Οι κίνδυνοι για τα παιδιά στον κυβερνοχώρο

Η ΣΥΝΕΧΗΣ διάδοση της χρήσης του Ιnternet με εκθετικούς σχεδόν ρυθμούς, λόγω της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της εξοικείωσης όλο και μικρότερων ηλικιών με τα «μυστικά» του υπολογιστή, έχει αποτέλεσμα η χρήση του από τα παιδιά και τους εφήβους να είναι καθημερινή.
Ετσι, σήμερα εκατομμύρια νέοι άνθρωποι «σερφάρουν» στο Ιnternet για να διασκεδάσουν,να παίξουν,να βρουν πληροφορίες,ακόμη και για να βρουν νέους φίλους.Ωστόσοοι γνωστοί κίνδυνοι μιας σύγχρονης κοινωνίας δεν θα μπορούσαν να λείψουν και από τον κυβερνοχώρο.Μία
από τις κορυφαίες εταιρείες στον τομέα παραγωγής λογισμικού προστασίας πληροφοριών,η Symantec,έχει αναπτύξει αρκετές χρήσιμες οδηγίες που απευθύνονται τόσο σε γονείςόσο και σε παιδιά ώστε η πλοήγηση των ανηλίκων,κυρίως,στο Διαδίκτυο να είναι ασφαλέστερη.

Oκαλύτερος τρόπος για να ξεκινήσουν οι γονείς μια συζήτηση με τα παιδιά τους σχετικά με την ασφάλεια στο Διαδίκτυο είναι απλός. Θα πρέπει να θίξουν βασικά θέματα ασφάλειας και να δώσουν ταυτόχρονα κατευθυντήριες γραμμές για τη σωστή αντιμετώπισή τους. Οπως επισημαίνει η κυρία Μarian Μerritt, σύμβουλος για θέματα ασφάλειας της Symantec, «μια πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι γονείς είναι ότι πολλοί πράττουν σαν να αρνούνται- ή επιλέγουν πολλές φορές να αγνοούν- την ποικιλία των κινδύνων που τυχόν να συναντήσει κάποιο παιδί στο Ιnternet, αλλά και το τι κάνουν και δοκιμάζουν τα παιδιά όταν βρίσκονται online. Αν είστε σαν τους περισσότερους γονείς, δεν είστε ειδικός του Ιnternet ή τόσο επιδέξιοι όσο τα παιδιά σας. Στην πραγματικότητα, δεν είναι αναγκαίο να είστε ειδικοί για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να απολαύσουν το Διαδίκτυο με ασφάλεια. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να μιλήσετε στα παιδιά σας για το τι κάνουν στο Ιnternet, να εξηγήσετε τους κανόνες της οικογένειας και μετά να επαναλαμβάνετε την κουβέντα κάθε χρόνο».

«Το να πείσετε τα παιδιά σας να μιλήσουν με ειλικρίνεια για τις εμπειρίες τους στο Ιnternet είναι δύσκολο» προσθέτει η κυρία Μerritt. «Ενα στα πέντε παιδιά στον κόσμο παραδέχονται ότι κάνουν στο Ιnternet πράγματα που οι γονείς τους δεν θα ενέκριναν. Ενώ οι μισοί από όλους τους γονείς λένε ότι μιλούν στα παιδιά τους για την ασφάλεια του Ιnternet, είναι συνήθως προσπάθεια της μιας φοράς που περιλαμβάνει δύο συμβουλές: “Οι άνθρωποι στο Διαδίκτυο δεν είναι πάντα αυτοί που λένε ότι είναι” και “Μείνε μακριά από αγνώστους στο Διαδίκτυο”. Δεν προκαλεί απορία το ότι τα παιδιά σας φοβούνται πως, αν σας πουν για τα λάθη τους online στο Διαδίκτυο, θα αντιδράσετε παίρνοντάς τους τον υπολογιστή, τη σύνδεσή τους στο Ιnternet, την πρόσβαση στους φίλους τους και στον υπόλοιπο κόσμο.

