De facto υποβάθμιση

Στο υψηλότερο σημείο από την ένταξη της χώρας στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση το 2001 ανέβηκαν τα spreads (η διαφορά επιτοκίου από τα αντίστοιχα γερμανικά) στα ελληνικά ομόλογα. Την περασμένη Παρασκευή ξεπέρασαν τις 86 μονάδες βάσης, που σημαίνει ότι το ελληνικό Δημόσιο πληρώνει ήδη το κόστος της κρίσης και της αβεβαιότητας για την πορεία της οικονομίας.

Ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ.Αλογοσκούφης αποδίδει τη δυσμενή αυτή εξέλιξη στη διεθνή κρίση, για την οποία προβλέπει ότι θα έχει βάθος καθώς η κατάσταση στην αμερικανική οικονομία είναι απελπιστική. Με δηλώσεις του στο «Βήμα» τονίζει πως, «παρ΄ ότι οι επιπτώσεις στη χώρα μας είναι περιορισμένες,η σοβαρότερη παρενέργεια για την ελληνική οικονομία είναι η άνοδος των επιτοκίων και των spreads», που επιβαρύνουν το κόστος δανεισμού (τόκους) του ελληνικού Δημοσίου, τις τράπεζες, που δίνουν υψηλότερα επιτόκια για να προσελκύσουν καταθέσεις, και εν τέλει τους δανειολήπτες. Εφέτος το Δημόσιο θα πληρώσει επιπλέον για τόκους 700-800 εκατ. ευρώ και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον. Η «ψαλίδα» στο κόστος δανεισμού εις βάρος της Ελλάδας άρχισε να ανοίγει από τους προηγούμενους μήνες. Η μέση μηνιαία διαφορά απόδοσης μεταξύ του ελληνικού 10ετούς ομολόγου αναφοράς και του αντίστοιχου γερμανικού διευρύνθηκε τον Αύγουστο στις 66 μονάδες βάσης (bps) από 64 τον Ιούλιο.

Στην αγορά μιλούν για «de facto υποβάθμιση» της πιστοληπτικής μας ικανότητας καθώς η Ελλάδα αντιμετωπίζει, εκτός από το δημοσιονομικό πρόβλημα, και το πρόβλημα του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που ξεπέρασε τα 18 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο ή το 7% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση μετά τη Βρετανία, την Ισπανία και τη Γαλλία, που έχουν υψηλά ελλείμματα στο εξωτερικό ισοζύγιο σε απόλυτους αριθμούς αλλά προφανώς είναι πολύ μεγαλύτερες οικονομίες. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων κ. Γ.Σφακιανάκης, ερωτηθείς από «Το Βήμα» για τον πιθανό κίνδυνο υποβάθμισης, τονίζει ότι δεν έχει ξεκινήσει η ετήσια αξιολόγηση. Αυτό που αναμένει εντός του έτους είναι οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης να μας «καθηλώσουν» στην ίδια βαθμολογία. Τονίζει ότι τα μακροοικονομικά δεδομένα και η διατήρηση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας κοντά στο 3,5% εν μέσω διεθνούς καταιγίδας δεν δικαιολογούν υποβάθμιση. Πολλώ δε μάλλον τώρα που διεθνώς ενισχύεται η θέση των κρατικών ομολόγων.

Ωστόσο τα μεγάλα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας παραμένουν καθώς το δημόσιο χρέος προσεγγίζει το 100% του ΑΕΠ, ενώ για τους ξένους αναλυτές το ασφαλιστικό πρόβλημα και η αναμενόμενη αύξηση των δαπανών περίθαλψης και συνταξιοδότησης στο μέλλον δεν έχουν αντιμετωπιστεί οριστικά.

Της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας θα προηγηθούν οι εκθέσεις αξιολόγησης των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες, όμως, σύμφωνα με τα σημερινά στοιχεία, «είναι καθαρές». Ωστόσο δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν υπάρξουν δυσμενείς εκθέσεις για τα εταιρικά ομόλογα καθώς τόσο οι τράπεζες όσο και οι ασφαλιστικές εταιρείες βρίσκονται εκτεθειμένες στη δίνη της διεθνούς κρίσης.