Άρθρο του Γ. Παπανδρέου στη βρετανικήεφημερίδα «International Herald Tribune»
Τα οικονομικά δεινά της χώρας μου κυριαρχούν στους τίτλους των εφημερίδων εδώ και μήνες. Ενώ πολλοί σχολιαστές επικέντρωσαν το ενδιαφέρον τους στα υφέρποντα προβλήματα εντός της Ελλάδας, πολύ λιγότερη προσοχή δόθηκε στις αποφασιστικές προσπάθειες της κυβέρνησής μου να τα αντιμετωπίσει, καθώς και στα ευρύτερα παγκόσμια προβλήματα που παρακωλύουν τη δυνατότητά μας για οικονομική ανάρρωση.
Όταν έγινα Πρωθυπουργός τον Οκτώβριο, είχα πλήρη συναίσθηση ότι η Ελλάδα ήταν αντιμέτωπη με ένα σοβαρό έλλειμμα στον προϋπολογισμό της. Ωστόσο, μόνο αφότου ανέλαβα τα καθήκοντά μου, ανακάλυψα ότι οι προκάτοχοί μας έκρυψαν το πραγματικό μέγεθος του ελλείμματος που έφτανε στο 12,7% του ΑΕΠ – διπλάσιο από ότι ισχυρίζονταν. Αντιδρώντας, αναγκαζόμαστε να εφαρμόσουμε ένα άνευ προηγουμένου πακέτο λιτότητας, που περιλαμβάνει μεγάλες περικοπές στους μισθούς του δημόσιου τομέα. Κανένας δεν εξαιρείται. Οι περικοπές στους μισθούς εφαρμόζονται για όλους τους δημόσιους λειτουργούς, συμπεριλαμβανομένου και εμένα. Επιπλέον, αυξήσαμε το φόρο προστιθέμενης αξίας και το φόρο πολυτελείας. Αυτές οι ενέργειες θα περικόψουν το έλλειμμά μας κατά 4% του ΑΕΠ τη χρονιά αυτή. Μέχρι το 2012 θα έχουμε φτάσει στο όριο του 3% της ΕΕ.
Ελάχιστη προσοχή έχει δοθεί στα άλλα μέτρα που πήραμε. Η κυβέρνησή μου αναδιοργανώνει τη δημόσια διοίκηση. Ενισχύουμε την δυνατότητά μας να καταδιώκουμε τους φοροφυγάδες και να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά. Αναδιοργανώνουμε την επιχειρησιακή νομοθεσία με στόχο να ενθαρρύνουμε τις επενδύσεις και επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας στο στόχο μας να κάνουμε την Ελλάδα παγκόσμια ηγέτιδα στην πράσινη ανάπτυξη.
Η Ελλάδα πρέπει και θα μεταμορφώσει τον εαυτό της σε έναν ανταγωνιστικό και αξιόπιστο εταίρο για την παγκόσμια κοινότητα. Δεν σκοπεύω να λιποψυχήσω έναντι αυτής της πρόκλησης και είμαι πεπεισμένος ότι και ο Ελληνικός λαός θα κάνει το ίδιο γιατί οι πολίτες καταλαβαίνουν επίσης ότι όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα φέρουν και μεγάλες ευκαιρίες.
Ωστόσο, η κρίση που αντιμετωπίζουμε αποκάλυψε μεγάλα ελαττώματα στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, ελαττώματα, που βάναυσες περικοπές στους μισθούς, δεν πρόκειται να βελτιώσουν. Παρά τις ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις που η κυβέρνησή μου έχει ξεκινήσει, καιροσκόποι χρηματιστές ανέβασαν τα επιτόκια στα ελληνικά ομόλογα σε ύψη- ρεκόρ. Κάποιοι από αυτούς τους καιροσκόπους κερδίζουν περιουσίες στοιχηματίζοντας στη δύσκολη φάση που διέρχεται το έθνος μας.
Αρκετές άλλες χώρες αντιμετωπίζουν ανάλογα ελλείμματα και ανάλογους κινδύνους. Η περίπτωση της Ελλάδας δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση. Αποτελεί μία ακόμα έκφανση ενός χρεοκοπημένου συστήματος οικονομικών ρυθμίσεων και ληστρικών συμπεριφορών που έχει απλωθεί από την Wall Street σε ολόκληρο τον κόσμο. Η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, για την οποία τον λογαριασμό τον πλήρωσαν οι φορολογούμενοι, και η επίπονη ύφεση που ακολούθησε, μας ανάγκασαν να επανεξετάσουμε πολλά πράγματα που τα θεωρούσαμε ως δεδομένα.