Ωστόσο μέσω της παγκόσμιας έρευνας της εταιρείας μας με γονείς και παιδιά, εξήχθη το συμπέρασμα ότι τα παιδιά επιθυμούν οι γονείς τους να γνωρίζουν περισσότερα σχετικά με το Διαδίκτυο. Είναι επίσης πάρα πολύ πρόθυμα να μιλήσουν στους γονείς τους για τον παγκόσμιο ιστό. Κάτι που είναι αρκετά θετικό». «Από τη στιγμή που οι γονείς γνωρίζουν ότι τα παιδιά είναι πρόθυμα να μιλήσουν για τις online δραστηριότητές τους θα πρέπει η επικοινωνία να γίνεται με ειλικρίνεια. Ετσι οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν να κρίνουν, να αντιδρούν υπερβολικά, να πανικοβάλλονται σχετικά με το τι μπορεί να ακούσουν. Δηλαδή θα πρέπει να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις μιας παραγωγικής, χωρίς συγκρούσεις, συζήτησης, η οποία να μπορεί να επαναληφθεί σε τακτά χρονικά διαστήματα» επισημαίνει η κυρία Μerritt.

Η επανάληψη της συζήτησης έχει αρκετή σημασία, καθώς οι online δραστηριότητες των παιδιών αλλάζουν συνεχώς. Επισκέπτονται διαφορετικά websites, δοκιμάζουν διαφορετικές δραστηριότητες και δημιουργούν νέους λογαριασμούς κοινωνικών δικτύων. Χθες όλοι μιλούσαν με e-mail και σήμερα χρησιμοποιούν το ενσωματωμένο μήνυμα στο Τwitter και στο Facebook για να συνομιλήσουν. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν η ανάγκη τους για προσωπική ζωή θα αυξάνεται, την ίδια στιγμή που και τα online ρίσκα που παίρνουν μπορεί επίσης να αυξάνονται. Το να παίρνεις ρίσκα είναι μέρος της διαδικασίας της εφηβικής ωρίμανσης, αλλά η ευθύνη του γονέα είναι να θέτει κάποια όρια, έτσι ώστε αυτά τα ρίσκα να μην καταστρέφουν τη φήμη ή το μέλλον του παιδιού. Ακόμη δε περισσότερο, θα πρέπει να γνωρίζει ότι αυτά τα όρια μπορεί να μην τηρούνται κατά καιρούς.

5 βασικές ερωτήσεις

O ι βασικές ερωτήσεις που πρέπει να κάνουν οι γονείς στα παιδιά όσον αφορά τη χρήση του Διαδικτύου θα πρέπει να εστιάζονται, σύμφωνα με την κυρία Μerritt, στα πέντε παρακάτω βασικά σημεία:

1 Τι κάνουν οι φίλοι σας online στο Διαδίκτυο;

Αυτή η ερώτηση απομακρύνει την προσοχή από το παιδί και την κατευθύνει στις γενικές διαδικτυακές δραστηριότητες στον άμεσο διαδικτυακό περίγυρό του. Είναι ένας καλός τρόπος να ξεκινήσει μια συζήτηση σχετικά ουδέτερη και γενική. Φυσικά, κάθε γονέας απαιτεί ειλικρινείς απαντήσεις και γι΄ αυτό πρέπει να διαβεβαιώσει το παιδί του ή τα παιδιά του ότι δεν θα τα τιμωρήσει για τις απαντήσεις τους. Θα ακούσετε για δραστηριότητες όπως παιχνίδια, chat, χτίσιμο κοινωνικών δικτύων, ακόμη και εργασίες για το σπίτι και δραστηριότητες έρευνας.

2 Ποιες είναι οι καλύτερες ή πιο δημοφιλείς ιστοσελίδες;

Ρωτήστε το παιδί σας να σας πει γιατί έχει προτίμηση στις συγκεκριμένες ιστοσελίδες. Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε για τις ιστοσελίδες που δεν είναι πλέον δημοφιλείς και γιατί.

