Την είπαν «Περσέα» και ήταν αναμφισβήτητα μια από τις μεγαλύτερες αστυνομικές επιχειρήσεις στην ιστορία της Ιταλίας: με μια σειρά από συντονισμένες εφόδους, με την υποστήριξη ελικοπτέρων, θωρακισμένων οχημάτων και ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων, περισσότεροι από 1.200 πάνοπλοι αστυνομικοί πέρασαν ταυτόχρονα χειροπέδες σε 94 μαφιόζους της Κόζα Νόστρα στη Σικελία και στην Τοσκάνη. Η επιχείρηση της Τρίτης ήταν αποτέλεσμα εννεάμηνων ερευνών, που περιελάμβαναν εκτενείς τηλεφωνικές παρακολουθήσεις και υποκλοπές, ώστε να συγκεντρωθεί το απαραίτητο αποδεικτικό υλικό σε βάρος των «νονών» οι οποίοι πλέον κατηγορούνται για εκβιασμό, εμπόριο όπλων και διακίνηση ναρκωτικών. Οι συλληφθέντες, βλέπετε, δεν ήταν «μικρά ψάρια», από αυτά που συνήθως πέφτουν στα δίχτυα της αστυνομίας: κατά την επιχείρηση, το όνομα της οποίας παραπέμπει στον μυθικό ήρωα που αποκεφάλισε τη Μέδουσα, προσήχθησαν κυρίως ηγετικά στελέχη και «λοχαγοί» της Μαφίας. Πολλοί μάλιστα εξ αυτών ήταν βετεράνοι, ακόμη και υπερήλικοι, που είχαν βγει πρόσφατα από τη φυλακή για λόγους υγείας: ένας από τους συλληφθέντες «νονούς», o Μάσιμο Καπίτσι, είναι 87 ετών! Μάλιστα, αρκετές από τις συλλήψεις έγιναν σε δημοτικό ΚΑΠΗ του Παλέρμου, ένα από τα λίγα μέρη που επιτρεπόταν να επισκεφθούν οι γερομαφιόζοι, βάσει των όρων της αποφυλάκισής τους…
Στόχος του «Περσέα» δεν ήταν η εξάρθρωση της μιας ή της άλλης μαφιόζικης φατρίας, αλλά κάτι σπουδαιότερο: η αποφυγή της προγραμματιζόμενης από τους αρχινονούς «επανίδρυσης» της «Copula», της διοικητικής «Επιτροπής» της Κόζα Νόστρα, που ουσιαστικά αυτοδιαλύθηκε για λόγους ασφαλείας μετά τη σύλληψη του διαβόητου «capo di tutti i capi», του αρχηγού όλων των αρχηγών Μπερνάρντο Προβεντσάνο, το 2006. Ο Προβεντσάνο, «το Τρακτέρ», όπως τον φώναζαν, είχε καταφέρει να αποφύγει τη σύλληψη επί 43 ολόκληρα χρόνια, ζώντας πρωτόγονα: ήταν ένας από τους πλουσιότερους Ιταλούς, αλλά διοικούσε την πολυπλόκαμη «εταιρεία» του από μια απομονωμένη καλύβα, κοντά στη διαβόητη κωμόπολη Κορλεόνε, επικοινωνώντας αποκλειστικά με χειρόγραφα σημειώματα σε κώδικα.
Είναι πλέον γνωστό ότι μετά τη σύλληψη του Προβεντσάνο- ενός βίαιου αλλά χαρισματικού άνδρα που επέβαλλε με επιτυχία την ειρήνη μεταξύ των διάφορων φατριών-, η Κόζα Νόστρα πέρασε σε περίοδο παρατεταμένης παρακμής. Οι επίγονοι του «φαντάσματος του Κορλεόνε», όπως τον ονόμασαν οι ιταλικές εφημερίδες, δεν ήταν τόσο προσεκτικοί ή λιτοί, όσο εκείνος: η αγάπη τους για τα κινητά τηλέφωνα και την πολυτελή ζωή υπήρξε συστηματικά η αχίλλειος πτέρνα τους. Ετσι την «πάτησε» άλλωστε και ο πρώτος διάδοχός του, ο 65χρονος Σαλβατόρε Λο Πίκολο , στον οποίον πιστεύεται ότι παρέδωσε το «δαχτυλίδι» ο Προβεντσάνο: συνελήφθη σαν πρωτάρης πέρυσι τον Νοέμβριο μέσα στο αυτοκίνητο που οδηγούσε ο γιος του Σάντρο, καθ΄ οδόν προς μια συνάντηση «νονών» την οποία είχε πληροφορηθεί εγκαίρως από τις υποκλοπές η αστυνομία.
