Μονταγιού, ένα οξιτανικό χωριό από το 1294 έωςς το 1324
«Tους ανθρώπους του Μονταγιού τους κρατάω χειροπόδαρα δεμένους χάρη στην Ιερά Εξέταση», σαν να ακούμε τα λόγια του εφημέριου σε μια οικογένεια ενοριτών στο Μονταγιού, το χωριό της Οξιτανίας όπου εκτυλίσσονται τα επεισόδια στο βιβλίο του Εμανυέλ Λε Ρουά Λαντυρί. Τι έλεγαν όμως οι άνθρωποι του Μονταγιού στον εφημέριο-δυνάστη; Για πρώτη φορά σε ένα εθνογραφικό έργο συναντάμε τη χωρίς διαμεσολάβηση μαρτυρία των ίδιων των χωρικών που καλούνται να απολογηθούν σε έναν ιεροεξεταστή του 14ου αιώνα. Πρόκειται για όσους είχαν την τύχη να παρακολουθούνται από τον εφημέριο Ζακ Φουρνιέ, επίσκοπο του Παμιέ από το 1317 ως το 1326, ο οποίος κατέγραφε τις μαρτυρίες τους σχολαστικά και, ίσως άθελά του, τις πέρασε στην αιωνιότητα. Στάθηκαν για δεύτερη φορά τυχεροί όταν ο σύγχρονος γάλλος ιστορικός Λαντυρί θέλησε να τους αναστήσει μέσα από τα ιεροεξεταστικά κατάστιχα. Η πρώτη έκδοση του βιβλίου του Λαντυρί πραγματοποιήθηκε το 1975 από τον Gallimard και άλλαξε έκτοτε την εικόνα του κόσμου που ζούσαν οι χωριάτες του υποτιθέμενου παλιού καλού καιρού, τουλάχιστον για τους ερευνητές της γαλλικής αγροτικής ιστορίας.
Ο εφημέριος του Μονταγιού, ο οποίος θα γινόταν αργότερα πάπας με το όνομα Βενέδικτος ΙΒ Δ , είχε δείξει από νωρίς τον ιεροεξεταστικό του ζήλο. «Μπορεί να τους έδινε να γευτούν το ψωμί της οδύνης και το νερό των δοκιμασιών, τους βασάνιζε όμως ελάχιστα: προτιμούσε να τους ανακρίνει, σχολαστικά και επί μακρόν, προκειμένου να εντοπίσει ανάμεσά τους την αίρεση των Καθαρών ή απλώς την οποιαδήποτε παρέκκλιση από τον επίσημο καθολικισμό». Τις ακροάσεις αυτές παρακολουθούμε στο βιβλίο αποκατεστημένες στον χώρο και τον χρόνο από τον Λαντυρί. Στο τέλος προκύπτει μια αφήγηση με αξιομνημόνευτες φυσιογνωμίες ή ένα άριστο δείγμα του νέου είδους της μικροϊστορίας, όπου η ανθρωπολογία και η ιστορία γίνονται επιτέλους ταιριαστό ζευγάρι.
Τα μυστήρια του γυναικωνίτη
Ο αρχαίος ελληνικός και ρωμαϊκός γυναικωνίτης είναι πολύ λιγότερο γνωστός από
τον μεταγενέστερο ανατολίτικο. Η συγγραφέας αναλύει μεθοδικά πλήθος εικόνων από αττικά αγγεία του 5ου αιώνα π.Χ., αλλά και την περίφημη τοιχογραφία της λεγόμενης «Επαυλης των Μυστηρίων» στην Πομπηία, για να καταλήξει στην εκτίμηση ότι το ιδιαίτερο αυτό γυναικείο σύμπαν ήταν διαποτισμένο στην αρχαιότητα από τη διονυσιακή ποίηση. Την επιβεβλημένη απουσία των ανδρών αναπλήρωνε η διφορούμενη παρουσία των σατύρων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διερεύνηση από τη συγγραφέα του βλέμματος στην προκειμένη περίπτωση. Υπάρχει γυναικείο βλέμμα ή μόνο ο άντρας κοιτάζει;
ΘωμάςΚοροβίνης
Ομορφηνύχτα
Το ρεμπέτικο και οι λαϊκές ορχήστρες στη Θεσσαλονίκη της δεκαετίας του ΄80, τα
πρόσωπα, οι παρέες και τα γεγονότα μιας εποχής που σημάδεψε τη ζωή της πόλης για μια εικοσαετία περίπου ζωντανεύουν στο μυθιστόρημα-χρονογράφημα του Θωμά Κοροβίνη. Η Ομορφη νύχτα του τίτλου είναι το ιστορικό μαγαζί των αδερφών Χουλιάρα της οδού Παπάφη, που ήταν γνωστό στην πιάτσα των θαμώνων του και ως «Ναός». Τα πολιτικά γεγονότα και ο απόηχός τους, οι ταξικές ποικιλίες και οι συντεχνιακές συγκρούσεις, οι κοινωνικές αντιλήψεις και οι νοοτροπίες ανασυντίθενται σε μια αφήγηση που μοιάζει να μιλάει για μια χαμένη εποχή. Και όμως συνέβησαν μόλις χθες και τα γευτήκαμε με όλη τους την κρέμα.
