Η έξαρση της βίας στους δρόμους της Ιερουσαλήμ και στη Δ.Όχθη αποτελεί ένδειξη ευρύτερης αστάθειας στη Μέση Ανατολή εάν δεν κατορθώσουν οι ΗΠΑ να αποκαταστήσουν γρήγορα την εμπιστοσύνη στην ειρηνευτική διαδικασία. Η Χαμάς καλεί σε τρίτη Ιντιφάντα, όμως η Παλαιστινιακή Αρχή δεν διακινδυνεύει να χάσει τη δυτική στήριξη…
Οι συγκρούσεις που ξέσπασαν τις τελευταίες ημέρες στην Ανατολική Ιερουσαλήμ φανερώνουν την ένταση που υποβόσκει μεταξύ των Παλαιστινίων και της ακροδεξιάς ισραηλινής κυβέρνησης, η οποία έχει προκαλέσει οργή με κινήσεις που θεωρείται ότι αποσκοπούν στην ενίσχυση του ελέγχου του εβραϊκού κράτους στην ιερή πόλη.
Η βία στην Ανατολική Ιερουσαλήμ -τα χειρότερα επεισόδια που έχουν ξεσπάσει στον ένα χρόνο της διακυβέρνησης του Ισραήλ από τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου- έχει προς το παρόν περιοριστεί σε Παλαιστινίους που πετούν πέτρες και στη χρήση δακρυγόνων και σφαιρών από καουτσούκ από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας.
Σε Ιντιφάντα καλεί η Χαμάς
Το ριζοσπαστικό κίνημα της Χαμάς καλεί σε νέα Ιντιφάντα. «Πιστεύουμε ότι η Ιντιφάντα ενάντια στον κατακτητή είναι θεμελιώδης υποχρέωσή μας για να βάλουμε τέλος στην περιφρόνησή του απέναντι στον παλαιστινιακό λαό και στους ιερούς τόπους του» αναφέρει η διοίκηση της Χαμάς σε ανακοίνωσή της.
Στην ίδια ανακοίνωση η Χαμάς καλεί τους Παλαιστίνιους να «εκφράσουν με κάθε δυνατό τρόπο την οργή τους και να εμποδίσουν τον κατακτητή να συνεχίσει τις προσπάθειες εξιουδαϊσμού της Ιερουσαλήμ και αλλοίωσης του αραβο-ισλαμικού χαρακτήρα της».
Ωστόσο, στην παρούσα φάση τουλάχιστον ελάχιστοι διακρίνουν κίνδυνο επιστροφής στην αιματοχυσία των προηγούμενων ετών.
Αντιδρώντας στα ισραηλινά σχέδια επέκτασης του εποικισμού στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, η Παλαιστινιακή Αρχή αποσύρθηκε από τις έμμεσες διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ (που τινάχθηκαν στον αέρα πριν καν αρχίσουν) και επανέλαβε την αξίωση για πλήρες πάγωμα του ισραηλινού εποικισμού των Παλαιστινιακών Εδαφών ως προαπαιτούμενο για την έναρξη συνομιλιών με το Ισραήλ.
Παρά την οργή της, πάντως, η Παλαιστινιακή Αρχή μένει μακριά από το κάλεσμα σε ένοπλη αντίσταση, μη θέλοντας να χάσει τη διπλωματική και οικονομική στήριξη της Δύσης που τώρα απολαμβάνει. Η Χαμάς ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας και έχει ελάχιστη παρουσία στη Δυτική Οχθη, όπου εδρεύει η Παλαιστινιακή Αρχή με την οποία βρίσκεται σε ανοιχτή ρήξη από το 2007.
Απάντηση για τον εποικισμό αναμένουν οι ΗΠΑ
Αναλυτές αποφεύγουν να προβλέψουν μία νέα Ιντιφάντα, όμως εκτιμούν ότι η έλλειψη προόδου στο πεδίο της διπλωματίας θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε απρόβλεπτες συγκρούσεις, εκτός εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες κινηθούν γρήγορα και πείσουν ότι μπορούν να οδηγήσουν σε λύση τη σύγκρουση των 60 ετών.
Έχοντας ρίξει τους τόνους στην πρωτοφανή διπλωματική κρίση που ξέσπασε με το Ισραήλ εξαιτίας των εποικιστικών σχεδίων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα αναμένει την απάντηση της κυβέρνησης Ολμέρτ στο κάλεσμα για κινήσεις που θα αποδεικνύουν τη δέσμευσή του στην ειρηνευτική διαδικασία.
Μετά από δημόσια διαβεβαίωσή της ότι οι ΗΠΑ παραμένουν προσηλωμένες στην ασφάλεια του Ισραήλ και ο δεσμός των δύο χωρών είναι άρρηκτος, η Χίλαρι Κλίντον είχε τηλεφωνική επικοινωνία με Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Τα ακριβή αιτήματα των ΗΠΑ προς την κυβέρνηση Νετανιάχου δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, ωστόσο σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης ζητείται το πάγωμα της επέκτασης του εποικισμού στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως η αποφυλάκιση Παλαιστινίων κρατουμένων και κάποιου είδους διαβεβαιώσεις ότι οι συνομιλίες θα καλύψουν και το τελικό καθεστώς.
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Ισραήλ βρέθηκαν σε «ιστορικό χαμηλό» εξαιτίας της ανακοίνωσης για την ανέγερση άλλων 1.6000 κατοικιών στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ, η οποία έγινε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ και εξελήφθη ως μεγάλη προσβολή από την κυβέρνηση Ομπάμα.
Ακολούθησαν σκληρές δηλώσεις από αμερικανικής πλευράς και ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος Τζορτζ Μίτσελ ανέβαλε επ’ αόριστον την επίσκεψή του στο Ισραήλ, ενώ συγκρούσεις ξέσπασαν στην Ιερουσαλήμ που αποκλιμακώθηκαν την Τετάρτη.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει απολογηθεί για τη χρονική στιγμή της ανακοίνωσης του εποικιστικού σχεδίου, ωστόσο για αυτή καθαυτή τη συνέχιση του εποικισμού δεν έχει κάνει προς το παρόν κανένα βήμα πίσω. Από το βήμα της Κνεσέτ υπεραμύνθηκε της ανέγερσης νέων κατοικιών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, λέγοντας ότι «δεν βλάπτονται» οι Παλαιστίνιοι.
Ανταποκριτής του BBC στο Ισραήλ επισημαίνει ότι στην παρούσα φάση φαίνεται ότι διαμορφώνεται ένα αδιέξοδο: εάν ο Νετανιάχου υποκύψει στις πιέσεις των ΗΠΑ και ακυρώσει τα σχέδια μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα της κυβέρνησής του, και εάν δεν το πράξει κατά πάσα πιθανότητα τορπιλίζονται οι έμμεσες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
