Υστερα από 60 και πλέον χρόνια, όλα δείχνουν ότι οι έλληνες εφοπλιστές είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στον Δούναβη, αναπτύσσοντας ξανά μια δραστηριότητα, αυτή των ποτάμιων μεταφορών, την οποία κατείχαν και εγκατέλειψαν οριστικά το 1948 με την εθνικοποίηση των ποτάμιων μεταφορών της Ρουμανίας.
Οι Ελληνες, όσο και αν σήμερα ακούγεται παράδοξο, κατείχαν για περισσότερο από έναν αιώνα τα σκήπτρα των ποτάμιων μεταφορών στα Βαλκάνια, έχοντας δημιουργήσει μια παράδοση κυρίως στον Δούναβη, ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα. Η απομάκρυνσή τους από τις ποτάμιες μεταφορές ξεκινά σταδιακά αμέσως μετά τη διεθνή διάσκεψη για τον Δούναβη που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι στις 21 Ιουλίου 1921, στη διάρκεια της οποίας υπεγράφη το «Σύμφωνο για τον καθορισμό του οριστικού καταστατικού του Δουνάβεως». Οι διαφωνίες της τότε ελληνικής αντιπροσωπείας με την αντιπροσωπεία της Ρουμανίας ωθούν την Ελλάδα εκτός της επιτροπής διαχείρισης του ποταμού Προύθου αρχικά και του Δούναβη στη συνέχεια. Η Ελλάδα όμως επέστρεψε στην εν λόγω επιτροπή μόλις πέρυσι μετά από συντονισμένες προσπάθειες του πρώην γενικού γραμματέα του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας καθηγητή Ι. Τζοάννου, ο οποίος ολοκλήρωσε ένα έργο που είχε ξεκινήσει επί υπουργίας Στ. Σουμάκη.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο κ. Σουμάκης είχε «ανακαλύψει» το θέμα αυτό το 1997 απαντώντας ως υπουργός σε μια ερώτηση του κ. Τζοάννου, ο οποίος την περίοδο εκείνη ήταν βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας.
Οι έλληνες εφοπλιστές, όπως αναφέρουν οι πηγές του «Βήματος», ουδέποτε σταμάτησαν να ενδιαφέρονται για το καθεστώς που ισχύει στις μεταφορές μέσω Δούνάβη. Ειδικότερα δε, για τη δυνατότητα πρόσβασης θαλασσοπλοούντων πλοίων που εκτελούν υπηρεσίες στα πλωτά μέρη του ποταμού (sea- river transport). Οπως εκτιμούν οι ίδιες πηγές, στην περίπτωση που επιτευχθεί μια νέα τελική συμφωνία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης πλέον, η συμφωνία αυτή θα συμβάλει καθοριστικά στη γρηγορότερη, φθηνότερη και ασφαλέστερη μεταφορά προϊόντων σε περιοχές που βρίσκονται στην καρδιά της Ευρώπης και οι οποίες βρίσκονται μακριά από λιμάνια.
Ναυτιλιακοί κύκλοι της Ακτής Μιαούλη αναφέρουν ότι με την απελευθέρωση των ποτάμιων μεταφορών πέραν των επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν για τη ναυπήγηση σύγχρονων πλοίων ικανών να ταξιδεύουν σε ποτάμια για να μεταφέρουν αγαθά και προϊόντα, θα δοθεί και η δυνατότητα να γίνουν σημαντικές επενδύσεις σε αρκετά παραδουνάβια λιμάνια ανατολικών χωρών, που σήμερα είναι υποβαθμισμένα, ώστε να εκσυγχρονισθούν και να παρέχουν υπηρεσίες στα πλοία και στα φορτία που θα μεταφέρονται.