Marc Ferro
Οι επτά ηγέτες του Πολέμου (1918-1945)
Το βιβλίο έχει την ατμόσφαιρα δίκης κεκλεισμένων των θυρών. Στάλιν, Χίτλερ, Τσόρτσιλ, Μουσολίνι, Ντε Γκωλ, Χιροχίτο και Ρούσβελ δίνουν τη δική τους εκδοχή για το μεγαλύτερο σκηνικό πολέμου που στήθηκε ποτέ επί γης- τον πλανήτη σε πόλεμο στα χρόνια 1939-1945. Επτά πρόσωπα-κλειδιά της υπόθεσης αναλύουν τα γεγονότα, χειραγωγούν, μπλοφάρουν, αποφασίζουν για τη ζωή και τον θάνατο εκατομμυρίων άλλων. Ο Μαρκ Φερό εξετάζει τον Β Δ Παγκόσμιο Πόλεμο από την οπτική καθεμίας από αυτές τις προσωπικότητες. Βλέπουμε τους πρωταγωνιστές της Ιστορίας να αλληλοσπαράσσονται, να συμμαχούν και να προδίδουν ο ένας τον άλλον σε ένα παιχνίδι μίσους και σαγήνης που θα ορίσει τις τύχες των λαών.
Γκέραρντ Γουάινμπεργκ
Οράματα νίκης. Οι ελπίδες οκτώ ηγετών τουΔεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου
Αλλα πράγματα σκόπευαν να επιτύχουν με τον πόλεμο οι οκτώ ηγέτες των
μεγαλύτερων κρατών που έλαβαν μέρος και αλλιώς διαμορφώθηκαν οι ελπίδες τους στη διάρκεια των εχθροπραξιών. Ο συγγραφέας, συγκρίνει τα οράματα των Χίτλερ, Μουσολίνι, Τότζο, Τσιάνγκ Κάι-Σεκ, Στάλιν, Τσόρτσιλ, Ντε Γκωλ και Ρούζβελτ, στην περίπτωση που η παράταξή τους θα εξασφάλιζε τη νίκη. Πέρα από την εξόντωση του ευρωπαϊκού εβραϊκού πληθυσμού, για παράδειγμα, ο Χίτλερ σκόπευε να εξαφανίσει σταδιακώς τους Σλάβους, ώστε να κατοικηθεί ολόκληρη η Ανατολική Ευρώπη από Γερμανούς. Ημιτελείς συζητήσεις σχετικά με τους κυριότερους νικητές και ηττημένους ενός αληθινά
οικουμενικού πολέμου αποκαλύπτουν πώς ονειρεύτηκαν τον μεταπολεμικό κόσμο.
Anthony Giddens
Μετά τον Τρίτο Δρόμο. «Η σειρά σας, κύριε Μπράουν»
Γνωστός ως ο «εμβληματικός φιλόσοφος των Νέων Εργατικών», ο Αντονι Γκίντενς ανέλαβε να προσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ανανεωθεί η ιδεολογική θέση των Εργατικών. Μετά την αποχώρηση του Τόνι Μπλερ και την ανάδειξη του Γκόρντον Μπράουν ως νέου ηγέτη, το ερώτημα προκύπτει επιτακτικό. Και μετά την εκλογή Ομπάμα στις ΗΠΑ, η πορεία της Ευρώπης, ο ρόλος της και η συμμετοχή της στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική αρχιτεκτονική, είναι εξίσου σημαντικές για τις επιλογές της νέας αμερικανικής ηγεσίας. Για τον συγγραφέα, οι Εργατικοί πρέπει να υιοθετήσουν ένα πολιτικό πρόγραμμα ικανό να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις που βρίσκονται γύρω μας, ήτοι ένα «Συμβόλαιο με το Μέλλον».
Ubaldo Nicola
Εικονογραφημένος Ατλας της Φιλοσοφίας
Ενας «χάρτης» της λεγόμενης Δυτικής σκέψης από τους προσωκρατικούς ως και την
εποχή μας. Ο συγγραφέας, καθηγητής Ιστορίας στη μέση εκπαίδευση και διευθυντής του περιοδικού «Διογένης το φιλοσοφείν σήμερα», ξεκινά την κατόπτευσή του από την αρχαία λατρεία της Μητέρας Θεάς η οποία εμπεριείχε και ισχυρά φιλοσοφικά στοιχεία και καταλήγει στο Μεταμοντέρνο. Εξετάζονται 280 φιλοσοφικές αρχές με τη χρονολογική σειρά κατά την οποία έκαναν την εμφάνισή τους ή παρεμβάλλονται τη στιγμή κατά την οποία το έργο τους είχε τη μεγαλύτερη επίδραση. Στο λήμμα «Ειρωνεία», για παράδειγμα, ξεκινούμε από τη σωκρατική έννοια για να περάσουμε στον Αριστοτέλη και στην τραγική ειρωνεία, στον ρομαντισμό και στην ιερόσυλη ειρωνεία. Υπάρχει η ειρωνεία του ποιητή, ενώ ειρωνική μπορεί να είναι κάθε καλλιτεχνική δημιουργία.
