Το τέρας του δημόσιου χρέους δένει τα χέρια της κυβέρνησης. Οι αυξημένες δανειακές ανάγκες του Δημοσίου δεν αφήνουν περιθώρια στην κυβέρνηση για παροχές. Και τούτο διότι παροχές που θα είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική διεύρυνση των ελλειμμάτων θα έκαναν περισσότερο διστακτικούς τους ξένους επενδυτές να δανείσουν τη χώρα. Ηδη αποτιμούν τον κίνδυνο της ελληνικής οικονομίας πολύ υψηλότερα από κάθε άλλη χώρα της ζώνης του ευρώ, στοιχείο το οποίο αποτυπώνεται στη διαφορά του κόστους δανεισμού της Ελλάδας με τη Γερμανία που σήμερα βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ. Η αύξηση του κρατικού χρέους (σε απόλυτα μεγέθη), η διεύρυνση των ελλειμμάτων και το δημοσιονομικό κόστος του πακέτου στήριξης των τραπεζών είναι ορισμένοι από τους λόγους για τους οποίους οι δανειστές απαιτούν υψηλότερο τόκο από το Ελληνικό Δημόσιο.
Συγκεκριμένα, την περασμένη εβδομάδα η διαφορά του επιτοκίου (spread) του δεκαετούς κρατικού ομολόγου αναφοράς με τον αντίστοιχο γερμανικό τίτλο σκαρφάλωσε στο ιστορικά υψηλό επίπεδο του 1,75% από 0,30% που ήταν πριν από έναν χρόνο και 0,70% τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με τις εκτιμήσεις των ξένων επενδυτών ότι η ελληνική οικονομία με την επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος έχει γίνει πιο ευάλωτη.
Χαρακτηριστικό της απροθυμίας των ξένων να επενδύσουν στο Ελληνικό Δημόσιο είναι η αναβολή της δημοπρασίας πενταετών ομολόγων που είχε προγραμματίσει για τις 9 Δεκεμβρίου. Η στάση τους αποτυπώνεται επίσης στην υποχώρηση των συναλλαγών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Νοέμβριο πραγματοποιήθηκαν συναλλαγές σε ελληνικά ομόλογα ύψους περίπου 7,5 δισ. ευρώ έναντι 14 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο και 40 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2007. Η κατάσταση αυτή καθιστά αδύνατο τον προγραμματισμό για το 2009.
«Με τις αγορές όπως είναι σήμερα δεν μπορούμε να βγάλουμε πρόγραμμα ούτε για το πρώτο τρίμηνο του 2009» αναφέρει ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους κ.
Σ.Παπανικολάου , ο οποίος επισημαίνει την υποχώρηση του κόστους δανεισμού ως αποτέλεσμα των μειώσεων των επιτοκίων του ευρώ.
Το 2009 είναι μια δύσκολη χρονιά για το δημόσιο χρέος. Στη διάρκεια του χρόνου λήγουν ομόλογα αξίας άνω των 26 δισ. ευρώ. Μόνο τον Ιανουάριο λήγουν περί τα 6 δισ. ευρώ, ενώ δύσκολοι μήνες είναι επίσης ο Απρίλιος και ο Ιούνιος. Το Δημόσιο όχι μόνο πρέπει να αναχρηματοδοτήσει τις λήξεις, αλλά και να καλύψει τα ελλείμματα και τους τόκους που θα καταβάλει για το σύνολο του χρέους ύψους 260 εκατ. ευρώ. Ετσι, για τον σκοπό αυτό θα δανειστεί συνολικά περί τα 41 δισ. ευρώ. Εκτός αυτών, όμως, θα χρειαστεί να αντλήσει από τις κεφαλαιαγορές και το ποσόν των 13 δισ. ευρώ που αφορά τα ομόλογα τα οποία θα εκδώσει το Δημόσιο για το σχέδιο ενίσχυσης των τραπεζών.
Τις τεράστιες δυσκολίες στον δημόσιο δανεισμό παραδέχθηκε με δηλώσεις του και ο υπουργός Οικονομίας κ.
Γ.Αλογοσκούφης. Σχολιάζοντας τα υψηλότερα spread που καταβάλλει η Ελλάδα, ο κ. Αλογοσκούφης ανέφερε:
«Η κρίση σημαίνει ότι οι επενδυτές ψάχνουν για σιγουριά πια και όχι για αποδόσεις.Χώρες όπως η Ελλάδα,η Ιταλία και κάποιες άλλες της ευρωζώνης πληρώνουν τώρα πολύ υψηλότερα επιτόκια.Πρέπει να είμαστε λοιπόν πάρα πολύ προσεκτικοί στο τι θα κάνουμε. Διότι δεν αντέχει ούτε η ελληνική κοινωνία αλλά ούτε και η ελληνική οικονομία να κάνει πάλι πολιτική με δανεικά. Πρέπει να κοιτάξουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε μέσα στο πλαίσιο των αντοχών του προϋπολογισμού».
