Στις 15 Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους (και αν δεν αναβληθεί, για τέταρτη φορά) η κυβέρνηση της Τουρκίας θα ανακοινώσει την εταιρεία που θα αναλάβει την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου, στα νοτιοδυτικά παράλια, απέναντι σχεδόν από την Κύπρο. Αν αυτό συμβεί, μέσα στα επόμενα (έξι με οκτώ) χρόνια ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας θα τεθεί σε λειτουργία. Λίγο αργότερα το ίδιο θα συμβεί και στην περιοχή της Σινώπης, στη Μαύρη Θάλασσα και έπεται συνέχεια σε οκτώ ακόμη περιοχές. Δέκα τον αριθμό είναι οι πυρηνικές μονάδες τις οποίες σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν οι Τούρκοι για να λύσουν (όπως ισχυρίζονται) τα ενεργειακά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα τους! Τελικά πόσο κοντά βρίσκεται η Αγκυρα στην κατασκευή μιας πυρηνικής βόμβας; Ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι που ελλοχεύουν αν οι γείτονές μας προχωρήσουν στην κατασκευή του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου; Ποια είναι η κυριότερη απειλή για τη χώρα μας και τη Μεσόγειο; Μήπως τελικά η όλη φασαρία για τη σεισμικότητα στην περιοχή του Ακούγιου (πέρα από την αλήθεια που κρύβει) μπορεί να λειτουργήσει και ως «μπούμερανγκ»; Υπάρχει περίπτωση να πρόκειται για μια ιστορία που τροφοδοτείται και χρησιμοποιείται ακόμη και από την «αντίπερα όχθη» ως προπέτασμα καπνού στις πραγματικές επιδιώξεις και στα «καλοδουλεμένα» σχέδιά της; Σενάρια, υποθέσεις και… συνειρμοί από τον καθηγητή Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Αθ. Γεράνιο για τον «ημισέληνο» πυρηνικό εφιάλτη που καιροφυλακτεί στο άμεσο μέλλον!
Υπάρχουν νεότερα σχετικά με το καυτό θέμα του Ακούγιου;
«Ακούω και διαβάζω ότι τα πάντα που περιστρέφονται γύρω από το Ακούγιου και το πυρηνικό εργοστάσιο συνδυάζονται με τη σεισμικότητα της περιοχής. Δίδεται δηλαδή πολύ μεγαλύτερη διάσταση στους πιθανούς κινδύνους από έναν πυρηνικό σταθμό λόγω των Ρίχτερ στην περιοχή από ό,τι στο ίδιο το εργοστάσιο. Αν υιοθετήσουμε όμως αυτή τη λογική υπάρχει κίνδυνος να εγκλωβιστούμε. Να μας πει η τουρκική κυβέρνηση: «Εντάξει, ομολογούμε ότι υπάρχει πρόβλημα στην περιοχή και αφού δεν έχουμε τη δυνατότητα κατασκευής ενός εργοστασίου με τις προδιαγραφές της Ιαπωνίας ακυρώνουμε το Ακούγιου και κατασκευάζουμε τον σταθμό σε κάποιο άλλο σημείο όπου γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει πιθανότητα τόσο μεγάλου σεισμού». Ετσι όπως φαίνεται, τότε εμείς θα πρέπει να πούμε: «Εντάξει, είμαστε ευχαριστημένοι». Παγιδευόμαστε δηλαδή σε μια τέτοια ενδεχόμενη εξέλιξη αλλαγής της θέσης. Το θέμα δεν είναι να μη γίνει εκεί το πυρηνικό εργοστάσιο. Το θέμα είναι να μην κάνει η Τουρκία κανένα πυρηνικό εργοστάσιο».
Για ποιους λόγους επιλέχθηκε ως τόπος εγκατάστασης του πυρηνικού εργοστασίου το Ακούγιου;
«Πρώτα από όλα ένα πυρηνικό εργοστάσιο πρέπει να κατασκευασθεί σε μια τοποθεσία όπου να είναι εύκολη η μεταφορά των πυρηνικών αποβλήτων. Ετσι μοιραία πρέπει να είναι κοντά στη θάλασσα όχι απαραιτήτως, αλλά είναι πολύ βολικό. Το δεύτερο σημείο, αν δεχθούμε τους ισχυρισμούς των Τούρκων, είναι ότι πρόκειται για μια περιοχή όπου μπορεί να γίνει διανομή ηλεκτρικής ενέργειας πιο εύκολα. Επειδή τα παράλια έχουν μεγαλύτερη κατανάλωση, η μεταφορά της ισχύος θα έχει λιγότερες απώλειες. Δεν είμαι βέβαιος αυτή τη στιγμή αν ένας επιπλέον λόγος είναι το ότι βρίσκεται πολύ κοντά στην Κύπρο. Είχα ακούσει κάποια σενάρια ότι ενδέχεται η Βόρεια Κύπρος να παίξει τον ρόλο του «πυρηνικού σκουπιδότοπου» για τα απόβλητα (δηλαδή τον ρόλο που παίζει η Αλβανία για τη Γερμανία)».
Ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν από έναν ισχυρό σεισμό στο Ακούγιου, όταν εγκατασταθεί εκεί το πυρηνικό εργοστάσιο;
«Εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες, όπως το μέγεθος του σεισμού, το πόσο καλά θα λειτουργήσουν τα συστήματα ασφαλείας του εργοστασίου, την ισχύ του αντιδραστήρα κ.ά. Βέβαια αυτά που λέγονται ότι ο αντιδραστήρας αντέχει ακόμη κι αν πέσει πάνω του αεροπλάνο ή δεν θα έχει πρόβλημα ακόμη κι αν συμβεί σεισμός οκτώ Ρίχτερ είναι παραπλανητικά. Δηλαδή το πρόβλημα σε έναν σεισμό δεν προέρχεται από αυτή καθαυτή την καταστροφή της «καρδιάς» του αντιδραστήρα. Ο κίνδυνος προέρχεται από τις ζημιές που ενδέχεται να υποστούν τα συστήματα μεταφοράς για την ψύξη του πυρήνα. Αν υπάρξει διαρροή σε αυτά τα συστήματα ενδέχεται να έχουμε έκρηξη στην «καρδιά» του αντιδραστήρα λόγω της τήξης και όχι λόγω του σεισμού. Σε αυτή την περίπτωση, που αποτελεί και τη χειρότερη εξέλιξη, θα ζήσουμε μια επανάληψη του Τσερνόμπιλ, με φοβερές επιπτώσεις τόσο για την Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο, πρώτα απ’ όλα, όσο και για τις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες. Ωστόσο δεν θεωρώ ότι ο σεισμός είναι ο πιο σοβαρός κίνδυνος που μπορεί να προκαλέσει ένα πυρηνικό ατύχημα, απλώς επιβαρύνει την κατάσταση».
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Αγκυρα σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το πυρηνικό εργοστάσιο για στρατιωτικούς σκοπούς;
«Κοντά στην Κωνσταντινούπολη, στην περιοχή Κιουτσούκ Κεκμεντζέ, υπάρχει ένα πιλοτικό κέντρο Ερευνας Πυρηνικού Καυσίμου μέσα στο οποίο όπως έγινε γνωστό πρόσφατα από τους εκεί συναδέλφους μας, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στο περιθώριο ενός συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο οι Τούρκοι σήμερα μπορούν να κατασκευάζουν 100 κιλά ουρανίου, του απαραίτητου στοιχείου που χρειάζεται για να λειτουργήσει ένας πυρηνικός σταθμός καναδέζικου τύπου «Καντού». Οι Τούρκοι δηλαδή έχουν την πρώτη ύλη για να λειτουργήσουν έναν αντιδραστήρα καναδέζικου τύπου, από τον οποίο μπορεί κανείς σχετικά εύκολα να ανακτήσει πλουτώνιο και τρίτιο, τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την κατασκευή μιας βόμβας. Ειδικά όσον αφορά το τρίτιο, το οποίο παράγεται μόνο μέσα στον «Καντού», μερικά μόνο γραμμάρια μπορούν να δεκαπλασιάσουν την ισχύ μιας βόμβας πλουτωνίου. Το πλουτώνιο που παράγεται στον αντιδραστήρα δεν είναι σε καθαρή μορφή και χρειάζεται επεξεργασία. Αυτή τη δυνατότητα η Τουρκία δεν την έχει. Την έχει όμως το Πακιστάν. Ολα αυτά συνδέστε τα και βγάλτε τα συμπεράσματά σας».
Το ότι η Τουρκία έχει υπογράψει τη συνθήκη «μη διάδοσης των πυρηνικών» (ΝΡΤ) δεν αποτελεί εγγύηση;
«Η συνθήκη αυτή δεσμεύει τις χώρες που την έχουν υπογράψει να μη χρησιμοποιήσουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις τους, όποιες κι αν είναι αυτές, για στρατιωτικούς σκοπούς. Ωστόσο στο άρθρο 10 της συνθήκης αυτής αναφέρεται επί λέξει: «Κάθε μέρος-χώρα που επιθυμεί για λόγους εθνικής ανάγκης να αποσύρει την υπογραφή της, θα πρέπει να κάνει γνωστή αυτή την πρόθεσή της σε όλα τα άλλα μέρη που έχουν υπογράψει τη συνθήκη αυτή και στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τρεις μήνες πριν«. Δηλαδή η συνθήκη αυτή αφήνει ανοιχτό παράθυρο στην Τουρκία ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα επικαλεσθεί λόγους εθνικής ανάγκης (λόγοι βρίσκονται και εφευρίσκονται) να πει «εγώ αυτό το εργοστάσιο το ονομάζω στρατιωτικό», οπότε δεν μπορεί κανείς να κάνει τίποτε».