Κάτι αντίστοιχο φαίνεται πως συνέβη τώρα και με τον αρχηγό της συμμορίας της συνοικίας Πόρτα Νουόβα του Παλέρμου, και εκ των «φαβορί» για την… προεδρία της νέας «Επιτροπής», τον 52χρονο Γκαετάνο Λο Πρέστι . Ο Λο Πρέστι, ο οποίος πέρασε 27 ολόκληρα χρόνια στη φυλακή χωρίς να σπάσει την «ομερτά»- τον όρκο σιωπής των μαφιόζων-, φαίνεται πως όχι μόνο συνέβαλε με τη φλυαρία του στη σύλληψη του εαυτού του και σχεδόν 100 συντρόφων του, αλλά έκανε το λάθος να αμφισβητήσει στις συνομιλίες του και τις επιλογές των φυλακισμένων αρχηγών, δηλαδή του Προβεντσάνο και του πραγματικού «capo dei capi» της Σικελίας, του Σαλβατόρε «Τότο» Ρίινα, πιο γνωστού ως «το Τέρας» για τη δολοφονική φύση του.
Και τέτοιου είδους λάθη πληρώνονται τοις μετρητοίς: τη νύχτα της Τρίτης, λίγες ώρες μετά τον «Περσέα», ο Λο Πρέστι βρέθηκε κρεμασμένος στο κελί του, μέσα στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Παλέρμου.
Οι αστυνομικοί είπαν ότι κρεμάστηκε με τη ζώνη του, αλλά ελάχιστοι τους πίστεψαν: ποιος αφήνει τη ζώνη ή τα κορδόνια των παπουτσιών σε έναν τέτοιο κρατούμενο υψηλής αξίας; Αντίθετα, όλη η Σικελία είναι πεπεισμένη πως ο Λο Πρέστι πλήρωσε την απρονοησία του και την έλλειψη σεβασμού προς τον φυλακισμένο εδώ και 15 χρόνια αλλά πάντοτε πανίσχυρο και αιμοβόρο «Τέρας».
«Η επιχείρηση του 2006 γονάτισε την Κόζα Νόστρα. Ο “Περσέας” απέτρεψε το ενδεχόμενο να ανασυνταχθεί» δήλωσε ο Πιέτρο Γκράσο, ειδικός εισαγγελέας κατά του οργανωμένου εγκλήματος. Οπως εξήγησε, η επιχείρηση αποφασίστηκε προκειμένου να μην ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ των φατριών του οργανωμένου εγκλήματος- ένας «εμφύλιος» που, όπως φαίνεται από τις υποκλοπές, είχε ήδη προαποφασιστεί λόγω των «διαφωνιών» του Λο Πρέστι με τις επιλογές των αρχινονών, αλλά και την όλο και μεγαλύτερη ισχύ που είχαν αποκτήσει στη Σικελία οι λεγόμενοι «Αμερικανοί», δηλαδή οι γόνοι των σιτσιλιάνικων «οικογενειών» που είχαν αναγκαστεί να καταφύγουν στις ΗΠΑ μετά τον αιμοσταγή πόλεμο συμμοριών που κήρυξε ο Ρίινα τη δεκαετία του 1980, πολλοί από τους οποίους εκμεταλλεύτηκαν τη «λειψανδρία» από τις συνεχείς συλλήψεις και τα φονικά για να επιστρέψουν στα παλιά τους πόστα.
