Παρακολούθησα με μεγάλο ενδιαφέρον την αναμετάδοση από την ET3 στις 30 Αυγούστου της προ τριμήνου συζήτησης στη Βουλή με αφορμή επερώτηση βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας για την αγροτουριστική πολιτική της κυβέρνησης. Κατ’ αρχάς, είναι θετικό το ότι η προώθηση της αγροτουριστικής ιδέας και δραστηριότητας βρέθηκε, έστω και για λίγη ώρα, στο προσκήνιο του κοινοβουλευτικού διαλόγου. Ωστόσο η συζήτηση απέδειξε το πόσο ασαφής παραμένει στη χώρα μας η έννοια του αγροτουρισμού, ενός από τους πλέον σημαντικούς (μολονότι ασυγχώρητα παραμελημένους) τομείς ανάπτυξης.
Προσδιορίζοντας τον αγροτουρισμό (έτσι όπως εφαρμόζεται στην Ευρώπη και όπως πρέπει να γίνει κατανοητός στην Ελλάδα) το Ελληνικό Κέντρο Αγροτουρισμού (ΕΛΛΚΑ) τοποθέτησε ως εξής αυτή την ιδιαίτερη μορφή τουρισμού: «H παράλληλη ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την οικονομική και την κοινωνική αναβάθμιση των αγροτικών χώρων και της υπαίθρου, με τη στήριξη της τοπικής αγροτικής παραγωγής, της εμπορίας, της ήπιας και μικρής κλίμακας προσφοράς τουριστικών υπηρεσιών και της ανάδειξης του πολιτιστικού και φυσικού πλούτου κάθε περιοχής του τόπου».
H ανάπτυξη του αγροτουρισμού αποτελεί κεντρική κατευθυντήρια πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως απάντηση στις προκλήσεις της πολυλειτουργικής γεωργίας και στα προβλήματα ενίσχυσης του αγροτικού εισοδήματος, της περιφερειακής ανάπτυξης, της προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και στο αίτημα του σύγχρονου ανθρώπου για ποιότητα ζωής. Αυτό το μοντέλο ανάπτυξης του αγροτουρισμού που πολλοί εταίροι μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια έχουν υιοθετήσει και υλοποιήσει με επιτυχία εδώ και δεκαετίες (όπως π.χ. στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Αυστρία κ.α.) είναι η θετική θεραπεία των κινδύνων ερήμωσης της περιφέρειας και συρρίκνωσης του αγροτικού εισοδήματος.
Ως σήμερα η τουριστική πολιτική στη χώρα μας επικεντρώθηκε στις απαιτήσεις των συμβατικών μορφών τουρισμού, ενώ ελάχιστα προωθήθηκε ο σχεδιασμός διαχείρισης και υποστήριξης δραστηριοτήτων αγροτουρισμού, οικοτουρισμού και άλλων εναλλακτικών μορφών αξιοποίησης του ελληνικού χώρου και των τοπικών προϊόντων. Ενώ ολοένα και περισσότεροι αντιλαμβάνονται τη σπουδαιότητα του αγροτουρισμού ως αναπτυξιακού μοχλού της ελληνικής οικονομίας, ελάχιστες παρεμβάσεις έχουν σημειωθεί προς την κατεύθυνση αυτή.
Οι συνθήκες όμως μας δείχνουν ότι είναι πια επιτακτική η ανάγκη να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένα βήματα:
1. Να αποσαφηνισθούν οι κατάλληλες για την Ελλάδα μορφές αγροτουρισμού και των σχετικών δραστηριοτήτων και να τεθούν οι προδιαγραφές για την υλοποίησή τους. H διευκρίνιση είναι αναγκαία διότι, κατά κάποια αυθαίρετη ερμηνεία, περιελήφθησαν στην Ελλάδα ως επιχορηγούμενοι φορείς αγροτουριστικών υπηρεσιών ακόμη και επιχειρηματίες με ξενοδοχεία κλασικού τύπου 5 αστέρων καθώς και μοτέλ 4 αστέρων που βρίσκονται… «επί οδικών αρτηριών μεγάλης κυκλοφορίας!» Πώς εξυπηρετούνται με τέτοιες διατάξεις τα συμφέροντα και οι αναπτυξιακές προοπτικές των αγροτικών χώρων που βρίσκονται πέραν των οδικών αρτηριών μεγάλης κυκλοφορίας παραμένει ανεξήγητο!
2. Να συσταθεί άμεσα ένας κεντρικός φορέας χάραξης της αγροτουριστικής πολιτικής έτσι ώστε να αποφευχθεί ή έλλειψη συντονισμού και ενδοεπικοινωνίας των κρατικών και ημικρατικών φορέων, που αυτή τη στιγμή δημιουργούν προβλήματα αντί να τα επιλύουν.
3. Να σχεδιασθεί ένας «Αγροτουριστικός χάρτης της Ελλάδας» προκειμένου να γίνει αναλυτική μελέτη και καταγραφή των διαθέσιμων και των εν δυνάμει αγροτουριστικών πόρων σε επίπεδο περιφέρειας, νομού, δήμου και κοινότητας έτσι ώστε να αναδεικνύονται οι ιδιαιτερότητες εγχώριων θυλάκων αγροτουριστικού πλούτου.
4. Να προωθηθεί από την πολιτεία η προβολή στο εξωτερικό αξιόλογων αγροτουριστικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων, καθώς και η οργάνωση εξαγωγών τοπικών προϊόντων. Οσες πρωτοβουλίες έχουν αναληφθεί στην κατεύθυνση αυτή οφείλονται είτε στην τοπική αυτοδιοίκηση είτε σε μη κυβερνητικές οργανώσεις (π.χ., το Πανηγύρι Αγροτουριστικών Προϊόντων στην Επίδαυρο).
Οι από πολλών ετών πετυχημένες προσπάθειες στην Ευρωπαϊκή Ενωση επιβεβαιώνουν ότι στην περίπτωση του αγροτουρισμού δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Οι συνεχείς μεταβολές και ανακατατάξεις που προωθούνται στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και η κρίση του μαζικού τουρισμού αναδεικνύουν όσο ποτέ άλλοτε την εθνική ανάγκη μιας κεντρικά σχεδιασμένης πολιτικής αγροτουριστικής ανάπτυξης, την οποία ασφαλώς θα στηρίξουν όλα τα πολιτικά κόμματα του τόπου μας.
Η κυρία Μπριγκίτα Παπασταύρου είναι πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Αγροτουρισμού, συλλόγου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ιδρύθηκε πρόσφατα με σκοπό την αφύπνιση της πολιτείας και την ενημέρωση των αγροτών για τις δυνατότητες του αγροτουρισμού.