Παράλληλα, εκτιμούν ότι θα αναπτυχθούν και πολλές εταιρείες παροχής υπηρεσιών στα ποταμόπλοια που θα μεταφέρουν φορτία, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών αλλά και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Εντονο ενδιαφέρον για την επιτυχία των διαπραγματεύσεων έχουν εκδηλώσει και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, μέλη της ΕΕ και μη, οι οποίες διαθέτουν ναυπηγικές μονάδες κατασκευής πλοίων ικανά να πλέουν τόσο στη θάλασσα όσο και στα ποτάμια, θεωρώντας ότι μελλοντικά μπορεί να έχουν μεγάλα οικονομικά οφέλη από παραγγελίες κατασκευής νέων εξειδικευμένων πλοίων ή τη μετασκευή των υπαρχόντων.
Μεταξύ αυτών φέρεται να είναι και η Ρωσία, η οποία έχει σε εξέλιξη μεγάλο σχέδιο ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των ναυπηγείων της, διαθέτοντας κατάλληλη τεχνογνωσία στην κατασκευή ποταμόπλοιων, αφού και αυτή διαθέτει ένα ιδιαίτερα εκτεταμένο ποτάμιο σύστημα για το οποίο έχει δείξει ενδιαφέρον και η ΕΕ, η οποία ήδη από το 1992 άρχισε να διερευνά το ενδεχόμενο ανοίγματος ενός μέρους του ποτάμιου
συστήματος και σε ευρωπαϊκά πλοία πέραν των ρωσικών.
Οι Ρώσοι αυτό που είχαν ζητήσει από την ΕΕ για να εξετάσουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο ήταν χρηματοδότηση για τον εκσυγχρονισμό και του δικού τους στόλου πλοίων ποτάμιων μεταφορών που τότε ήταν ξεπερασμένος. Τότε αρκετοί έλληνες εφοπλιστές είχαν σπεύσει να ενημερώσουν την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε αυτό το πλάνο χρηματοδότησης.
Για τον Δούναβη όμως το ενδιαφέρον των ελλήνων εφοπλιστών ήταν και παραμένει ιδιαίτερα έντονο, ενώ στενά παρακολουθεί τις σχετικές συζητήσεις η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών, η οποία μετέχει ενεργά με εκπρόσωπό της στις σχετικές συζητήσεις που πραγματοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
«Εφόσον απελευθερωθούν οι μεταφορές μέσω Δούναβη, τότεθα μπορεί ένα σκάφος με προϊόντα να εισέρχεται από τη Μαύρη Θάλασσα στον Δούναβη και στη συνέχεια να διασχίζει σειρά από χώρες μέχρι να φθάσει στη Γερμανία» αναφέρουν πηγές του «Βήματος», προσθέτοντας: «Από εκεί, μέσω του Καναλιού στο Μάιν, θα μπορεί να μπει στον Ρήνο και τελικά να φθάσει μέχρι και στο λιμάνι του Ρότερνταμ».
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, στο συμβούλιο της ομάδας εργασίας των χερσαίων μεταφορών του Συμβουλίου της ΕΕ, εξετάστηκε κατά το πρόσφατο παρελθόν σχέδιο απόφασης που εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαπραγματευθεί με την Επιτροπή Δουνάβεως τους όρους και τη διαδικασία προσχώρησης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στην αναθεωρημένη Σύμβαση του Βελιγραδίου. Να σημειωθεί ότι το 1921 με τη Σύμβαση των Παρισίων είχε καθιερωθεί το καθεστώς της ελεύθερης ναυσιπλοΐας του Δούναβη, το οποίο όμως άλλαξε το 1948 με τη Συνθήκη του Βελιγραδίου. Μετά την αλλαγή του πολιτικού καθεστώτος στις ανατολικές χώρες, άρχισαν συνομιλίες για την αναθεώρηση της Συνθήκης του Βελιγραδίου, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί πολύ σύντομα και το σχετικό πρωτόκολλο να υιοθετηθεί σε διπλωματική διάσκεψη, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος για την επιστροφή των Ελλήνων στον Δούναβη.