Εάν η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη πρόκειται να συνεχίσει να λειτουργεί, χρειαζόμαστε καλύτερο συντονισμό και μεγαλύτερη αλληλεγγύη μεταξύ των εθνών. Εάν αφήσουμε τις δυνάμεις της αγοράς να υπαγορεύσουν τους όρους, είναι σχεδόν σίγουρο ότι η εύθραυστη οικονομική μας ανάρρωση θα αποτύχει.
Γι΄ αυτούς τους λόγους αρκετοί από τους συντρόφους μου ευρωπαίους ηγέτες και εγώ ξεκινάμε μία αποφασιστική προσπάθεια για να μεταρρυθμίσουμε το σύστημα της παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης. Οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης δεν είχαν προβλέψει τις επιπτώσεις της οικονομικής απορρύθμισης και τους συνεπακόλουθους κινδύνους εξάπλωσής της. Πρέπει να δημιουργήσουμε και να επιβάλουμε τώρα καθαρούς κανόνες που θα θέσουν υπό έλεγχο την άμετρη δύναμη των αγορών επί των εθνικών μας οικονομιών και του κοινού μας νομίσματος – όχι για το καλό της Ελλάδας, αλλά για το καλό της Ευρώπης.
Πολλοί Ευρωπαίοι είναι διστακτικοί, φοβούνται για το μέλλον ακριβώς τη στιγμή που οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν τόλμη. Αν έχουμε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας, θα συνεχίσουμε να προχωράμε, όχι μόνο στις κρίσιμες οικονομικές μεταρρυθμίσεις αλλά σε μία πλήρη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Εάν ο φόβος επικρατήσει, θα δούμε την επιστροφή της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής στην εθνική εσωστρέφεια. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε τραγική προδοσία των θυσιών και των ελπίδων του παρελθόντος.
Αυτές είναι οι πραγματικές δοκιμασίες της Ευρώπης, τις οποίες η κρίση στην Ελλάδα βοήθησε να έρθουν στο φως. Αλλά όπως ακριβώς η Ελλάδα δεν είναι αποκομμένη, ούτε και η Ευρώπη ζει σε απομόνωση. Είμαστε όλοι μέρος ενός οικονομικού συστήματος που διέπεται από ανεπαρκείς κανόνες οι οποίοι είναι επιτακτικό να διορθωθούν.
Η κρίση στην Ελλάδα θα πρέπει να αποτελέσει την αφορμή για αφύπνιση ούτως ώστε να προχωρήσουμε σε τολμηρές μεταρρυθμίσεις πέρα και έξω από τη χώρα μου. Είμαι στην Ουάσιγκτον για να συναντηθώ με τον Πρόεδρο Ομπάμα μεταφέροντάς του ένα μήνυμα από την Ευρώπη: Οι προκλήσεις με τις οποίες είμαστε αντιμέτωποι δεν είναι μόνο ελληνικές ή ευρωπαϊκές. Είναι και αμερικανικές και όλοι μαζί πρέπει να βρούμε μία λύση.
Οι ανούσιες υποσχέσεις και οι στείρες αντιπαραθέσεις αναφορικά με τις παγκόσμιες μεταρρυθμίσεις δεν θα κάνουν τίποτα για να αποτρέψουν τους κερδοσκόπους που έχουν πλουτίσει τη στιγμή που απλοί πολίτες χάνουν τις δουλειές, τα σπίτια και τις συντάξεις τους. Το τρέχον σύστημα κανονισμών επέτρεψε να συμβεί κάτι τέτοιο. Οι δημοκρατικές κυβερνήσεις παγκοσμίως θα πρέπει να εγκαθιδρύσουν μία νέα παγκόσμια οικονομική αρχιτεκτονική, τόσο τολμηρή όσο και το Bretton Woods, τόσο τολμηρή όπως και η δημιουργία της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης. Και αυτό πρέπει να γίνει γρήγορα. Μόνο έτσι θα χτίσουμε μία νέα αυτοπεποίθηση και δικαιοσύνη την οποία οι πολίτες μας μπορούν να εμπιστευτούν, και η οποία θα αποτρέψει κάθε νέα κρίση να μετατραπεί σε επιδημία.