3 Δείξε μου τις αγαπημένες σου ιστοσελίδες Εξοικονομήστε 20 λεπτά από την πολυάσχολη ζωή σας για να δείτε πιγκουίνους να γλιστρούν σε ένα χιονισμένο λόφο ή το προφίλ του χτενισμένου με πλεξούδες «πολεμιστή» του παιδιού σας να στριφογυρίζει ένα ξίφος στην οθόνη του υπολογιστή. Παράλληλα, ρωτήστε πώς διαμορφώνει τις ρυθμίσεις ασφαλείας. Μπορεί και να δελεαστείτε να παίξετε και να στήσετε τον δικό σας λογαριασμό. Βεβαιωθείτε ότι θα το πείτε στο παιδί σας αν το κάνετε. Ρωτήστε το παιδί πώς χρησιμοποιεί αυτούς του δικτυακούς τόπους και γιατί είναι οι αγαπημένοι του.

4 Τι είναι το «cyberbullying»; Μπορεί το παιδί σας να μη γνωρίζει το «cyberbullying» (δικτυακό βίαιο πείραγμα) με το όνομά του, αλλά ξέρει πώς είναι και τι συναισθήματα προκαλεί. Μιλήστε για ιστορίες που διαβάσατε ή είδατε στις ειδήσεις για άσχημα e-mail, ενοχλητικές φωτογραφίες που προκαλούν αμηχανία, προσωπικές πληροφορίες που μοιράστηκαν ή στάλθηκαν σε άλλα παιδιά. Ρωτήστε για τις ψεύτικες αναρτήσεις στο ΜySpace ή στο Facebook. Μάθετε αν το παιδί σας έχει ακούσει να συμβαίνουν τέτοια πράγματα. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει πως το «cyberbullying» είναι πολύ συχνό και, αν δεν το έχει δει ακόμη, είναι θέμα χρόνου ώσπου να το συναντήσει.Σιγουρευτείτε ότι ξέρει πώς να αντιδράσει όταν συμβεί (μην απαντάς, αποθήκευσέ το, μπλοκάρισέ το, ανάφερέ το στους γονείς ή σε άλλον ενήλικο). 5 Οταν είσαι συνδεδεμένος στο Διαδίκτυο, έχεις δει κάτι περίεργο ή κάτι που σε έχει κάνει να νιώσεις άβολα;

Αυτή είναι μια ευκαιρία να συζητήσετε για το «cyberbullying», για τυχαίες ανακαλύψεις, όπως ακατάλληλο για ανηλίκους περιεχόμενο, διαδικτυακούς τόπους με θέμα τη βία, τον ρατσισμό κτλ., ή κάτι άλλο περίεργο στο οποίο να εμπλέκεται ένας φίλος ή ένας γείτονας. Η ιδέα είναι να σιγουρευτείτε πως το παιδί ξέρει ότι μπορεί να απευθυνθεί σε εσάς και ότι δεν θα τιμωρηθεί όταν κάτι κακό συμβεί στο Διαδίκτυο. Το να ζήσει κάτι κακό είναι σχεδόν αναπόφευκτο όταν το παιδί είναι ενεργό στο Ιnternet. Σιγουρευτείτε πως το παιδί ξέρει ότι μπορεί να σας ζητήσει βοήθεια και ότι δεν θα αντιδράσετε υπερβολικά. Σε παιδιά μεγαλύτερων ηλικιών οι γονείς μπορούν να κάνουν και άλλες ερωτήσεις, όπως για παράδειγμα: «Γνωρίζεις πραγματικά όλους στη λίστα των φίλων σου;». «Λαμβάνεις ποτέ μηνύματα από αγνώστους; Πώς τα χειρίζεσαι;». «Εχεις συναντηθεί ποτέ με κάποιον με τον οποίο μιλούσες online;». «Είναι οι άνθρωποι στο γκρουπ των φίλων σου κακοί ο ένας προς τον άλλον στο Διαδίκτυο ή στο τηλέφωνο; Τι λένε; Είναι ποτέ κακοί με εσένα; Θα μου το έλεγες αν ήταν;». «Κάποιες φορές τα παιδιά τραβούν άσεμνες φωτογραφίες και τις στέλνουν στους άλλους. Εχει συμβεί ποτέ αυτό στο σχολείο σου;».