Ο Γκράσο όμως κάνει ένα μεγάλο λάθος: τους ίδιους πανηγυρισμούς περί «αποκεφαλισμού» είχε κάνει και όταν συνελήφθησαν ο Προβεντσάνο, ο Ρότολο, ο Λο Πίκολο. Μόνο που η Μαφία δεν είναι Μέδουσα, αλλά Λερναία Υδρα: το μόνο που πετυχαίνεις πιάνοντας έναν «κάπο» ή εξαρθρώνοντας μια φατρία είναι να ανοίξεις την όρεξη για περισσότερη εξουσία στα νέα κεφάλια, που ξεπετάγονται από τις φονικές, υποτίθεται, πληγές. Για παράδειγμα, ο «Περσέας» απέτυχε παταγωδώς να εντοπίσει ή να συλλάβει τον πιθανότερο νέο αρχινονότον φυγόδικο, από το 1993, Ματέο Μεσίνα Ντενάρο, έναν διοπτροφόρο επαγγελματία εκτελεστή 46 ετών που φέρεται να ήταν ο πραγματικός εγκέφαλος πίσω από την ανασύσταση της «Επιτροπής».
Ο Ντενάρο, που έχει το προσωνύμιο «Ντιαμπολίκ», από έναν παλιό ήρωα των κόμικς, είναι το «μεγάλο αφεντικό» στο Τραπάνι της Δυτικής Σικελίας. Το εβδομαδιαίο περιοδικό «L΄ Εspresso» δημοσίευσε πρόσφατα τη φωτογραφία του στο πρωτοσέλιδό του με τον τίτλο «το νέο αφεντικό της Μαφίας», τονίζοντας ότι κανείς από τους υπόλοιπους μαφιόζους δεν έχει το κύρος ή την ευφυΐα να ηγηθεί. Δεν είναι λίγοι άλλωστε οι αναλυτές, Ιταλοί και μη, που πιστεύουν στον παλιό «τυφλοσούρτη» του «Qui Βono», του «ποιος ωφελείται»: και ο «Ντιαμπολίκ», είναι αναμφισβήτητα αυτός που ωφελείται περισσότερο από τις διαδοχικές συλλήψεις «αντιζήλων» του για την «προεδρία» της «Επιτροπής», όπως και από την αυτοκτονία (;) του Λο Πρέστι. Ποιος μπορεί αλήθεια να αποκλείσει την πιθανότητα ότι ο «Περσέας» δεν αποτέλεσε, κατά βάθος, δικό του σχέδιο;
Σίγουρα όχι τα μεγάλα ιταλικά ΜΜΕ, που ήδη όπως είδαμε τον ανακήρυξαν «padrino». Αυτός, όπως λέγεται, «οργάνωσε» από το παρασκήνιο την προκαταρκτική συνάντηση της νέας «Copula», πριν από λίγες μέρες, που έδεσε την υπόθεση και οδήγησε στις μαζικές συλλήψεις.
Αρπάζουν το 7% του ιταλικού ΑΕΠ
ΑΝ ΚΑΙ αποτέλεσε αναμφισβήτητα το «μοντέλο» ανάπτυξης του σύγχρονου οργανωμένου εγκλήματος, η Κόζα Νόστρα χάνει συνεχώς έδαφος, καθώς οι άλλες μεγάλες «ομοσπονδίες» του οργανωμένου εγκλήματος στην ηπειρωτική Ιταλία- και ιδίως η ναπολιτάνικη Καμόρα, η καλαβρέζικη Ντρανγκέτα και η Σάκρα Κορόνα Ουνιτά στην Απουλία- έχουν εκμεταλλευτεί το «κενό εξουσίας» και την παραδοσιακή φαγωμάρα των Σικελών για να πάρουν όλες τις καινούργιες «δουλειές». Το αποτέλεσμα είναι άλλος να έχει το όνομα κι άλλος τη… χάρη: την ίδια στιγμή που ο «τζίρος» της σικελικής Μαφίας συρρικνώνεται, Καμόρα και Ντραγκέτα έχουν «ξανοιχτεί» σε όλο και μεγαλύτερες παράνομες δραστηριότητες, με τα συνολικά τους έσοδα να ξεπερνούν πλέον τα 90 δισ. ευρώ τον χρόνο- σχεδόν το 7% του ιταλικού ΑΕΠ! Και μιλάμε μόνο για τις δοσοληψίες της Μαφίας μέσα στην Ιταλία, χωρίς να υπολογίζονται οι μεγάλες «μπίζνες» της σε τρίτες χώρες.
