολογεί το μέγεθος της οικονομίας με βάση τους κανόνες του Ταμείου). Ο Πρωθυπουργός αναμένεται να συγκαλέσει το Υπουργικό Συμβούλιο αμέσως μετά την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής, η ημερομηνία της οποίας συμπίπτει – κατά μια ειρωνεία της τύχης – με την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου.
Γιατί η προσφυγή συμφέρει το Βερολίνο
Σύμφωνα με πηγές της γερμανικής κυβέρνησης, στο Βερολίνο κερδίζει έδαφος η θέση ότι το «σχέδιο ΔΝΤ» της Αθήνας διασφαλίζει τα γερμανικά συμφέροντα για τρεις λόγους:
1 Η καγκελάριος κυρία Ανγκελα Μέρκελ και κορυφαία στελέχη των Χριστιανοδημοκρατών υπολογίζουν ότι όσο περνά ο καιρός όλο και περισσότερα κράτη θα δυσκολεύονται ολοένα περισσότερο να δανειστούν. Κατά συνέπεια, μια παραβίαση σήμερα της ρήτρας μη διάσωσης κρατών («no bail-out» clause) θα προσφέρει το άλλοθι για τη μίμηση του «ελληνικού μοντέλου» δημοσιονομικής ελαστικότητας από άλλα κράτη-μέλη. Αυτό θα καταστήσει αναπόφευκτη τη διάσωσή τους, το κόστος της οποίας θα μπορούσε να οδηγήσει την ευρωζώνη στο πεδίο των αναμνήσεων.
2 Η παρουσία του ΔΝΤ στην Αθήνα μπορεί να αποφέρει διπλό κέρδος στη Γερμανία, αφού θα καταστήσει την Ελλάδα παράδειγμα προς αποφυγήν για άλλα κράτη-μέλη, ενώ ταυτόχρονα θα αποτελέσει τη μέγιστη δυνατή εγγύηση ότι δεν θα χάσουν τα χρήματά τους οι ευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν δανείσει τη χώρα μας.
3 Η προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ ενισχύει την πρόταση του γερμανού υπουργού Οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για μια νέα συνθήκη, η οποία θα προβλέπει την αποβολή από την ευρωζώνη των δημοσιονομικά απείθαρχων χωρών.
